2015-2016 eğitim yılı mezuniyet törenleri, İstanbul Erkek Lisesi’nden başlayarak ülke genelinde birçok lisenin ardı ardına bildiriler yayınlayarak ve karanlığa sırtını dönerek ‘proje okul‘ vb. uygulamalara, öğrenciyi ve eğitim emekçilerini nesneleştiren düzenlemelere karşı protestolarına sahne olmuştu.
2016-2017 eğitim yılı ile birlikte proje okul uygulamasını hayata geçirmeye başlayan Milli Eğitim Bakanlığı, bir yandan karanlığa sırtını dönen onurlu lise öğrencilerinden, diğer yandan bu öğrencilerin eğitim sürecinde yer alan eğitim emekçilerinden intikam almaya girişti.
MEB’in yaptığı düzenlemeye göre, ulusal ve uluslararası proje yürüten okul ve kurumlar, doğrudan Milli Eğitim Bakanı’nın onayı ile proje okulu olarak seçildi ve bakanlık merkez teşkilatına bağlandı. Düzenleme ile ‘proje okulların’ öğretmen atamaları ve yönetici görevlendirmeleri doğrudan bakan onayına bağlandı. Bu okullarda öğretmen ve yönetici olarak görevlendirilmek, hiçbir sınav veya ölçüte dayandırılmadı.
Proje okullarda 8 yılını dolduran öğretmenlere atama zorunluluğu getirildi, 4 yılını dolduran öğretmenlerin akıbeti ise okul müdürünün keyfiyetine bırakıldı. Sınavla (liyakat esasına göre) bu okullara atanan öğretmenler sürgün edilmeye başladı.
Milli Eğitim Bakanı İsmet Yılmaz’ın, ‘Vatan senden hizmet bekliyor’ dendiğinde sağına soluna bakmadan sokağa bayrakla çıkabilecek, yeni bir nesli yetiştirmek istiyoruz” diyerek ilan ettiği proje okul uygulaması; öğretmenlerin rotasyona tabi tutulmasıyla büyük bir kargaşaya yol açtı, birçok okulda derslerin yapılamamasına neden oldu. Bu tablo, TEOG sınavına senelerce hazırlanarak bu okullara girebilmiş öğrencilerin, varını yoğunu çocuklarının eğitimine sevk etmiş velilerin ve okullarının kimliksizleştirilmesine karşı çıkan mezunların isyanıyla karşılandı.
1187 öğretmenin görev yeri değiştirildi
Derslerin başladığı hafta bu okullarda görev yapan 1187 öğretmen ve idareci yönetmelikte belirlenen 8 yıllık görev süresini doldurdukları gerekçesiyle okul ve öğrencilerinden koparılarak başka okullara gönderildi. Bornova Anadolu Lisesi örneğinde olduğu gibi, bazı okullarda 98 öğretmenden 92’si başka okullara dağıtıldı, derslerin büyük bölümünün haftalarca boş geçmesi pahasına eğitim emekçileri sürgüne zorlandı.
Eğitimdeki ticarileşme ve sınıfsal ayrışmayla paralel, eğitim müfredatının her geçen gün içinin boşaltıldığı, imam hatiplerin yaygınlaştırıldığı, emekçi çocuklarının imam hatiplere gitmeye mahkûm edildiği, çocuklarını imam hatibe göndermek istemeyen ailelere özel okullar dışında bir seçeneğin bırakılmadığı koşullarda, görece nitelikli eğitim gören bu okullar da, proje okul saldırısıyla hedef tahtasına oturtuldu.
Proje okullar neyin projesi?
Proje okulların; bilişim, elektronik ve alt yapı olanakları geliştirilerek sermayeye proje üretmesi, devletin bu okullara kaynak aktarmaktan kurtulması ve bu yolla özelleştirilmesi hedeflenmektedir.
Öte yandan kimi vakıflar, bu okulları kendi himayelerine alıp özel okul statüsüne sokmak istemektedirler. Proje okul yapılan liselerin binaları ve arazileri de sermaye açısından değerlendirilebilecek alanlardır. Kadıköy Anadolu Lisesi, İstanbul Erkek Lisesi gibi birçok okulun bulunduğu araziler, sermayenin iştihanı kabartmaktadır.
Eğitim-Sen Danıştay’a dava açtı
Eğitim-Sen’in proje okullarında görevli öğretmenlerin atanmasıyla ilgili Danıştay’a açtığı dava, 13 Haziran’da Anayasa Mahkemesi’ne intikal etti. Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulu, proje okullarının belirlenmesi ile bu okullara yönetici ve öğretmen atanmasında Milli Eğitim Bakanı’na sınırları belirsiz ve herhangi bir ölçüte dayanmayan geniş yetkiler verilmesini Anayasa’ya aykırı bularak Anayasa Mahkemesi’ne başvurdu.
Anayasa Mahkemesi’nin (AYM) Danıştay başvurusunu 6 ay içinde karara bağlaması gerekiyor. Halen 2 aylık bir süre kaldı. Eğer AYM, bu sürede karar vermezse Danıştay mevcut dosya üzerinden kendi başına bir karar verebilir.
Ders yok, direniş var!
Öğretmenlerinin ‘norm fazlası’ oldukları gerekçesiyle görevden alınmaya başlanmasıyla birlikte, İstanbul’da Avni Akyol Güzel Sanatlar Lisesi’nden başlayarak Cağaloğlu Anadolu Lisesi, Kadıköy Anadolu Lisesi gibi liselerde öğrenciler eylemler başlattı. Kadıköy Anadolu Lisesi’nde 11 Ekim günü derse girmeyerek oturma eylemi başlatan liseliler, okul müdürü tarafından, haklarında disiplin soruşturması açmakla tehdit edildi. Veliler ise proje okul uygulamasına karşı çıkarak çocuklarına destek verdi.
Veliler, mezunlar, öğrenciler toplanıyor
9 Ekim’de Kadıköy Anadolu Lisesi öğrenci velileri, mezunları ve öğrencileri proje okul uygulamasına karşı toplantı yaptı. Toplantı sonucunda 11 Ekim günü, Sultanahmet’teki Milli Eğitim Bakanlığı İstanbul İl Müdürlüğü önünde bir basın açıklaması yapılması ve velilerin dilekçe vermesi kararlaştırıldı.
18 Ekim’de ise Ankara’ya gidilip bakanlığa toplu başvuru yapılarak proje okulları uygulamasından vazgeçilmesi, sürgüne gönderilen öğretmenlerin eski görevlerine dönmeleri istenecek. Meclis’teki tüm partiler ziyaret edilecek.
Kadıköy Anadolu Lisesi’nde ikna odaları kuruldu
Kadıköy Anadolu Lisesi’nde proje okul uygulamasına karşı direnişe geçen öğrenciler, 13 Ekim’de müdür Halit Çittır tarafından sorguya çekildi.
Edinilen bilgiye göre öğrenciler dönemlerine göre beşer kişilik gruplar halinde müdürün odasına çağırılırken kendilerine üzerinde sorular yer alan bir dilekçe kâğıdı verildi. Öğrencilerden kâğıtlardaki ‘Oturma eyleminde yer aldın mı?’, ‘Eylemi kim düzenliyor?’, ‘Seni eyleme katılmaya zorlayan oldu mu?’ gibi soruları yanıtladıktan sonra, imza atmaları da istendi.
Olayın velilere ve sosyal medyaya aksetmesi üzerine müdür geri adım atmak zorunda kaldı. Öte yandan öğretmenlerin zorla tayinine karşı mücadeleyi sürdüreceklerini belirten veliler, “çocuklarımızı sokakta bulmadık, okul idaresinin her türlü keyfi uygulamasının karşısında olacağız” dediler.
Kadıköy Anadolu Lisesi önünde TOMA ve polis ablukası
‘Proje Okul’ ilan edilmesinin ardından öğrenci ve velilerin büyük tepkisine neden olan Kadıköy Anadolu Lisesi’ni polis 17 Ekim’de abluka altına aldı. Öğrenci ve velilerin ortak eylemlerine sahne olan Kadıköy Anadolu Lisesi önünde polisler uzun namlulu silahlarla nöbet tuttu, öğrenci ve velilerine gözdağı vermeye çalıştı.
Avni Akyol Güzel Sanatlar Lisesi eylemlerini sürdürüyor
18 Ekim’de Avni Akyol Güzel Sanatlar Lisesi öğrenci velileri ve mezunları, proje okul kapsamında okulda sekiz yılı doldurarak norm fazlası ilan edilen ve resen atanan 28 öğretmenine destek vermek için bir araya geldi. Eyleme, İstanbul’daki diğer köklü liselerin mezun ve öğrenci velileri de katıldı. Yaklaşık 50 kişinin katıldığı eylemde ‘proje okul istemiyoruz’ sloganı atıldı.
İstanbul Erkek Lisesi’nde ‘proje okul’ protestosu
İstanbul Erkek Lisesi’nin ‘proje okul’ kapsamına alınmasına ve proje okullara karşı çıkan öğrenci velileri 19 Ekim’de tarihi lisenin önünde bir araya geldi. ‘Projeniz değiliz’ diyerek protesto gösterisi gerçekleştiren veliler, mücadelede kararlı olduklarını belirten bir basın açıklaması gerçekleştirdi.
Velilerin protestosuna, alkışlar eşliğinde okuldan çıkan öğrenciler de destek verdi. TOMA’nın velilerden önce okulun önüne gelmesi ise dikkatlerden kaçmadı.
Projeye karşı balonla yürüdüler
Proje okul uygulamasına karşı çıkan veliler, 21 Ekim’de Cağaloğlu Anadolu Lisesi önünde buluştu. Lisenin mezunlarının da katıldığı eyleme İstanbul’daki diğer liselerin veli ve mezunları da destek verdi.
“Proje Okul İstemiyoruz Komitesi’’ adına konuşan Duygu Yalçıner, “Endişemiz sadece öğretmenlerimizin gönderilmek istenmesinden ibaret değil. Bu okullardaki gençlerin kaderlerinin birkaç kişinin keyfi kararlarına bırakılması” dedi. Cağaloğlu Anadolu Lisesi velileri, “Biz kimsenin yazboz tahtası değiliz” derken, eyleme katılan öğrenciler de okullarındaki dönüşümü, “Bilim afişlerinin yerini ‘Her gün yeni bir dua’ afişi aldı” sözleriyle anlattı.
‘Dağı taşı imam hatip lisesi dolduracağız’
Türkiye’nin en köklü okullarından (proje okul) Kabataş Lisesi’nin çiçeği burnunda müdür yardımcısı, imam hatip öğretmeni Şakir Voyvot’un Bolu Gençlik adlı bir kuruluşta yaptığı konuşmada sarf ettiği sözler tepki topladı.
Şöyle diyor yeni projenin lise müdür yardımcısı: “Bütün okullarımızın imam hatip lisesi gibi olması zamanı geldi.” Yetmiyor, “Elhamdülillah dağı taşı imam hatip lisesi dolduracağız” diyor. Bütün liselerin kapısında Anadolu Gençlik teşkilatının olması gerektiğini söylüyor. Bundan 25 sene sonra İslami hükümlere geçmiş ülkelerin haberlerini kutlayacaklarını da ekliyor.
Öğrencilerden öğretmenlerine veda törenleri
Milli Eğitim Bakanlığının, Proje Okullarda görev yapan öğretmenlerin büyük bölümüne atama yazılarını göndermesi ile birlikte Kadıköy Anadolu Lisesi’nde 89 öğretmenden 52’si, Vefa Lisesi’nde ise 28 öğretmen başka okullarda görevlendirildi. Kadıköy Anadolu’da 23 Ekim’de, Vefa Lisesi’nde ise 28 Ekim’de öğrenciler öğretmenlerine veda törenleri yaparken bu haksız uygulamayı kabul etmeyeceklerini vurguladılar.
Danıştay ‘Proje okulları protesto eden öğrencilere ceza yok’ kararı aldı
Danıştay İdari Dava Daireler Kurulu, Milli Eğitim Bakanlığı mevzuatından ‘izinsiz gösteri, toplantı düzenlemek ve katılmak’ fiilini 25 Ekim’de suç olmaktan çıkardı. Bu kararla, proje okullara karşı çıktığı için ‘ikna odaları’na alınan öğrencilere de disiplin cezası verilemeyecek.
Köklü dört lisenin mezunları: Proje okul yönetmeliğinin değişmesi için bir aradayız
‘Proje okul’ uygulamasına karşı ‘Birlikte daha güçlüyüz’ açıklaması yaparak ortak hareket etme kararı alan Kadıköy Anadolu, Vefa, Bornova Anadolu ve İstanbul Erkek mezunları, öncelikli amaçlarının proje okul yönetmeliğinin değiştirilmesi olduğunu belirtti.
Mezunlar, ayrıca 9 Kasım Çarşamba günü Şişli Kent Kültür Merkezi’nde akademisyen ve hukukçuların katılacağı bir panel düzenlemeyi planlıyor.
Kitapları PDF’den okuyun
Okullar açıldıktan sonra geçen bir aya karşın öğrencilerin çok büyük kısmının halen ders kitapları yok. İlkokul 1’inci sınıfların “Okumaya Başlıyorum” kitabı, 2’inci sınıfların “Türkçe” kitabı ile birlikte birçok kitap öğrencilere ulaştırılamadı. Ortaöğretim ve lise öğrencilerine pek çok temel dersin kitabı verilmedi. Öğretmen ve öğrencilere sunulan çözüm önerisi ise, “PDF” formatında kitaplardan yararlanın’ oldu.
Öğretmen yok
Türkiye’de şu anda 920 bin öğretmen görev yapıyor. 28 bin öğretmen ihraç edildi, 11 bin 301 öğretmen sendikal nedenlerle açığa alındı. Bakanlık öğretmen açığını sözleşmeli ve ücretli öğretmenlerle kapatmaya çalışıyor ama mevcut istihdam politikasıyla açığın kapatılması mümkün görülmüyor. Kamudan ihraç edilen ve her yıl emekli olan öğretmenler hesaba katıldığında sadece bu yıl için ilk etapta en az 120 bin öğretmen atamasının yapılması gerekiyor.
28 Ekim 2016