Ajitasyon sözcüğünün anlamı “kışkırtma, harekete geçirme, duygu uyandırma” demektir. Bir ajitasyon sadece teşhiri hedeflememeli, harekete geçirici olmalıdır. Propaganda ise Latincede “yayılacak şeyler” anlamına gelir. Genel olarak propaganda, bir toplumun, kitlenin belirli bir fikir çerçevesinde davranışlarını belirlemek, tutum aldırmak amacıyla o fikrin farklı materyaller (sözlü, yazılı ve günümüzde artık dijital) kullanılarak yayılması demektir.
Ajitasyon ve propagandanın işlevini birbirinden ayırmak gereklidir. Bunu gazete üzerinden bir örnekle anlatabiliriz. Gazetenin “okur mektupları” bölümünde sıkça işçilerin yaşadıkları sorunları, hayat koşullarını yazdıklarını görüyoruz. Bu mektuplar bir yandan teşhir niteliği taşımakta bir yandan da diğer okuyuculara “tek başına olmadıklarını, herkesin benzer şeyler yaşadığı” hissini vermektedir. Kimi zaman da okuyucuların içinde öfke uyandırmaktadır. Gazetenin perspektif ve makalelerden oluşan kısımları ise propaganda amacı gütmekte; mektuplarda yazılanların sistemle bağını kurmakta, işçilere çıkar yolu göstermektedir.
Ancak ikisi bir arada kullanıldığında kitleleri harekete geçirme ve yönlendirme etkin şekilde yapılabilir. Bir bildiride hedef kitleyi harekete geçirecek, kışkırtacak örnekleri verip (örneğin ekonomik krizin işçi emekçilerdeki yansımaları) daha sonrasında bu örnekleri sistemle bağlayarak devrim ve sosyalizm propagandası yapabiliriz.
Ajitasyon ve propagandaya dair kısa bir giriş yaptıktan sonra yazının asıl amacına doğru gelebiliriz. Bu yazıda ajitasyondan ziyade propaganda araçlarını ve özellikle sitenin işlevini ve önemini tartışmayı/tartıştırmayı hedefliyoruz.
Propaganda araçları deyince aklımıza ne geliyor? Biz hangi araçları kullanıyoruz?
Aklımıza ilk gelen cevap elinizde tuttuğunuz dergi oluyor. Bunun yanında açıklamalar, bildiriler, diğer basılı yayınlar, sosyal medya hesapları ve web sitesini sayabiliriz. Her propaganda aracının hedef kitlesi, içeriği, kullandığı dil, kullandığı biçimler farklılaşıyor.
Basılı araçların yanı sıra basılı olmayan sosyal medya hesapları ve site de propaganda aracı olarak kullanılabilir. Günümüzde “tüketim alışkanlıkları”ndan kaynaklı olarak dijital platformları da etkin bir propaganda aracı olarak kullanmamız gerektiğini düşünmekteyiz.
Direnişteyiz.org sadece bir haber sitesi, kanalı vs. değil; aynı zamanda bir propaganda aracıdır ve en geniş kitleye hitap etmektedir. Hem sayısal olarak daha fazla insana hem farklı kesimlere hitap etmesi avantaj olarak görülebilir. Diğer bir avantajı ise birden fazla biçimin kullanılmasıdır.
Haberler büyük bir bölümü kapsasa da biçim olarak hedef kitlesi ve içeriğine göre video-röportajlar, yazılı röportajlar, köşe yazıları, kurgu videolar, sokak röportajları, canlı yayınlar, programlar vs. kullanılıyor. Böylece yazılı bir metni okumak istemeyenlere farklı biçimlerde hitap edilebilir.
Yani bir açıklama, eylem, video vs. etkin kullanıldığı zaman site üzerinden binlerce kişiye çok kısa sürede ulaşabilir. Burada etkin kullanımın altını özellikle çizmek istiyoruz. Etkin kullanıma girmeden önce sitenin bir örgütlenme aracı olarak kullanımına değinelim.
Mesela film gösterimi, satranç turnuvası, panel, forum vs. etkinliklerinin önden duyurusunu siteden yapmak katılımı arttırabilir. Etkinliğin haberini yayınlamak propaganda edilmek istenen fikrin kitleye ulaşmasına imkân sağlayabilir, bir sonraki etkinliklere katılımı dolayısıyla örgütlenmeyi arttırabilir.
Aynı şekilde gündemlere dair yapılan eylemlerin site üzerinden paylaşılması söylenilen sözün binlerce kişiye ulaşmasını sağlayabilir.
Peki biz siteyi nasıl kullanıyoruz?
Hem sitedeki gönderilerin takip edilmemesi, paylaşılmaması hem de siteye haber, yazı vs. gelmemesine bakıldığında kullanımın yok denecek kadar az olduğu görülüyor. Sitenin takip edilmemesi dolayısıyla bu alanın beslenmemesine neden oluyor. İlk olarak tüm yoldaşlarımızın siteyi takip edip gönderileri paylaşması gereklidir. Bu sayede fikirler daha geniş kitlelere ulaşabilir.
İkinci olarak, bir alanda yapılan eylemin, etkinliğin vs. sadece yapıldığı an değil sonrasında da propaganda edilebileceği akıldan çıkarılmamalıdır. Dolayısıyla eylem veya etkinliğin fiilî olarak son bulması, aslında sonuçları da (geriye dönük tepkiler, tartışmalar, örgütlenmeye dönük katılımlar vd.) değerlendirildiğinde bir son olmadığı gibi devam eden bir sürecin veya etkinliğin bir parçası olduğunu kavramak gerekir. Bu konuda önerimiz her alanda yapılan faaliyetlerin bize e-mail, sosyal medya yoluyla aktarılmasıdır.
Üçüncü olarak, devletin devrimcilere uyguladığı tacizin, şiddetin, ajanlaştırma politikalarının vs. bize aktarılması ve bunların haberleştirilmesi önemlidir. Bu olayların aktarılmaması, yaşanan olaydan haberdar olunmamasına ve bu konuda gerekli tepkilerin gösteril(e)memesine neden olabilir. Medyanın etkin kullanımının kimi konularda devlete baskı oluşturduğunu biliyoruz.
Dördüncü olarak, sitenin, konu skalası açısından daha geniş bir yelpazeye sahip olduğunu görebilirsiniz. Burada tüm yoldaşların ilgi alanlarından, çalıştığı konulardan yazı yazması; hali hazırda yazanların bu yazıları bizlere ulaştırmasını istiyoruz.
Gezi Direnişi’nde toplumsal hareketin yükselmesi ve kendiliğinden örgütlenmeyle birlikte siteye olağanüstü bir bilgi akışının gerçekleştiğini biliyoruz. Burjuva medya Gezi Direnişi’nden sonra darbe aldı, kitleler nezdinde inanırlılığını kaybetti, devlet kendi ideolojisini medya yoluyla eskisi gibi aktaramadı. Bu nedenle siteye akışın dönemsel değil örgütsel ve periyodik olması gereklidir.
Sonuç olarak devrimci mücadelenin en önemli alanı olan ideolojik savaşımda medyanın rolü ve önemi iyi kavranmalı, işçi ve emekçileri burjuva ideolojisinden kurtarmak için tüm araçlarımızla saldırmalıyız.
