Önceki Bölüm: Devrimci Gönüllülük

Dünya devrimci hareketinin yenilgisi; sağa kayış, beraberinde sosyalizme ve devrimci örgütlenmeye karşı bir güven erozyonu oluşumuna neden oldu. Sağa kayışın, çözülüşün ulaştığı bugünkü nokta, aynı zamanda devrimci hareketin yeniden toparlanmasının olanaklarının dünya ölçeğinde oluşmaya başladığı noktadır. Elbette bugün bunun elle tutulur ipuçları henüz “ikna” edici değildir; ancak sağa kayış artık son noktasına varmıştır.
Devrimci hareketin yeniden yükselişi için sosyalizme ve devrimci örgütlenmeye karşı oluşan güven erozyonunun yenilmesi zorunludur. Bu sanıldığından daha zor, daha çetin bir mücadeleyi gerektirmektedir. Devrimin temel sorunlarından biri bu düşüşü yükselişe çevirmektir. Bu ise eylemin birleştirici ve etkileyici gücüyle ve çetin bir mücadele ile sağlanır.
Bu noktada örgüt, devrimci parti, mücadelenin temeline oturmaktadır. Dönekler, sosyalizme saldırırken en çok örgüte saldırıyorlar; ama özellikle ülkemiz için iş burada bitmiyor. “Devrimciler” de örgütten özenle uzak duruyorlar. Örgütün “özgürlüklerini” yok ettiğini, yanlış örnekleri kanıt göstererek örgütün bürokratizm vb. ile özdeş olduğunu ileri sürüyorlar. Onlara göre örgüt “iş” yapmanın önünde engeldir.
Tablo bu kadar açık olmasına rağmen böyleleri kendilerine devrimci diyebiliyorlar. Bu nedenle şimdi yakalanması gereken ana halka, devrimci partidir. Mihenk taşı budur.
Bu saptama böylesi bir işin altına girmek için yapılır. Bu noktada örgüt yaşamı, parti yaşamı üzerinde dikkatle durmak gerekir. Parti, örgüt; eski toplumu yıkıp, yeni toplumu kurmak için vardır. Yeni toplum yeni insanla kurulur. Yeni insanın yaratılması devrimci savaşımın ayrılmaz bir parçası ve parti yaşamının da yönlendirici ilkesidir. Yeni insanın yaratılması, komünizme geçiş sürecinin tümünü kapsayan büyük bir kavgadır. Bu kavga, en başta bugünden, kendi örgütümüz içinde yönlendirici ilke haline gelmezse kazanılamaz. Örgüt yaşamının birinci noktası burasıdır.
Her kolektif yaşamın kendi amaçları, bu amaçlarla sıkı ilişkili kendi ilkeleri vardır. Devrimci partinin kendi örgütlenmesinde yeni toplum, yeni insan ilişkisi ne nedenle temeldir? Parti, örgüt; kendi yaşamını bu hedefe bağlı olarak düzenler. Özel mülkiyet toplumunun yarattığı tüm çürümüşlüğe, kokuşmuşluğa ve bunların kapitalist biçimi olan yabancılaşmaya, bencilliğe, sevgisizliğe, korkaklığa, burjuva ideolojisinin her biçimine karşı savaşmayı yeni insanın yaratılmasının zorunlu bir koşulu olarak görmek gerekir. Bunun bir başka ifadesi, örgütün kendi saflarında çürümüşlüğün her biçimine karşı savaşmak konusunda amansız davranmasıdır.
Devrimci mücadelede süreklilik esastır. Örgüt böylesi bir sürekliliği sağlamanın tek yoludur. Örgüt sadece varlığı ile (yani kalma ile) sürekliliğini korumuş olmaz. Tersine ilkeleri, kadroları, yaşam biçimi vb. açılarından varlığını sürdürebiliyor olması gerekir. Bu tartışma bir başka biçimde, örgütün birliğinin nasıl korunabileceği biçiminde de yürütülebilir. İkinci nokta budur.
İkinci noktayı biraz daha açmak durumundayız. Örgütün ideolojik birliğini sağlamak nedir? İdeoloji bir kere sağlanan ve böylece bir ömür boyu korunan bir şey değildir. Tersine ideolojik birlik dinamiktir. Örgüt sınıf savaşımının çeşitli aşamalarında somut durumu değerlendirmek, buna uygun savaşım biçimlerini geliştirmek durumundadır. Sınıf savaşımı böylesi bir dinamizme sahip iken, ideolojik birliği bu dinamizmi dışlayacak tarzda düşünmek doğru değildir. Demek ki her dönüm noktasında, ideolojik birlik “yeniden” sağlanır. Bir başka deyişle ideolojik birlik ve genel olarak partinin birliği üretken ve canlı bir parti yaşamını şart koşar.
Üretken ve canlı bir parti yaşamı eleştiri, tartışma ve ortak eylem yürütme ilkeleri üzerine yükselmelidir. Eleştiri, tartışma ve eylemde birlik demokratik merkeziyetçiliğin bir başka ifadesidir. Kendi örgütünün, kendi yoldaşlarının hata ve zaaflarını görmeyen, yüksek sesle bu hata ve zaafları söyleme cesareti göstermeyen, bu hata ve zaafların üzerine gitmeyen her yoldaşımız, nedeni ne olursa olsun, örgüte zarar veriyor demektir. Burada eleştirmenin yetmeyeceği, öneriler getirmenin önemi üzerinde durulmalıdır. Eleştiri ve tartışma ancak işin ölçü alındığı ortamlarda canlı kalır. Tersi durumda tartışma gevezeliğe, eleştiri dedikoduya dönüşmekten kurtulamaz.
Her örgüt kaçkını merkeziliğe saldırmıştır. Tarih bunun örnekleriyle doludur ve bu saldırılar her seferinde “eleştiri özgürlüğü” ilkesinin ardına sığınılarak yapılmıştır. Eleştiri özgürlüğü devrime, sosyalizme karşı kullanılamaz. Eleştiri özgürlüğü altında örgüt yıkıcılığı suçtur. Kendi hata ve zaaflarını örtmek için eleştiri silahına sarılanlar zayıf kişiliklerdir. Böyleleri bu zaaflarıyla yaşamayı seçtikleri sürece geleceğin dönekleri olacaklardır.
Eleştiri, kaçmanın aracı değil, mücadele etmenin, mücadeleyi diri tutmanın yoludur.
Üçüncüsü; devrimci örgüt yaşamı bürokratizmi kesinlikle dıştalar. Enerji ve yeteneğin devrimci çalışma yerine, mevki elde etme amacıyla kullanılması, parti sorumluluğunun bir boyun eğme aracına dönüştürülmesi, fikirlerin mücadelesinin yerine yer edinme mücadelesinin geçirilmesi, örgütün birliğine, devrimci mücadeleye karşı işlenmiş suçtur.
Örgüt hiyerarşisi söz hakkının derecesini belirlemez. Hiyerarşi merkezi düzeyde eylem yürütmenin aracıdır.
Parti yaşamının vazgeçilmez bir ilkesi de Marksizm-Leninizm’in özümsenmesi, her adımda pekiştirilmesi ve geliştirilmesidir. Teorinin pratik savaşımdan uzaklaşarak “geliştirilmesi” uğraşı sadece tanımaya yönelik, en iyi ihtimalle aydınca bir uğraştır. Bu uğraşın olumlu sonuçları olabileceği unutulmamalıdır; ancak devrimci parti teorinin geliştirilmesini, dünyanın değiştirilmesi, komünizmin kurulması hedefiyle birlikte ele alır.
Teorinin geliştirilmesi, örgütün, partinin faaliyetlerinin içkin bir öğesidir. Özellikle bugün, teorik faaliyetin önemi çok daha fazladır. Dünya yüzeyinde devrimci hareketin yeniden toparlanabilmesinin koşullarının oluşmaya başladığı bugünkü koşullarda teorik mücadelenin önemi daha da artmıştır. Yenilen Ekim Devrimi’nin mirası özümsenmeden ilerleyebilir miyiz? Burjuva ideolojisinin, reformizmin egemenliğine karşı tutarlı bir mücadele yürütmeden önümüzü açabilir miyiz? Bu noktada özellikle Kemalizm’in sol üzerinde etkilerinin kılcal damarlarının bile (Kürt devrimci hareketinin etkisiyle) su yüzüne çıktığı bugün, ikinci sorunun önemi çok daha açık hale gelmiştir.
Devrimci parti en ileri teori ile donanmış bir partidir. Bu üçüncü nokta da örgüt yaşamında teorik mücadelenin yerini belirleyen noktadır.
Devrimci yaşamın, örgütlü yaşamın, dördüncü temel taşı enternasyonalizmdir. Devrimci örgüt kendi saflarında ulusal, ırksal, sınıfsal ve cinsel ayrımcılığın her türünü yok saymak durumundadır; ancak elbette yok saymak, ayrımcılığı dışlamak yeterli değildir. Tüm bu etkilerden kurtulmanın bir savaşım ve savaşımda süreklilik ile mümkün olacağının bilinciyle hareket etmek durumundayız.
Proletaryanın kavgası dünya ölçeğinde bir bütündür. Devrimci örgüt, dünya ölçeğindeki bu kavganın müfrezesi olarak, dünya proletaryasına karşı sorumlu olmak durumundadır. Ülkede sosyalizmi kurmak ve dünya devrimi için savaşmak bu sorumluluğun gereğidir. Savaşımda başarı kadar başarısızlıklar da dünya proletaryasının ortak hazinesidir. Dünya devrimci hareketi tarihine; olumluyu kendi hesabına, olumsuzu “öznel suçlulara” yıkan tek yanlı, inkârcı veya şabloncu anlayışları reddetmeden bu ortak hazine geliştirilemez.
Kendi dışında devrimci mücadele yürüten örgütlere küçümseme ile yaklaşan her örgüt devrim davasına zarar verir. Bizler, örgütümüz içinde bu tür kendini beğenmiş eğilimlere karşı amansız ve acımasız bir savaşım yürütmek zorundayız. Dünyanın herhangi bir köşesinde yükselen devrimci mücadeleye karşı kayıtsızlık, ilgisizlik, enternasyonalist ruh halinin terk edilmesi değil midir?
Devrimci örgütün niteliği, üyesinin niteliğine, örgüt içi disiplin ve yaratıcılığa bağlıdır. Disiplin ve yaratıcılık ile nitelik ilişkisini birbirine bağlayan devrimci gönüllülüktür. İşte beşinci nokta burasıdır.
Gönüllülük, devrimci parti için sıradan bir özellik değildir. Tersine pek çok diğer ilke, parti yaşamında gönüllüğü temel alır. Örgüt, her kolektif gibi kendi amacı tarafından belirlenmiş bir değerler sistemine, ilke ve kurallara sahiptir. Bir kolektife girmeyi kabul eden kişi bu kolektif iradeyi kabul ediyor demektir. Gönüllülük, birçoklarının “özgürce” yaptıklarını yapmaktan vazgeçmeleri anlamına da gelir. Kendini devrime, devrimci mücadeleye adayan, bu doğrultuda önder olmayı hedefleyen bir kolektife üye olan kişi, bunun sorumluluklarını yerine getirmeyi gönüllüce seçmiş demektir. Böylesi bir gönüllük üyenin niteliğinin temel taşıdır.
Devrimci gönüllük, devrimci bilince dayanır ve devrimci eylemde, örgütlü mücadelede ifadesini bulur. Canlı bir örgüt mekanizması “eleştiri, tartışma ve eylemde birlik” ilkesi üzerinde yükselir. Örgüt içinde ve dışında, hayatın her alanında bir devrimci olarak davranabilmek, kendini aşabilmeyi, bu bilinç ve kavrayışla davranabilmeyi gerektirir.
Gönüllüğün olmadığı yerde tartışma, eleştiri olmaz. Onun yerini adam kayırma, dalkavukluk, dedikodu alır.
Gönüllülük; üyenin niteliğinin, inadının, özverisinin, militanlığının temelidir. Devrimci bir örgütte üyenin niteliği, bilinci, inadı ve özverisi parmakların yüzlerce kez kalkıp inmesinden çok daha önemlidir.
Gönüllülük; üyenin niteliği, devrimci disiplin ve yaratıcılığın da temelidir.
Nihayet bir devrimci için “örgüt içi ve dışı yaşam” ayrımı olmaz. Yaşamı bir bütün olarak algılamak, öyle davranmak ve öyle yaşamak gerekir.
Tüm bunlar gerçekte doğru kabul edilmekle birlikte kuru ve mekanik biçimde ele alınırsa, özveri, yüksek düzeyde disiplin, inat ve yaratıcılık bir yana bırakılmış olur. Devrimci kişi, kendini yenilemek, aşmak göreviyle karşı karşıyadır. Alışkanlıklarından ve ayak bağlarından kurtulmak zorundadır. Devrimci zamanı örgütsel gelişmeler, toplantılar, eylemlerle sınırlandırdınız mı, günlük yaşamın her alanında devrimci olarak yaşamayı bir yana bıraktınız mı, yoğunlaşmanız, eksikliklerinizi aşmanız çok zor olacaktır. Örgütün bizlerden profesyonelce, tüm zamanımızı devrime adamamızı istemesi başka şeydir, bizlerin hayatın her alanında devrimci olarak yaşamamız başka şeydir.
Örgütü geliştirmek; eleştirilerimizi sakınmaksızın dile getirmekle, daha militanca bir mücadele ile daha büyük bir yoğunlaşma ile enerjimizi, tüm güzelliklerimizi, hünerimizi, kavgaya katmak yoluyla mümkündür. Doğruları alt alta sıralamakla değil. Bugün bizlerin doğruları sıralayıp, hayatı seyre dalma lüksümüz yoktur; yarın da olamayacaktır.
Devrimci olmanın bir onuru vardır; ancak devrimcilik bir kere kazanılan ve ömür boyu geçerli olan bir ünvan değildir. Birincisi; örgütlü mücadeleden kaçarak devrimcilik olmuyor. İkincisi; örgütlü mücadele içinde kalabilmek, sürekli mücadele etmekle, kendini yenilemekle mümkündür. Bu sorumluluğu duymak, her anı, her zamanı, her olanağı bu doğrultuda değerlendirmek görevdir. Büyük işler yapmaktan söz edip, herhangi bir konuda en küçük bir adım atmayan tip, bize yabancı olan tiptir.

Sonraki Bölüm: Alışkanlıklarımız, Ayakbağlarımız

Önceki Bölüm: Devrimciliğin Mihenk Taşları

Devrimci olmak, her dönem ve her koşulda yeni içerikler kazanır. Lenin’in, Rus Sosyal Demokrat İşçi Partisi içindeki eğilimlerin netleşmesini sağlayan, yeni parti ve yeni devrimci tanımlaması (partinin bir örgütünde bilfiil çalışıyor olması) yaşadığımız dönemde zenginleştirip derinleştirilmelidir. Bilfiil çalışıyor olmak günümüzde ne anlam taşıyor?
Dünyada, sosyalizmin hızlı bir çözülüş süreci yaşadığı, sosyalizmin prestijinin en düşük noktalarda bulunduğu, devrimcilerin dinozor olarak görüldüğü, yumuşakça insanların makbul sayıldığı, çizgisizliğin en geçerli çizgi olduğu, “yiğitliğin onda dokuzu kıvırmaktır” düşüncesinin genel kabul gördüğü zamanımızda, devrimci olmak her türlü zorluğu kabullenmeyi ve güzellikler yaratmaya gönüllü olmayı gerektiriyor.
Devrimci olmak gönüllü olmaktır. Gönüllü olmak ise bilmekten geçiyor. Günümüzde devrimci olmanın zorluklarından birincisi bilmektir. Sınıf savaşımının tarihini, devrimci mücadelenin gelişimini, yol ayrımlarını, yıkılacak olan burjuva düzeni vb. bilmek, bugün devrimci olmaya aday bizlerin önünde, ideolojik bir görev olarak durmaktadır. Öğrenme işi bir okul ile gerçekleşir. Burjuvazi geçmiş sınıf savaşlarından biriktirdiği bilgileri, günümüzde sınıf savaşını yürüten kadrolarına, hiç kesintiye uğramayan bir kurum aracılığıyla aktarıyor. Böylece hem kurum yenileniyor hem yeni kadrolar yetiştirebiliyor. Bu okul, burjuva devlettir. Burjuvazinin uluslararası işbirliği örgütleridir.
Dünya devrimci hareketinin tarihi çok zengin deneyim ve bilgi birikimine sahiptir. Fakat bunları bir örgütün kalıcılığı ve sürekliliğinden, günümüze aktarma olanaklarından, enternasyonalden yoksundur. Bu durum burjuvaziye karşı savaşımımızda en büyük dezavantajımızdır.
“Devrimci, örgütlü insandır” sözü bir zorunluluğun ifadesidir; çünkü devrimci, devrim için savaşan insandır. Devrimci savaşımı da ancak bir örgütün sürekliliğinde gerçekleştirebilmek olanaklıdır.
Yukarıdaki iki paragrafın daha anlaşılır kılınması için kendi çalışmamızdan bir örnek verelim. Çalışmanın başlangıcını ve geçirdiğimiz süreçleri yeni yoldaşlarımıza ikili görüşmeler ve sohbetlerle ne kadar yansıtmaya çalışsak da bu olanaklı değildir. Ancak bir örgüt mekanizmasında ve bir iş üzerinde deneyimlerimiz ve ilkelerimiz anlaşılır olmaktadır. Bu “basit” örnek, dünya ölçeğinde sınıf savaşımında başarılı olmamız için enternasyonale ihtiyacımız olduğu ipucunu verebilmelidir. Yine bu örnek bize, Anadolu’da devrimci bir çalışmanın ve Anadolu Devrimi’nin enternasyonal bir görev olduğunu anlatmalıdır. Her yöresel örgütlü çalışma ve çatışma dünya burjuvazisi ile kapışmadır. Bugün, devrimci eğitimimizi sürdüreceğimiz okulun yaratılması görevini önümüze çıkarıyor. Bugün gönüllü olmak, devrimci örgütün yaratılmasında bilfiil çalışıyor olmayı gerektiriyor.
Devrimcilik günümüzde yüce ruhlu olmayı gerektiriyor. Ruhu olmayan gönüllü olamaz. Tekelci düzenin yarattığı ve yaratmaya çalıştığı, ruhsuz yumuşakçalardır. Sosyalizmin çözülüşünün nedeni emperyalizmin güçlü olması değil, sosyalizmin güçsüzlüğüdür; çünkü hiçbir güçlülük tek başına bir şey ifade etmez. Her güçlülük durumu; karşısında savaşmanın, daha güçlü olmanın olanaklarını sunar. Yoksa insanı reddetmemiz gerekir. Yer çekimine meydan okuyup, uçağı uçuran insanı unutmamız gerekir. Sosyalizmin çözülmesinin nedeni, bilinçsizlik, özverisizlik, inatsızlıktır ve şüphesiz ki gönülsüzlüktür.
Devrimci olmak, insan olmaktır. İnsan olmak günümüzde zor bir iştir. İnsan olmanın yolunu çok net olarak söylemek gerekir: Burjuva düzenine karşı savaşmak, ortakçı bir toplumu kurma mücadelesi içinde olmak. Bunun dışında başka seçenek yoktur. İnsan olmaya ve insan kalmaya gönüllü olmamız gerekiyor. Bunun yolunun, devrimci örgütün olmadığı koşullarda devrimci olmanın, bunu hedefleyen bir örgütlenme içinde olmaktan geçtiğini yineliyoruz. Bir başka nokta bunun günü birlik savaşımda bir çizgi olarak yer alarak, bilfiil yaşamın içinde mücadele ederek, devrimci ve örgütlü bir savaşım vererek gerçekleşeceğini yine sürekli vurguluyoruz. O nedenle gönüllü olmak “yarın gerçekleşecek” bir devrimci örgütte yer almaya hazır anlamını taşımıyor. Bu anlayış, sol çevrelerde yaygın bir anlayıştır. Bunu, bir kısmı mücadeleden kaçış için bahane olarak ileri sürerken, “Ne yapayım çalışabileceğim örgüt yok” tekerlemesi ile yaşamaya devam eder. Bir kısmı çaresizlikten “ölebilecekleri örgüt” ararlar: “Bir kurşun sıkıp ölelim.” Bir kurşun sıkıp ölmek için örgüt aramaya gerek yoktur. Cesaret çoğu zaman ölmeyi göze almakla ölçülür. Bizim açımızdan cesaret ölçüsü bu değildir. Eğer savaşmayı göze almıyorsak, örgütlenmeyi göze almıyorsak, bir başkasını devrime kazanmayı göze almıyorsak, devrim için ölmek örgütlü bir eylemi değil, kişisel eylemi anlatır. Cesaret; devrimi örgütlemek, savunmak ve yaymaktır. Bizim cesaret anlayışımız budur. Önümüzde devrimi yaymanın ve örgütlemenin görevi durmaktadır ve bu hem gönüllüğün hem de cesaretin en büyük göstergesidir. Devrimci olmak kişisel olarak devrimi savunmak değil, örgütü savunmak ve örgütü çoğaltmaktır.

Saldırı Psikolojisiyle Örgütlenmek
Savunma psikolojisi ile hareket etmek, baştan kaybetmektir. Burjuvazinin sunduğu “özgürlük” kırıntılarına tapınma, kendini sevimli gösterme çabalarının psikolojik başlangıcıdır. Savunmada kalmak, sürekli mevzi kaybetmeyi; kaybedilen mevziler yerine gerçeği yansıtmayan “göz kamaştırıcı başarılarla” savunmayı beraberinde getirmektir. İşçi sınıfının durumunu abartma, işçilerin söylemediklerini, düşünmediklerini söylemişler ve düşünmüşler gibi yansıtmada savunma psikoloji ile hareket etmenin önemli payı vardır.
Saldırı psikolojisi ile örgütlenmek ve bu çizgide devam etmek, zor ve ciddi teorik çabanın gerekliliğini ve sürekliliğini dayatıyor. Bu, durup geriye bakmamayı, geçmişe takılmamayı, geçmişi bilinçle kavramayı içeriyor. Saldırı psikolojisi ile örgütlemek, önemli bir ayrım noktasıdır. Sınıf savaşımında, önemli netlik ve berraklığı yansıtıyor. Sosyalizm savaşının kabulünü ve uzlaşmazlığını anlatıyor. Savaşın taraflarının ayrılmasını gerektiriyor. Sosyalist devrimci hedefi ve aynı anlama gelmek üzere, zafer için hareket edenlerin basacakları moral zemin budur. Aynı yolda yürüyen devrimci dostlarımızla beraberlik çizgisini ve dost-düşman ayrımının netleşmesini sağlıyor. Bizim açımızdan, bu düzende hedeflenebilecek hiçbir ileri noktanın olmadığını gösteriyor, sosyalist devrim perspektifini koyulaştırıyor. Burjuvazinin bizi savaşa davet ettiği türünden, içi boş, anlamsız tekerlemelerden kurtarıyor; çünkü burjuvazinin varlığı, savaşa davet etmesine gerek bırakmıyor. Her gün, yaşamın her anında savaşın varlığının nedeni oluyor.
Sınıf savaşımı, içi boşaltılmamış olarak kavrarsak, savaşı anlatır. Savaş, klasik tanımlama ile politikanın devamı ise, burjuvaziye karşı savaş, sıcak karşılaşmaları anlatmakla beraber, ona indirgenemez. Zaman zaman sıcak karşılaşmalar savaş olmuyor, savaşın bir anı belki de şiddetin en fazla açığa çıktığı an oluyor. O an yaşanan çarpışma savaşın tümü içinde bir noktayı ve bir alanını yansıtıyor. Savaşın tüm boyutlarını yansıtmıyor. Fakat örgütlenmenin her aşamasında, günlük çalışmanın her noktası ve her alanında (ajitasyon, ideolojik çalışma, örgütlenme vb.) o sıcak çarpışma psikolojisi ile hareket etmek bir zorunluluktur. Sadece sıcak karşılaşmaları savaş olarak düşünmek, savaşımın, günlük yürütülen alanlarda aynı psikoloji ile davranmamayı beraberinde getiriyor, yaptığımız işleri küçümsememize neden oluyor. İnsanlar ve yoldaşlarımızla ilişkilerimizde, uzlaşmaya, yumuşamaya, kof bir hümanizmin gelişmesine yol açıyor. Biz bu nedenle “Ya Sosyalizm Ya ölüm” sloganını, sadece sıcak karşılaşmaların sloganı olarak değil, günlük çalışmalarımızın yol gösterici bir belgesi olarak da kullanıyoruz.
Saldırı psikolojisi ile örgütlenmek yaşamın her alanında bize yol gösterici moral kaynak olabilmektedir. Şüphesiz her moral durumun sağlamlığı ve kalıcılığı, ideolojik netlik ile beslenebilmesinde, eylemlilikle taşınabilmesindedir.
İşçi sınıfının reformist ağırlıklı kendi günlük çıkarları çerçevesindeki mücadelesini alkışlamak bizim işimiz değildir. Burada saldırı noktamız, reformizm ve bencilliktir. Reformizm, işçi sınıfı hareketini salt işten atılmamak ve ekmeğini kazanmak için günlük ekonomik çıkarları yönünde hedeflendiriyorsa buna karşı çıkmalıyız. Sınıf içindeki reformist burjuva ajanları, “ağlamayan çocuğa meme vermezler” felsefesi ile sınıf hareketini yumuşatıp, eylemlerin içeriğini boşaltıp, işçi sınıfını burjuva egemenliğe boyun eğmeye yöneltiyorlar. İşçi sınıfının iktidar hedefi ile politika yapmasını engelliyor, önünü tıkıyorlar. Tarihin binlerce kez kanıtladığı gibi, kararlı ve sürekli devrimci çıkışlar, reformları doğuruyor. Saldırı noktamız reformizmdir. Burjuva ahlâkına, yaşam biçimine ve felsefesine sürekli saldırıda bulunmak zorunluluktur; çünkü burjuva dünya görüşü, burjuva egemen toplumda, kendini sürekli yeniden üretme olanağına sahiptir. Herhangi bir alanda bizim yokluğumuz, burjuva ideolojisinin güçlenmesine neden oluyor. Lenin’in deyişiyle “ya sosyalist ideoloji ya burjuva ideolojisi, bunun dışında başka yol yoktur.”
Saldırı psikolojisini yeniden üretmek, saldırıya geçmek ile ilgilidir. Sürekliliği buna bağlıdır. Saldırıyı sadece bir alanda düşünmek kolaycılığı ve sonrasında yılgınlığı yeniden üretir. Bu nedenle saldırı, aynı anlama gelmek üzere burjuva düzenini yıkmak hedefi, üç araç üzerine oturtulmalıdır; ideolojik, politik, örgütsel. Bunları bir başlıkta toplamak mümkündür: Örgüt ve örgütlü çalışma. Bu düzeni yıkmak için kurulan her örgüt, doğal olarak saldırı için örgütlenecektir. Askeri, örgütsel ve ideolojik alanlarını buna göre organize etmelidir. Saldırıyı sadece bu alanlardan biri için düşünmek, sadece bir alanda örgütlenerek saldırı için örgütlendiğini söylemek, en basitinden ciddiyetsizliktir. Bu tür örneklere herkes kendi çevresinde rastlayabilir.
Ciddiyetsizlik saldırı hedeflerimizden biridir. Burjuva alışkanlıklar ve düşünme kalıplarına karşı sürekli ve etkili savaşım yürütülmelidir. Yürütülecek bu savaşımın başarısı, örgüt normlarının yükseltilmesi ve niteliğimizin geliştirilmesi ile ilgilidir. Aynı zamanda sınıf içinde devrimci çizgimizin çizilmesi ve etkinliğimizin arttırılması, kendi içimizde yürüteceğimiz savaşım için de moral kaynağı olacaktır. Şüphesiz ki sınıf içindeki etkinlik, çalışma alanlarının tüm ayrıntısıyla tanımlanmasını, günlük çalışmalarda sürekliliğin sağlanmasını, siyasal ajitasyon için her fırsatın değerlendirilmesini, uzun dönemde kalıcı olabilecek hücrelerin örülmesini vb. gerektirir. Bu, hem düşünsel anlamda hem de pratik olarak sürekli hareketlilik demektir. Hareket içinde olmak örgüt içi eleştiride işin eleştirisini zorunlu kılar. Bu anlayış yoldaşlık ilişkilerimizin zedelenmesinin önüne geçer. Eleştirilerin kişisellikten çıkmasını sağlar. Boş övünmelerin önüne geçerek, kişilerin kendilerini kontrol etmelerini, kişilik normlarının gelişmesini pekiştirir. Eleştiri, sonuçta örgüt çalışmasını yükseltirse anlamlıdır. Bu işleyiş, örgüt içinde saldırı noktamız olan, şefliğe, adamsendeciliğe, kayırmacılığa vb. karşı sağlam bir dayanak sağlayacaktır.

Sonraki Bölüm: Örgüt Yaşamı

Önceki Bölüm: BÖLÜM II: Devrimci Hareket ve Devrimci Yaşam

Yaşama karşı tutum, her insanın, her çağda en önemli sorunlarından ve insanları birbirinden ayırt etmekteki kriterlerde en önemli noktalardan biridir. Tarihin en eski yazılı belgesi Sümerler’den kalmış insanlığa. Gılgamış Destanı’dır. Gılgamış “sağlam duyarlı Uruk şehrinin kralı ve büyük savaşçısıdır”. Bilgiye ve bilgeliğe çok değer verirler. Gılgamış en çok sevdiği arkadaşı ölünce, ölümsüzlüğü bulmak için yollara düşer. Ve sonunda öğrenir ki, ölümsüzlük ancak kalıcı şeyler bırakmakla mümkün. Çelişkidir; ölüm bir gerçek; ama insanoğlu en eski yazılı belgede bile ölümsüzlüğü arıyor. Bugün bile ölümü olağan vakurluğu içinde kabul etmiyoruz ve dünyanın her yerinde kardeşlik egemen oluncaya kadar da ölümü “olağan vakurluğu içinde” kabul etmeyeceğiz; çünkü olağan güzelliği ile yaşamak, bu kirletilmiş ve çirkinleştirilmiş dünyada olanaklı değil.
Ölümden tanrılar da kaçamıyor; ama çirkinlik içinde ya kötülüklerin kaynağı olarak ya da güzelliklerin yaratıcısı olarak tanrılara ihtiyaç duyuyoruz.
Ölümsüzlüğü aramanın hikâyesini (İ.Ö. 2500 yıllarında kaleme alındığı anlaşılan, belki de daha önceye dayanan) kaydeden tarih, bize gösteriyor ki bunun tek yolu var: onurluca yaşamak, geleceğe bir iz bırakmak. Gılgamış bu sonuca varıyor. Bu çok eski ve unutulmaz dersi, bugün de insanoğlu hâlâ öğrenebilmiş değil.
Yaşam karşısında tutum sağlam olmadı mı, sağlam yaşanmadı mı, ölüm hem bir sığınak, hem korkulası bir karşılaşma oluyor. İnsanca ve onurluca da yaşanmıyor. Öyle ki insan, bazı yaşam biçimlerinde ölümü bin kez görebiliyor. Sanki üstü açık bir hapishanede “çile dolduruyor”. Tersine, bazı ölümler ölümü aşmak anlamına geliyor. Che’nin dediği gibi: “Bazen düşünüyorum da, yaşamak mı ölmektir, yoksa ölmek mi yaşamak?”
Bu çelişkiyi yaratan; insanın insana kulluğunu, sömürü düzenini; aşağılanmalıdır.
Onun için hâlâ önderlere ihtiyaç duyuyoruz.
Onun için kahramanlık çağı daha bitmedi.
Onun içindir Deniz yaşıyor.
Onun için Mahir hâlâ yaşıyor.
Onun için İbrahim Kaypakkaya hâlâ yaşıyor.
Onun için yüzlerce Kürdistan gerillası yaşıyor.
Onun için Bekir hâlâ yaşıyor.
Che’yi hâlâ bundan dolayı öldüremiyorlar.
Ho Shi Minh bunu için hâlâ önderdir.
Yeryüzünün her bölgesinde insanın aşağılanması, sömürü, vahşet sürüyor. Savaş ve açlık hâlâ çocukların canlarını alıyor ve bu nedenle gelecek güzel günler için savaş her yerde devam ediyor. Bittiği sanılan komünizm, yeniden dirilişi için hazırlanıyor. Onun için yolumuza devam ediyoruz. Ve zafere kadar da bu yola devam edeceğiz; çünkü sadece gelecek için değil, bugün için de aşağılanmaya, pisliğe, sömürü ve baskıya karşı savaşmak, özgürlük için savaşmak yaşamanın tek yoludur. Bu aşağılanmaya, bu insanı kirleten sisteme, bu sömürüye karşı savaşmamak, bunlara alışmak ölümün en acısıdır.
Gılgamış, ölümsüzlüğü arıyordu. Biz ise insan olmaktan çıkmamanın yolunu arıyoruz. Bugün insan olarak yaşamak bedel ödenmesi gereken bir durumdadır. Gılgamış’ın arayışını, bugün biz, insanca yaşamak arayışı olarak devam ettirmeye çalışıyoruz. Sistem, insanca yaşamamıza olanak tanımıyor. “İnsanca yaşamak” öyle ilk akla geldiği gibi yiyecek içecek meselesi değil. İnsan olabilmekten söz ediyor. Özgürlüğümüzü elimizden almıştır sistem. Kapitalizm, tüm sınıflı toplumlar gibi, özgürlüğü sevmiyor. Çalışmak yaşamsal bir davranış iken, sistem çalışmayı büyük bir zulüm haline getiriyor. Korkak ve bencil, yaşamaktan korkan ve her akşamını ettiği gün için “bugün de kazasız belasız geçti” diyen kişi yaşıyor mudur? Her adımında korkan insan özgür müdür? İşsizlik korkusu, patron korkusu, polis korkusu, komşu korkusu, gelecek korkusu içinde yaşayan bir insan “normal midir”? Kendisinden başka herkesi “şüphe” ile karşılayan, arkadaşı ve sevdiği olamayan, değerleri kalmamış ve her şeyini satabilecek kadar değersizleşen insan, insan mıdır? Tüketen ve daha çok tükettikçe, kendini “ayrıcalıklı” ve daha iyi hisseden, komşusunu, kendisinin sahip olduğu elbise, koltuk, araba, buzdolabı fiyatına göre değerlendiren kişi insan mıdır?
Ya biz, insan kime denir sorusunu tartışacağız, ya da bedeli olduğu bize söylense de insan olarak yaşayacağız.
Devrimcilik, yaşam karşısındaki tutumla belli olur. Ölüm karşısında tutum da bunun doğal bir devamıdır. Fakat ne olursa olsun, insanın bu denli tüketildiği bu dünyada, ölüm karşısında yaşamı savunmak, alkışlanacak bir tutumdur. Onun için en kritik anda ilkelerine bağlı kalan insan, ölümü de yenebiliyor. Fakat esas olarak yaşarken bu tutumu almak önemlidir. En küçük sorunda pes eden, her adımda pişmanlık gösteren, kararsız davranan, emeksiz yaşayan insan her zorlu sınavdan kalacaktır. Yaşam karşısındaki tutum devrimciliğin mihenk taşlarından biridir.
Devrimcilik bir başkaldırıdır. Başkaldırı, çağımızın, insanın insana köle olduğu son sınıflı toplum Kapitalizmden Komünizme geçiş çağının en soylu, en insana yakışan eylemidir. Ve başkaldırı, yaşam karşısındaki tutum dediğimiz, her tutumun temelindeki davranışlarda yatar. Başkaldırı, onurlu yaşamın, insan olarak kalmanın çağımızdaki adıdır. Haksızlıklara karşı “görmezden gelen”, arkadaşına yapılan haksızlığa sessiz kalan, giderek her durumda “sağ” kalmayı temel alacaktır ve bu tutum insan olmaya da aykırıdır. Değerlerin önemi de buradadır. Elbette başkaldırı, yaşamı sahiplenmektir; ama insan olarak. Ben bilirim ki insan toplumsal bir varlıktır. Eğer çocuğu, doğduğunda ormana bırakırsanız, o çocuk insana benzer bir hayvan olacaktır. Burada hayvan hiç de aşağılayıcı değildir; ama orman kanunlarından beter yasaların işlediği bu vahşi insan toplumunda, hayvan bambaşka bir anlam ifade ediyor. Yaşamak, yemek-içmek, cinsellik vb. insanın güdüleridir ve bunlara göre düzenlenmiş bir insan yaşamı insanın tükenişidir. Başkaldırı, bu nedenle insan olmayı seçmektir.
Devrimci, yaşamı sadece kendisi için değil, başkaları için de seçen ve topluma, çevresine duyarlı olandır. Vurdumduymaz, adamsendeci, sevgisiz, paylaşmaktan korkan kişi devrimci de olamaz.
Yaşama dört elle sarılacağız. O kadar ki dünyanın başka yerlerindeki insanlar için keder duyacağız. O kadar ki, haklıdan yana haksıza karşı olacağız. Nazım şiirleriyle anlatır bu tutumun özünü:
“…Yaşamayı ciddiye alacaksın,
yani o derecede, öylesine ki,
mesela, kolların bağlı arkadan, sırtın duvarda,
yahut kocaman gözlüklerin,
beyaz gömleğinle bir laboratuvarda
insanlar için ölebileceksin,
hem de yüzünü bile görmediğin insanlar için,
hem de hiç kimse seni buna zorlamamışken,
hem de en güzel en gerçek şeyin
yaşamak olduğunu bildiğin halde
…
Diyelim ki, ağır ameliyatlık hastayız,
yani, beyaz masadan,
bir daha kalkmamak ihtimali de var.
Duymamak mümkün değilse de biraz erken gitmenin kederini
biz yine de güleceğiz anlatılan Bektaşi fıkrasına,
hava yağmurlu mu, diye bakacağız pencereden,
yahut da sabırsızlıkla bekleyeceğiz
en son ajans haberlerini.
Diyelim ki, dövüşülmeye değer bir şeyler için,
diyelim ki, cephedeyiz.
Daha orda ilk hücumda, daha o gün
yüzükoyun kapaklanıp ölmek de mümkün.
Tuhaf bir hınçla bileceğiz bunu,
fakat yine de çıldırasıya merak edeceğiz
belki yıllarca sürecek olan savaşın sonunu.
Diyelim ki hapisteyiz,
yaşımız da elliye yakın, daha da on sekiz sene olsun açılmasına demir kapının.
Yine de dışarıyla birlikte yaşayacağız,
insanları, hayvanları, kavgası ve rüzgarıyla
yani, duvarın ardındaki dışarıyla.
Yani, nasıl ve nerede olursak olalım
hiç ölünmeyecekmiş gibi yaşanacak…”

Emeğe Yaklaşım
Sosyalist devrimci hareket, hem çıkışı hem de geleceği açısından bir emek hareketidir. Bu basit bir olgu ve süreç değildir. Para üzerine kurulu bir egemenlik sistemi nasıl insanı kul ve köle yapıyorsa, emek üzerine kurulu bir hareket de emeği ve insanı özgürleştirme üzerine kuruludur. Özgürlük, bizim dünyamızdaki kişisel bir arzu, hülya değildir. Bizim dünyamızda özgürlük; insanın kurtuluşuna, toplumun özgürleşmesine bağlıdır ki bu da emekçinin, emeğin özgürleşmesi ile olanaklıdır. İnsanın gerçek tarihi böyle başlayacak. Devrim bu sürecin en büyük kilometre taşlarından biridir. Devrimcileşmek, bu süreçte yaşanan, yaratılan değerlerle sağlanıyor. 0 açıdan emek hareketi olmak, zorunluluktur. Zordur; ama gereklidir ve zorluklar bizim için güzelliklerin anasıdır. Her yeni yaşam, büyük acılarla hazırlanır.
İçinde yaşadığımız sistem, bir toplumsal varlık olarak insanı da belirliyor. Onun için kurtuluş, bireysel bir arayış değildir. Toplumsaldır ve toplumsal mücadele bu nedenle bugün en önemli özgürleşme alanıdır. Devrim, toplumsal mücadelenin, emekçiler, ezilenler açısından çözümüdür ki hem emekçilere hem de emeğe dayanması nedeniyle er ya da geç kazanılacaktır. Toplumsal devrimin örülmesi işi, kişiyi de bilinçlendirir. İnsan kendisini yaratan toplumsal koşulların bilincine varır ve bu bir değiştirme sürecidir. Emeksiz değişim, kalıcı olmadığı gibi, özgürleştirici de değildir.
Bu nedenle devrimci emeğe karşı yaklaşım, devrimciliğin şaşmaz kıstaslarından biridir. İşe yaklaşımın, göreve yaklaşımın da temeli budur. Devrimci kişi, zor ve kolay görev ayrımını, işleri daha sağlıklı yapmak dışında yapmaz. Emek kazandırıcıdır ve buna uygun yaşar. İşe de buna uygun yaklaşır. Bıkkınlık, tembellik, adamsendecilik, ertelemecilik yenilmesi gereken alışkanlıklardır. Ve bunların yenildiği ortamda, özgüven ve emeğe saygı gelişir. Kapitalizm, insanı insanın ve her ikisini de paranın kölesi yaptığı oranda, iş yapmanın da “marifet”, “yetenek”, “şans”, “kader” vb.’nin sonucu haline getirir. Aynı biçimde küçük ve büyük iş ayrımı, şanlı ve basit iş ayrımı, emeğe yabancılığa dayanır. Siz önemli işler yapacaksanız bilin ki önemsiz işleri yapanların sayesindedir. Burada kişi, içinde yer aldığı kolektifin emeğine, durumu ne olursa olsun, yeteneği ne olursa olsun, yabancılaşmamalıdır.
Kısa sürede köşe dönme mantığı, “unvan”ların toplumsal saygı vb. anlamında gelmesi, tıpkı etiket gibi araba vb. sahipliği gibi “iş unvanı” geliştirilmesi, kişiyi emeğine yabancılaştırıcı süreçlerin devamıdır. Kişilik yerine, “sahip olduklarınız” geçer. Burada artık “iyi ve “kötü” iş ayrımı gelişir. İyi iş ise çok kazandırandır. Para olduğu gibi, avantaj ve statü kazandırandır. İşçi olmanın, emeği ile çalışmanın bu kadar yaygın ve bu kadar aşağılandığı başka bir toplum ve başka bir çağ olmamıştır. Böylece kişi emeğine saygı duymaz hale de gelir. Bu toplumsal mücadeleyi köreltici bir etki de yaratır. Kuşku yok ki, bunun toplumsal temeli, kişinin başkasının mülkiyetindeki araçlara hizmet etmesidir. Emeğin ürünlerinin sahibi olamamasıdır. Onlar üzerinde hiçbir denetime sahip değildir. Böylece çalışmak, kurtulunması gereken bir şeydir. Çalışana “enayi” diye bakıldığı bir toplumda yaşıyoruz. Bu ise insanın yeteneklerini, kendine güvenini tüketen bir süreçtir.
Devrimci kişi, bu yola gönüllü girmiştir. Kimse kimseyi zorla böylesine bir mücadeleye sokamaz. Bu gönüllü seçim, kişinin mücadelesine yansır. Gönüllülük bir bilince, bilinçli seçime dayanır. Bilinç ise, kişinin toplumsal varlığının bilincine varması, kendini aşması demektir.
Emek vermek, emeğe saygı duymak, ezilen olmaktan iktidara yürümenin de garantisidir. Kişiyi dayanaklı, değerlerine bağlı hale getirir. İnsana yaklaşımın temelinde de bu vardır, bu olmalıdır. Devrimci mücadelenin bir ucunda işçi ve emekçileri, çoğunluğu kazanmak vardır. Onların emeğine saygı duymadan, sabırla ve sebatla her adımı örmeden bu başarılamaz. Halk sevgisinin temelinde bu vardır. Yoksa halkın her yaptığının alkışlanması gibi dalkavukluk yoktur. Aynı biçimde içinde yer aldığı koşullardan dolayı, bilinçteki dağınıklık ve gerilikten dolayı insanları küçümsemek, kendini büyük görmek de emek hareketi olma ve devrimci olma ile örtüşmez. Kişi, hikmeti kendinde aramamalıdır. Öncülük, bir toplumsal görev, bir misyondur; ama hikmeti kendinde aramayı değil, kitleleri kazanmak doğrultusunda daha yoğun bir emek vermeyi gerektirir.
Emek, insanı olgunlaştıran, eğiten bir süreçtir. İnsanı hem fiziki hem de ruhsal açıdan insan yapan, emektir.
Gönüllülük ve emek, disiplin ve özverinin temelidir. İnancı pekiştiren, başkalarına yol gösterendir. Dayanıklılığı da, bu emek sürecinin kazandırdığı değerler sağlar. Dayanıklılık ki, savaşımın en gerekli özelliklerindendir. Bir iki hamlede zafer beklemek, bir açıdan zafere susamışlık gibi ele alınabilirse de bu doğru değildir. Emeksiz zafer, zor olandan kaçmak, göklerden zafer beklemektir. Güneşin altında ter akıtmadan, toprak istenileni vermez.

Tarihe Yaklaşım
Devrimciliğin, devrimci kişiliğin mihenk taşlarından biri tarihe yaklaşımdadır. Tarih, bir yandan devrimci mücadelenin zaferi için, bir öğrenci, bir savaşçı olarak öğrenilmelidir. Bizim ülkemiz, tarih bilincinin eksikliğinin taktik alanda yarattığı zafiyetler açısından pek çok örnekle doludur. Tarih bilinci eksik olunca, olayları, kişi ve kurumları, davranış ve eylemlerinden bağımsız olarak, soyut olarak, derinlikten yoksun olarak kuru bir tarzda ele almış oluruz. Böyle bir durum, ancak hayaletler için savaşıldığı zaman olabilir.
Demek ki tarih bilinci zafer için şarttır. Yetmez, tarih bilinci yeninin kurulması için de şarttır. Yeninin kurucularının tarih bilincinden yoksun olması, onları tarih önünde soytarı haline getirir. Demek ki bu açıdan da tarih bilinci gerekiyor.
Fakat tarihe yaklaşım bu açıdan sınırlı bir konu değildir. Tarih bilinci eylem için ne kadar gerekli ise aynı biçimde devrimin tarihinin kavranması da o kadar gereklidir. İnsan sosyal bir varlıktır ve tarihsiz olamaz. Çocukluğumuzdan beri edindiklerimiz, yaşadıklarımız, pek çok katı maddeyi aşan bir dayanıklılığa sahiptir. Bu nedenle tarihsiz insan, kukla insandır. Genel olarak kapitalizm, özel olarak TC devleti görülmemiş ölçüde tarih silme operasyonları ile yaşamaktadır. Bu tarihsizleştirme, aynı zamanda bir “değerlerden arınma”, aynı anlama gelmek üzere robotlaştırma, yalnız ve korkak hale getirme, insan olmaktan çıkarma sürecidir.
Öyle ise tarihe ve özellikle kendi tarihine sahip çıkmak, dünya devrimci hareketinin tarihine sahip çıkmak, devrimciliğin taşlarından biridir. Devrim için güneşe gömülenler, hangi fraksiyondan olursa olsun, ortak davanın değerleri olarak yaşarlar, yaşatılırlar. Bir hareket, başka ülkelerdeki, başka halklardaki devrim şehitlerini küçümsemeye başladı mı, o hareket tarihten “değersizleşme yönünde” kopmaya başlamış demektir. Bu açıdan kritik tartışmalar yapılmaktadır. Mahir ve Deniz “Öldü de ne oldu, onları bugün sadece anma günlerinde anıyoruz” demek, ölümün ne olduğunu bilmemektir. En iyi niyetle böyle ele alınabilir. Öte yandan bu bizim dünyamıza ve değerlerimize bir saldırıdır ki savunulmak istenen şeye hizmet edeceği de çok tartışılır. Ne kadar zor durumda olunursa olunsun, şehitlere dönük bu ucuz yaklaşım kabul edilemez. “Bazen düşünüyorum da ölmek mi yaşamaktır, yoksa yaşamak mı ölmektir?”
Devrimci kişi, kendinden öncekileri acımasızca eleştirmeli, yanlışları çekinmeksizin ortaya koymalıdır. Ancak devrim için çarpışanlara saygı, temeldir.
İnsan yalan söyleyen ile doğru söyleyen arasında bir seçim yapar. Bu bir değerdir. İnsan karşısında tutum, hatalar karşısında tutum, emek karşısında tutum, direniş karşısında tutum vb. insanın bedelleri ödenmiş deneylerinden süzülen ve insanı insan yapan değerlerdir.
Hele hele tarihe yaklaşımı, çok belirleyici olsa da kişiler üzerinden yürütmek, diyalektik metot yerine suçlu ve kahraman arayan, ak-kara mantığına dayanan metodu koymamıza neden olur ki kesinlikle yanlıştır. Kişiler belli tarihi süreçlerin simgeleri, çizgilenmiş sesleridir. İnsan toplumunda her adımın tarihsel ve toplumsal boyutu vardır ve bu unutularak ne kişilerin ölümleri, ne yaşamları, ne de eylemleri üzerine konuşulabilir. Böyle yapmak belki bir anlamda kişiyi rahatlatabilir. Mesela Sovyetler Birliği’nin çözülüşünün suçunu Stalin’e yıkmak rahatlatıcı, zahmetsiz ama bir o kadar da ucuzdur. Tarihe ucuz yaklaşım ise, devrimci tarihte, küfür demektir. Kapitalizmin tarihsizleştirme operasyonunun aynısını emek cephesi adına uygulamak kabul edilemez.
Bunun gibi, enternasyonalist dayanışmanın da bir ucu tarih bilincine dayanır. Proletaryanın her ülkedeki eylemi göstermiştir ki sınıfın davası uluslararası bir davadır ve zafere ulaşması, en başından enternasyonalist ruha sahip olmasına büyük oranda bağlıdır.
Tarih bize göstermiştir ki, her halkın özgürlük eylemi, koşulsuz desteği hak eder. Bunu destekleyip desteklememek sizin ciddiyetinizin göstergesi olur, yoksa haklı olup olmadığınızın değil.
Tüm bu alanlarda her devrimci adım, ister zafer ile, ister yenilgi ile sonuçlanmış olsun, öğrenilecek bir hazine değerindedir. Bunlara ciddi yaklaşmayan bir devrimci, kendi emeğine de ciddi yaklaşmaz. Öğrenmesini bilmeyen öğretemez de.
Devrimci her zaman iyi bir tarih öğrencisi olmalıdır ve bunu eylemleri ile ortaya koymalıdır. Devrimci, değerlerine sıkıca bağlı bir özgürlük savaşçısıdır. Değerleri olmayan bir kişi, devrimci de olamaz. Özgürlüğü savunmak için, özgürlüğün nasıl bir insani değer olduğunun bilincinde olmak gerekir. Değerlere sahip çıkmak, geniş anlamda dünya devrimci hareketi, ezilen halkların mücadele tarihine sahip çıkmayı, dar anlamda ise kendi tarihinin yarattığı değerlere sahip çıkmayı gerektirir. Boş devrimci olmaz. Değerleri olan, değerlerine sahip çıkan devrimci, gerçek devrimcidir. Tarihe her açıdan eleştirel yaklaşırken, önce ona bir bütün olarak ve değerlerini içselleştirerek sahip çıkmak gerekir. Ters gelebilir; ama eğer kişi bir tarihi sahiplenmiyorsa, onun o tarihe dönük eleştirileri de yüzeysel olur.
Dünya devrimci hareketinin tüm mücadeleleri bizim tarihimizdir.
Bölgemiz halklarının, içinde TC sınırları içinde olanlar da dâhil, mücadeleleri ortak değerimizdir.
Kürdistan Devrimi’nin tarihi, devrimci hareketimizin ortak enternasyonal tarihidir. Ve tabi ki, Anadolu solunun tarihi, bir bütün olarak bizim tarihimizdir. Tüm bu tarih içinde eleştirdiklerimiz, yanlış bulduklarımız olacaktır; ama onlar bir tarih sürecinin ortak noktalarıdır ve bu nedenle, onları ayıklamak geleceğe yürümek için önemlidir.
Gelecek, değersizleştirilmeye karşı yürüttüğümüz mücadelenin yaygınlığı ve köklülüğü oranında bizim olacaktır.
Devrimci mücadele, bugünden yeni insanın yaratılması, en azından nüvelerinin yaratılmasının bugünden başarılması mücadelesidir de. Bunun için tarih bilinci ve tarihe yaklaşım, emeğe karşı yaklaşım ve yaşama karşı yaklaşım devrimciliğin mihenk taşlarındandır. Tüm bunlar insana karşı yaklaşımın altını dolduran noktalardır.

SIRADAKİ
Başladı işe
Bitirdi işi..
Başlarken avaz avaz bağırmadı
Bitirdi ve:
Gelin seyredin, diye dört yanı çağırmadı..
O milyonların milyonda biridir.
O bir sıra neferidir.
Damarlarındaki bilmem hangi soyun kanı değil..
O bir yarış hayvanı değil.
Yüzü herkesin yüzüne benzer.
Su içer ağzıyla ayaklarıyla gezer..
Onun için;
başlayan, biten, başlayan iş var,
sorgu soruş yok..
Gidiş var.
Duruş yok..
O milyonların milyonda biridir.
O bir sıra neferidir…
NAZIM HİKMET

Sonraki Bölüm: Devrimci Gönüllülük

Önceki Bölüm: Devrimin Nesnel Şartları ve Parti

SEN YÜRÜRSÜN RÜZGÂR YÜRÜR
Sen yürürsün rüzgâr yürür
Sabahlar sığmaz olur gözlerine
Her adımda çözülür bir karanlık
Şafaklar çiçek sunar ellerine
Gün tutuşur
Dağlar aydınlanır
Yeniden aydınlanır
Yeniden canlanan bu yaşam
Türküler dizer saçının tellerine
Sen yürürsün rüzgâr yürür
Alıp savurur beni saçların
En kalabalık alanlara götürür
Bir cellat çıkar apansız
Bir fidan yeşermeden çürür
Ve kana bulanır ırmaklar
Baştan başa geçer kentleri
Kan temizlenir cellat ölür
Sen yürürsün rüzgâr yürür
Mahpuslar soluğunla umutlanır
Toprak çatlar
Gökyüzü bıçak bıçak şimşeklenir
Görkemli bir yürüyüş başlar içimde
Ve bir tan vakti
Kırılır bütün güzellik yasaları
Ağaçlar aşk açar bahçelerimde
Sen yürürsün rüzgâr yürür
Dallar eğilir
Yapraklar secde eder yürüyüşüne
Sular kabarıp dalgalanır
Köpüklü başlarıyla selamlar seni
Ve tanrılar kalır önünde
Ne beyler ne krallar
Seninle yazılır en büyük destan
En güzel tarih seninle başlar
Sen yürürsün rüzgâr yürür
Bir sevinç boylanır dünyada
Çocuklar korkusuz büyür
Kan boğulur susar
Dokunup geçtiğin her kuraklık
Yemyeşil bir vadiye dönüşür
Sen yürürsün rüzgâr yürür
Bizi bu deprem günlerinde
İnan ki bir şiirsiz yaşamak
Bir de sensiz savaşmak öldürür
ADNAN YÜCEL

“Gül parmaklı Şafak ışıklarını
tanrılara ve ölümlülere
Gönderdiğinde, yolculuğumuza devam ediyorduk.”
Homeros, Odysseia

Sonraki Bölüm: Devrimciliğin Mihenk Taşları

Önceki Bölüm: Sınıf Savaşımı ve İşçi Sınıfının Önderi

Devrimin yöneticisi, işçi sınıfının elindeki tek gerçek silahı parti, devrimi, bir nesnel zemin üzerinde zafere ulaştırır. Burada şu soru ortaya çıkar: Devrimin nesnel koşulları nelerdir?
Devrimin en genel anlamı ile üzerine yükseldiği nesnel zemin, kapitalist-emperyalist dünya sisteminin kendisidir. İnsanın insana kulluğu, sömürü, sömürgecilik vb. var olduğu sürece, bunlara karşı, kalıcı zafer anlamına gelen savaşsız-sömürüsüz bir dünya mücadelesi de var olacaktır.
Ancak, bundan daha ileride, devrimin nesnel anlamda olgunlaştığını gözlemlemek de mümkündür. Burada bilerek “gözlemlemek” sözünü kullanıyoruz. Bu konuda, tartışma sırasında buraya tekrar dönmek üzere, öncelikle Lenin’in devrimin nesnel şartları konusunda “Devlet ve Devrim” çalışmasında söylemiş olduklarını özetleyelim.
1. Yönetenlerin eskisi gibi yönetememesi yetmez, yönetilenlerin de eski yöntemlerle yönetilmek istemiyor olması gerekiyor.
2. Derin bir ekonomik krizin varlığı.
3. Bu iki etkene de doğrudan bağlı olacak şekilde, kitlelerin sisteme karşı kendiliğinden eylemlerinde bir artış.
Bu üç faktöre de bakıldığında, burada, bir “gözlemleme”, bir analiz yapıldığı ortaya çıkacaktır. Yönetenlerin eski metotlarla yönetememesinin analizi kolaydır. Örneğin; bugün TC yönetenleri eski metotlarla yönetemiyorlar. Hatta bu durum pek çok kapitalist ülke için geçerlidir. Zaten onun için, bu şart değil, bir şartın yarısıdır. Yani yönetilenlerin de eski sistemle yönetilmek istememesi gerekir. İşte bunu belirlemek zordur. Mesela Anadolu işçi sınıfı, emekçisi, Anadolu halkları böyle yönetilmek istiyor mu? Bu soruya yanıt vermek daha kritik değerdedir. Bugün ülkemizde, işçi ve emekçilerin bu yönetimi istemediğini söylemek mümkün; ama bunu ifade ettiklerini söylemek mümkün değildir. İçten içe bir tepki vardır. Öte yandan “ekonomik krizin derinliği” de görelidir. Bazı durumlarda, bir genel ekonomik kriz yeterlidir; oysa bazı durumlarda bu kriz daha da derin olsa bile, yetersiz görülür. Görüldüğü gibi mesele son, yani üçüncü faktörde kilitleniyor. Yönetilenlerin eskisi gibi yönetilmek istemediğinin ve derinleşen ekonomik krizin anlamını bulduğu yer, kendiliğinden yığın eylemleridir.
Kendiliğinden yığın eylemleri, doğrudan bir örgütsel yönetimin olmadığı eylemlerdir. Bu da daha çok eylemlerin başlangıcı için geçerlidir. Mesela Gazi Mahallesi’ndeki direniş, kendiliğinden başlamıştır ve buna göre gelişmiş bir örnektir. İşte bu kendiliğinden kitle eylemlerindeki yaygınlık, en kritik maddedir.
Fakat bu açıklamalara rağmen, hâlâ bakışımız eksiktir. Tüm bu nesnel şartlar, öznenin özenle “uzak tutulduğu” şartlar değildir, olamaz. Sınıf mücadelesinin tarihi, devrimci hareketin durumu, tüm bu süreci etkiler.
Devrim, nesnel ve öznel şartların bir bütünü olarak gelişir.
Öznel güç, devrimci parti, kendi adımlarını, nesnel koşulları göz önüne alarak atar; ama nesnel koşulların olgunlaşmasının devrimci eyleme bağlı olduğunu unutmaz. Yani, devrimin nesnel şartlarının olgunlaşmadığı koşullarda, devrimci parti ne yapar sorusunun yanıtı da buradadır. Uzağı yakın etmek, öznenin görevidir. Burada iki uç nokta vardır; birincisi, nesnel koşulları hiç hesaba katmayan bir tutum ki bu iktidarı alma eylemini bir toplumsal eylem olarak görmekten uzak bir anlayış olur. İkincisi, nesnel şartları bekleme anlayışıdır ki bu da özneyi eylemsiz bir varlık haline getiriyor.
Şimdi bu söylenenler ışığında, kendiliğinden eylemlerdeki artışın anlamını daha iyi anlayabiliriz.
Mesela, günümüz devleti, Tekelci Polis Devleti, her örgütlenmeye önceden müdahale ediyor. Toplumun psikolojik olarak yönlendirilmesine özel bir önem veriyor. Mesela Anadolu’da, kitleler ne zaman sıkışsa, patlama havasını sezen sendika mafyası, hemen gazı çıkarıcı bir eyleme kalkışıyor. Yani sınıf bir ayağa kalkıp oturtularak, eylem gücü denetim altına alınıyor. Ve kabul etmek gerekir ki bu ülkede tüm devletin kolluk kuvvetlerinin yoğunlaşması kaybolabilirken, bugüne kadar sendika mafyasının yoğunlaşmasında azalma olmamıştır. Sendika mafyası, sınıfı kontrol etme araçlarına sahiptir ve kendiliğinden gelecek eylemlerin, sınıfı denetimden kurtaracağını, bu yolla sınıfta özgürleşme yaratacağını görüyor. Bu nedenle bugün, “kendiliğinden eylem” sözünün her ülkede ya da bir ülkede, her tarih kesitinde aynı yolu izleyeceğini düşünmek hata olur.
Bu vesile ile Mart 2001 sonunda yapılan MGK toplantısı bir “toplumsal patlama olması durumunda alınması gereken önlemleri” il il tartışıyor. Burada, genel olarak devletin, artık iç savaşa ve gelecekteki bir devrime karşı örgütlendiği gerçeğinin altını bir kere daha çizelim. Bir kere daha diyoruz; çünkü Tekelci Polis Devleti çalışmamızda bu nokta yeterince açıklığa kavuşturulmuştur.
Devlet eğer gelecekteki bir devrime karşı örgütleniyorsa, (ikna edici bir örnek olabilir belki. İsveç’te devlet, bir gerilla savaşı olması durumunda ne yapılmalıdır sorusunu askeri açıdan ele alan bir kontrgerilla kitabı hazırlamıştır. Bu tüm devletlerde artık böyledir) kendiliğinden eylemleri önleme noktasında da önlemler alacağını düşünmek yerinde olmaz mı? Kesinlikle yerinde olur.
Bugün TC devleti, işçi sınıfını eylemsiz kılmak için sendikaları devralmış, özenle bir sendika mafyası örgütlemiştir. Mesela B. Meral, Ekonomik Sosyal Konsey toplantısında Bankalar Kanunu’nun ve Siyasal Partiler Kanunu’nun değişimini istemiştir. Bunları, TC’yi boş verin, birebir ABD yönetimi istemektedir. Peki, işçilerle ilgili ne talebi vardır? “800 bin kişinin temsilcisi durumuna kadar gerileyen sendikalar, acaba 21 milyon çalışanı nasıl temsil etmektedir”, sorusunu geçelim. Bu adamların işçi ile ilgisi nedir? Yanıtı “hiç” değil maalesef. Bunlar işçi sınıfıyla ilgilidir ve onu denetim altına almakla görevli polis teşkilatının koludurlar. Bunlar öyle sıradan asalaklar değildirler. Görevleri basittir; eğer işçi sınıfı dolmuş ise, onu kalk otur hareketi ile yorarak, öfkesini boşaltmak; ama bu az iş değildir.
TC devletinin ikinci hassas olduğu nokta, halklar meselesidir. TC yönetenleri Karadeniz’e özel bir önem veriyorlar. Bunun nedeni de budur.
Öyle ise kendiliğinden kitle eylemleri, mevcut toplumda daha da zor, daha da güç ortaya çıkacaktır.
Onun için devrimci partinin görevi, kitlelerin her türden örgütlülüğüne destek de vermektir. İşçi ve emekçileri devrimcileştirmek, işçi sınıfının ve toplumun en ileri unsurlarını kendi saflarında, onların önderleri olarak toparlamak, bu görevi dışlamaz.
Sonuçta, devrimin nesnel şartlarını bekleyen bir devrimci parti olmaz; ama şartların olgunluğuna ve somut koşullara göre kendi eylemine yön veren bir devrimci parti zafere ulaşabilir.

Bir Zayıf Halka: TC
Bir ülkede devrimci partinin görevi ve niteliği üzerine tartışma, asla o ülkede devrimin hangi aşamadan geçtiği ile bağlantılı değildir. Devrimin içinden geçtiği aşama, devrimci partinin önemini, hata ve olumlu eylemlerinin rolünü arttırır. Fakat devrimci partinin görevi, devrimin her aşamasında vazgeçilmezdir.
Buna rağmen, bir ülke somutunda devrimci partiyi tartışmanın, devrimin o tartışma anında dahi, önümüze koyduğu görevlerle birlikte yürüme zorunluluğu vardır. Tersi durumda, tartışma olarak kalır. Lenin’in söyledikleri, Küba deneyimi vb. hâlâ geçerlidir. Bu açıdan devrimci partinin örgütlenişine, sınıf savaşımına bağlı olarak şekillenişine bakmamız gereklidir. Öyle yapacağız.
Bunun yanındaysa, bir de içinden geçilen anın görevleri, tartışmayı daha da somut hale getirir.
1. Emperyalist-kapitalist sisteme, bir bütün olarak bakmamız şarttır. Marksizm bunu önerir. Kapitalizm bir dünya sistemidir. Bu sistemin merkezinde emperyalist güçler, çevresinde ise onlara bağımlı sömürge ülkeler vardır. Sömürge ve emperyalist dışında bir ülke, nadiren bir geçiş anı olarak var olabilir. Ve bugün bu artık yoktur.
2. Bu emperyalist-kapitalist sistem, bir bütün olduğu gibi, bir anda parçalanarak, birden çok parçanın kopmasına da olanak tanır durumdadır. Yani bu zincir birbirini etkiler durumdadır.
3. İşte bu noktada, Lenin’in kısaca “zayıf halka” diye anılan teorisine bakmalıyız. Marx ve Engels, devrimin en gelişmiş kapitalist ülkede ortaya çıkacağını düşünüyordu; zira henüz, sistem emperyalist aşamaya da yükselmemişti. Ancak emperyalist sömürgecilik, hem bunalımların sömürgelere ihracını, hem de sermaye ihracı yolu ile sömürge ülkelerdeki artı-değerin bir kısmını çekmeyi olanaklı kılmıştır. Kapitalizm bir dünya sistemi haline geldiğinde, devrimin proletaryanın nispeten gelişmiş olduğu sömürge ülkelerde, çevre halklarda oluşum olanakları da artmıştır.
Lenin, “Bir zincirin gücü, onu oluşturan halkaların gücü ile ölçülür” ilkesinden yola çıkarak, zincirin, en zayıf halkasının gücü kadar gücü olduğu sonucuna ulaşır. Böylece emperyalist-kapitalist zincir, en zayıf halkasından kopacaktır ve bu halka çevresini de etkileyerek koparma olanağı yaratacaktır, sonucuna ulaşır. Bu zayıf halkanın ekonomik gelişmişlik ile bağı “birebir” değildir.
Emperyalist-kapitalist sistemin bugün de gücü, en zayıf halkasının gücüne eşittir.
Bundan iki temel sonuç çıkar:
1. Zayıf halkanın neresi olduğu, somut bir analize dayanır. Bu salt iktisadî koşullara bağlı bir analiz olamaz. Öyle bir tarihsel an olur ki, bir emperyalist ülke zayıf halka haline gelebilir. Mesela 2. Dünya Savaşı sonlarında Fransa böyledir. Ve bu anda, o zayıf halkaya yüklenmek, uluslararası proletarya için de vazgeçilmezdir.
Zayıf halka analizi, somut duruma dayalı olarak ele alınır. Bu somut durum, uluslararası ve ulusal durumu, sınıf savaşımında güçlerin yerleşimini, sınıfların durumunu ve yukarıda da aktarılan “devrimci durum” analizini de içerir.
2. Zayıf halka analizi, devrimin en zayıf halkadan başlayarak, hızla veya düşük hızla yayılacağını da öngörür. Öyleyse bu zayıf halkadan en büyük oranda etkilenecek ülkelerdeki proletaryanın temel görevi, “Nasılsa devrimci durum bizde yok, öyle ise hazırlıklarımız son derece zayıf kalabilir.” anlayışının tamamen tersidir.
Devrimci parti, bulunduğu ülkenin durumunu sadece bir “iç” değerlendirme olarak yapmamalıdır. Bunun uluslararası yönü de önemlidir. Uluslararası proletaryanın bir müfrezesi olarak, o ülkedeki devrimci parti, dünya devrimci proletaryasının çıkarlarını ancak bu yolla gözetebilir. Demek ki, bir parçasındaki yükseliş ve zafer, birden çok parçayı da etkileme gücüne sahiptir.
Şimdi özetle Anadolu’nun ya da burjuva devleti ile anarsak TC’nin durumuna bakalım. TC, emperyalist-kapitalist sistemin en zayıf halklarından biridir. Asya’da ve Latin Amerika’da da başka zayıf halkların oluştuğu gözlenebilir.
Türkiye’nin bu zayıf halka durumu, tarihsel, iktisadî, sosyal koşulların bir bütünsel ürünüdür. TC, soğuk savaşın anası saydığımız “kuşatma siyaseti”nin, İngiltere önderliğinde emperyalist dünyanın Ekim Devrimi’ni kuşatmasının ürünüdür. Öyle kurulmuştur. Ortaklaşa sömürge, tüm emperyalist güçlerin ortaklaşa denetiminde, siyasal açıdan ABD kontrolünde olsa da ekonomik açıdan Avrupa’nın söz sahibi olduğu bir durumu anlatıyor. Ve soğuk savaş döneminde tüm “batı” bu noktada birlikteydi. Bu durum onlar için bir sorun yaratmıyordu. Soğuk savaş sonrasında bu durum değişti. Emperyalist güçler, Avrupa ve ABD arasında, TC bölüşülmeye başlanmıştır.
İkincisi; bugün geri çekilip uzlaşma noktasında dursa bile, Kürdistan Devrimi’nin 1990’lı yıllarında sistemi bir bütün olarak çözmeye başlamış olması unutulmamalıdır. TC’yi bir zayıf halka konumuna getiren en önemli etkendir. Kürdistan Devrimi’nin geri çekiliş yılları, emperyalistler arasında TC’nin bölüşülmesi savaşımının da hızlandığı yıllar oldu.
Üçüncüsü; Türkiye bulunduğu konum nedeniyle pek çok etkiye açık durumdadır. Ortadoğu’da savaş hiç durmamakta, efendisi ABD, TC’nin Ortadoğu, Kafkaslar yönünde askeri müdahalelerde bulunmasını istemektedir. Tüm bunlar da önemli etkenlerdir.
Dördüncüsü; ekonomik ve siyasal olarak TC krizden çıkabilecek noktadan uzaktır.
Burada bir beşinci faktör olarak sınıf hareketini sayamıyoruz. Eğer onu da sayabilecek kadar sınıf hareketi gelişmiş olsaydı, Türkiye’nin sistemden kopmaya hazır bir zayıf halka olduğu görüşü herkesçe de kabul edilebilir durumda olurdu. Ancak yine de, burjuvazi, “toplumsal patlama” beklentilerini dillendirirken işin ciddiyetini anlamışa benzemektedir.
Bu analiz, devrimci partinin görevlerini artırır, ivedileştirir.
Bununla kalmaz, bölgesinden başlayarak enternasyonalist görevlere vurgu yapmasını gerektirir.
Ve bu noktada, sistemden kopmaya hazır bir zayıf halka olarak Anadolu’nun, çevresini etkileme gücünün fazla olduğunun altını sürekli çizmek gerekir. Hem devrimin zaferi, proletaryanın iktidarı için, hem de devrimin bölgeye yayılması için, devrimci partinin halklar meselesine çok açık bir kavrayışı olmasının ne kadar önemli olduğu ortaya çıkar.
Sanırım, böylece, devrimci partinin topraklarımızdaki şekillenişi veya görevleri konusunda da tartışmış oluyoruz.

Sonraki Bölüm: BÖLÜM II: Devrimci Hareket ve Devrimci Yaşam

Önceki Bölüm: Parti ve Sınıf

İnsanlık tarihi en başından, sınıfların henüz ortaya çıkmadığı bir dönemde başlamıştır. Ancak tarihin bu dönemine ilişkin bilgimiz çok detaylı değil, on binlerce yıllık dönemin ardından, sınıfların oluşumu, ailenin oluşumu ile özel mülkiyetin oluşumunda ifadesini bulan “uygarlıkla” başlıyor.
Sınıf savaşımı da kendi içinde evrelerden geçiyor. Sınıflar ilk halleri ile oluştuktan bugüne, uzun bir yol kat ediyor. Bu yol boyunca aile, özel mülkiyet ve devlet sürekli büyüyor. Bir “ur”un büyümesi gibi. Adeta bu üçlü büyüdükçe, insan küçülüyor. Ve neredeyse tereddütsüzce söylenebilir ki, gelecek kuşaklar bugünleri, “barbar-uygarlık” olarak veya buna benzer bir sözcükle anacaklardır. Binlerce yıllık sınıflı toplum tarihinde, tarihin bu döneminde toplumların motoru, itici gücü sınıf savaşımıdır. Marx’ın bu görüşü, her geçen gün çok daha net anlaşılıyor. İkincisi her yeni sınıflı toplum aşamasında devlet daha da genişliyor. Devlet, giderek toplumsal yaşamın her alanına sızan, sınıf savaşımının gereği olarak, egemen sınıf adına, tüm toplumsal yaşama el atıyor. Artık, burjuva anlamda bile “özel yaşam” tanınmıyor. Devlet, yatak odalarına kadar giriyor ve modern sınıflı toplum, sınıflı toplumların en gelişmişi olan kapitalizmde burjuva devlet, ancak böyle ayakta durabiliyor. Belki üçüncüsü dersek yerinde olmayabilir; ama bir vurgu gerekiyor. Kapitalizmde sınıf savaşımı, toplumsal yaşamın her alanını kapsar. Onun için feodalizmde rahatlıkla sözünü edebileceğimiz, devletin henüz giremediği alan anlamında “sivil toplum”, kapitalizmde, hele hele tekelci kapitalizmde geçerliliğini kaybeder. Hem sınıf savaşımı daha belirleyici hale gelir, hem de siyasal mücadele diğer mücadele biçimlerinin içine siner.
Siyasal mücadelenin bu artan önemi, her sınıfın siyasal örgütlenmesinin de artan önemi demektir. Bu önemi açmak üzere, birkaç noktada özetleme yapacağız:
1. İşçi sınıf, kendi kişiliğini sınıf savaşımı içinde buluyor. Sınıf savaşımı, sınıfın kendisini eğitiyor. Fakat sadece tek yönlü bir süreç yaşanmıyor. İşçi sınıfının mücadelesi onu eğitirken, suskunluğunu geriye götürüyor. Yani iki sınıf arasındaki savaşımın kendisi, bir dönem sonra nesnellik olarak, mücadeleyi etkileyen bir unsur haline geliyor.
2. Devrimci bir örgüt, devrimci parti, genel kural olarak, sınıf savaşımının gelişiminin bir momentidir. Devrimci parti, sınıf savaşımında, işçi sınıfının gelişiminde bir nitel adımdır. Ancak bu adım, otomatik bir süreci ifade etmiyor. Yani devrimci parti, işçi sınıfının bilincinde bir değişimi ifade ediyor ama bunun ilk adımı sınıfın içinden gelmiyor. İşçi sınıfı, bilinci otomatikman edinmiyor. Bilincin en somut işareti örgüttür ve devrimci örgüt, bu savaşıma bağlı olarak sınıfın içinden çok, dışından gelişiyor. Sınıf savaşımının genel seyrini ve bulunulan aşamayı analiz etmek, sınıfın “günlük bilincini” aşan bir adımdır ve bu nedenle sınıf savaşımının ve sınıfın gelişiminin bir momentidir parti.
3. Demek ki daha başlangıçta da, sınıf savaşımının partili bölümünde de, sınıf ve parti ilişkisi dinamiktir. Nihai olarak burada, devrimci parti, bir öznelliktir. Ancak belli nesnel gelişmelere bağlı olarak şekillenir. Bu şekillenme, sadece partinin oluşup oluşmaması anlamıyla sınırlı değildir. Tersine sınıfın ve sınıf savaşımının yeri, devrimci partinin yapısında, örgütlenme tarzında, sınıf ve ilişkilerinde yansımasını bulur. Bir başka açıdan bakarsak, devrimci parti, eylemleriyle ve geliştirdiği örgütlenme biçimleri ile sınıfın önünü açar, onu “yeni”lerle tanıştırır. İşçi sınıfının düzeyi, devrimci partide “birebir” yansımasını bulamaz. Zaten bu durumda da devrimci parti, devrimci değil, dönüştürücü değil, bir yansıma hatta bir kuyruk olabilir. Buna rağmen sınıf savaşımının gelişimi, işçi sınıfının durumu sınıf parti ilişkisini etkileyecektir.
4. Parti, geliştikçe, işçi sınıfının bilincinin, sınıf bilincinin gelişimine katkıda bulunur. Partinin vazgeçilmez muharebelerinden biri, işçi sınıfını devrimcileştirmektir. Sınıf, örgütlenme gereğini ve bunun bilincini, birbirine ve kendine güveni, birbirine ve davaya bağlılığı mücadele içinde edinir. Sınıf bilinci bunlar olmadan bir tür “havada bilgi”dir, yani kökünü toprağa salmamış bir ağaç gibi, dış etkenlere dayanaksızdır. İşçi sınıfı, sınıfın bilinçlenmesini mücadele ile bağlantılı olarak ele alır.
Bilinç, eylemle taşınır. Bilincin ifadesi de bir başka eylemdir. En kalıcı eylem, örgütlenmektir, örgüttür. Öyle ise örgütlenme bilinci zayıf bir işçi sınıfının, sınıf bilinci de zayıftır.
İşte bu çerçeve içinde sınıf savaşımı, işçi sınıfı-parti ilişkileri içinde önderlik, dinamik bir tarzda ifade bulur, şekillenir.
Parti, sınıfın öncüsüdür. Ona önderlik eder. Bu önderlik, nesnel ve öznel etkenler, yerel ve uluslararası sınıf savaşımının etkileri altında, tarihsel ve güncel etkenler altında kan ve can bulur. Önderlik, bu çok yönlü etkenler altında, işçi sınıfının nihai çıkarlarının gündemde tutulmasını gerektirir. Yani, devrimci parti, kendiliğinden değil ama nesnel ve öznel süreçlerin ürünüdür ve öyle şekillenir.
Parti, sınıfın siyasal önderidir. Nasıl ki burjuva devlet, burjuvazinin iktidar ve egemenliğinin ifadesidir, aynı biçimde devrimci işçi sınıfının egemenliğinin, iktidara yükselmesinin aracıdır.
Parti, işçi sınıfının nihai çıkarlarını her koşulda savunur; ancak, parti, tüm işçi kitlesini bağrında toplamaz, iktidara kadar bunu yapamaz. Zaten, tersini düşünmek doğaya aykırıdır, devrim fikrini ertelemektir. O, işçi sınıfının en ileri unsurlarını kendi öncüleri olarak örgütler.
İşçi sınıfının ekonomik örgütlenmelere ihtiyacı vardır. Bu ekonomik örgütlenmeler, sınıfın günlük mücadelesi açısından son derece önemlidir. Ancak, siyasal örgütlenme yok ise, bu örgütlenmeler de yozlaşır ya da yatkın hale gelir. Bunun en somut örneği, 12 Eylül sonrası, ülkemizdeki sendikal harekettir. Bilindiği gibi, artık ülkemizde sendikalar, işçi sınıfının değil, burjuvazinin örgütleridir. Peki, bunun nedeni nedir?
İşçi sınıfı, iktidar mücadelesinin bu denli ivedilik kazandığı, egemen sınıfın artık terör dışında yöntemlerini tükettiği bir dönemde, siyasal alandan uzaklaşırsa, o, gerçekte burjuvazinin kuyruğuna takılmış olur. Bir sınıf olarak savaşamazsa, devrimden ve siyasal örgütlenmeden 12 Eylül dönemindeki gibi kaçarsa, elinde-avucunda ne varsa onu da kaybeder. Bugün sendikaların durumu, tümüyle siyasal savaşımın eksikliğine bağlı olarak sürmektedir. İşçiler, devrimci politikanın sonuç alıcı olduğunu da biliyorlar. Ancak, henüz bunun bedellerini göze almış değildirler. Ölüm korkusu ile sıtmaya razı ediliyorlar. İşsizlik korkusu ile düşük ücrete ve açlığa, devrimcilere dönük saldırılarla suskunluk ve örgütsüzlüğe razı haldedirler.
Demek ki, siyasal mücadele o kadar öndedir ki sadece mücadelenin diğer biçimleri ile iç içe olmakla kalmıyor, (bu her zaman doğrudur) dahası, bugün bir kalkış içinde belirleyici olan durumuna geliyor. Ve bu siyasal mücadele, devrimci bir parti ile anlamlı bir mesafe alır.
Ancak, hiç kimse, bir devrimci partiyi, o, kitlelerin desteğini kazanana, düşman karşısında direnç ve kararlılığını gösterene, bu uğurda on yıla varan bir savaş yürütene kadar, “devrimci parti” diye tanımayacaktır; hele hele ülkemizde. Sol hareketimiz kendine güvensizdir. İşçi ve emekçiler, onlarca yılın güvensizliği içindedirler. Onlar, büyük bir kurtarıcı bekliyorlar. Oysa başlangıçta “kurtarıcı”, onların emek ve katkılarına ihtiyaç duyacaktır. Yani onlar “büyük bir güç” beklerken, gerçekte büyük güç onların enerjilerini alarak oluşacaktır. Onun için, devrimci partinin başlangıçtaki gücü, nicel açıdan ölçülmez. Nitelik önemlidir. Nitel olarak parti, başlarken, çok küçük bir kesimin desteğini alır. Başlangıçta azınlıktadır. Yeter ki gücünün kaynağını bilsin. Yeter ki sınıf savaşımını kavrayışı, somut koşulların analizi konusundaki fikri, bakışı ve kadroları sağlam olsun.
Tarih şahittir: Tarihi azınlıklar yazar.

Sonraki Bölüm: Devrimin Nesnel Şartları ve Parti

Önceki Bölüm: Suni Bir Ayrım: Örgüt Ve Parti

Kapitalist toplum, bir bütünlük arz eden sınıflı toplumların en gelişmişi, aynı anlama gelmek üzere sınıflı toplumların en “kirlisidir”.
Kapitalist toplumun iki karşıt sınıfından biri; burjuvazi, iktidardadır.
Kapitalist toplumun iki karşıt sınıfından bir diğeri, işçi sınıfıdır ve iktidarı almak dışında kurtuluşu yoktur.
İşçi sınıfı, iktidarı alabilecek ve sınıfsız bir toplumu kurabilecek tek devrimci güçtür.
İşçi sınıfı bu iktidar mücadelesini, kendi çıkarlarının dolaysız savunucusu olacak olan bir devrimci parti ile yürütebilir. Parti, işçi sınıfının iktidarı, kurtuluşu savaşında tek gerçek silahıdır.
İşte bu noktada, parti üzerinde tartışma önem kazanıyor. Parti üzerindeki tartışmanın bir noktası da parti ile sınıf ilişkisidir.
Devrimci işçi partisi onun öncü partisidir. Bu öncülük, işçi sınıfının iktidar savaşına atılmasının, bu savaşın öncü gücü haline gelmesinin kendiliğinden gerçekleşmeyeceği anlamına da gelir. Yani, işçi sınıfı, kendiliğinden bir süreçle devrimci savaşımını zafere götürecek örgütlülük ve bilince erişemez. Burada bir iradenin devreye girmesi gerekir. İşte öncülük burada başlar. İşçi sınıfının devrimcileşerek iktidar savaşında müttefiklerine öncülük yapar hale gelmesi, öncelikle devrimci bir partiyi gerektirir.
Ancak anlaşılacağı üzere burada;
1. İşçi sınıfının bir anda devrimcileşmesinden söz edilmiyor. İşçi sınıfının devrimci parti etrafında kenetlenmesi, bir mücadeleyi gerektirir. Savaşımın tümünü üç muharebe olarak ele alırsak, birincisi partinin oluşması, ikincisi partinin sınıf ile ve toplumun ileri güçleri ile kenetlenmesi, üçüncüsü de iktidarın alınması için saldırı aşaması olur. Her muharebe, pek çok çatışmadan oluşur. Öyleyse sınıfın devrimcileşmesi ve işçi sınıfının devrimci parti etrafında kenetlenmesi bir mücadele, bir süreç meselesidir.
2. Yine bu vurgudan çıkacaktır ki, devrimci parti işçi sınıfının tümünün desteğini almayabilir. İşçi sınıfının en ileri unsurları, ana güçleri bu dönüşümü geçirmelidir.
Öyleyse, işçi sınıfının içinde etkin olan birden çok parti var olacaktır. Yani her sınıfın sadece bir partisi olur düşüncesi yanlıştır. Pek çok burjuva parti, burjuvazinin farklı kesimlerinin, farklı dönemlere ait çıkarlarının savunucuları olarak ortaya çıkabiliyor. Benzer biçimde birden çok parti de işçi partisi olarak ortaya çıkar.
Burada üzerine konuştuğumuz ise, “öncü parti “dir. Öncülüğün ne olduğu, aslında tüm parti tartışması içinde ele alınır. Kuşkusuz, buna rağmen ana noktalarını vurgulamak üzerine de tartışılmıştır.
Demek ki birden çok işçi partisi olabiliyor; ama işçi sınıfının devrimci öncüsü bir tane oluyor. Devrimci öncü iktidarı alma ve sosyalizmi kurma mücadelesini yönetecektir. Zaman zaman bazı tarihi tartışmalarda, “öncü” rolünü hak etmemiş bazı partilerin geçmişteki “doğru” saptamaları gündeme getirilerek, “doğruların sadece öncü tarafından savunulmadığı”na kanıtlar sunmaktadır. Bu, kökten yanlış bir tartışmadır. Devrimci öncü, doğruların dillendiricisi değil, işçi sınıfını iktidara taşıyıp, sosyalizmi kuracak hattın savunucusu ve önderidir. Hem yanlış yapılması, hem de iktidara taşımak ile sosyalizmi kurmak görevleri arasında farklı vurguların öne çıkması normaldir. Diğeri metafizik bir bakış olur, olayları süreçler olarak değil, tarihsel boyutlarıyla değil de tek kendisi olarak ele alıp inceleme hatasını içerir.
Birden çok işçi partisi olabiliyor. Öyleyse, işçi sınıfının öncü partisinin bu partiler karşısında tutumu ne olmalıdır? İşçi sınıfının diğer örgütleri karşısında, sendikalar vb. karşısında tutumu ne olmalıdır?
Devrimci parti, diğer işçi partilerinden, sınıfın uzun vadeli, iktidara kadar uzanan çıkarlarını her koşulda savunması ile ayrılır. İşçi sınıfının çıkarlarının bir kısmını savunabilen partiler de olur. Örneğin bir parti, işçi sınıfının durumunu düzeltmek üzere reformları, kapitalizm içinde samimi tarzda savunabilir. Burada “samimi”nin ölçüsü net olur mu? Sanmıyorum; ama yine de belli bir ciddiyetle bazı işçi hakları için mücadele eden bir parti düşünmek olanaklıdır. Ya da mesela işçi sınıfının kurtuluşunun devrim olmaksızın olanaklı olduğunu, bunun için seçimlerin yeterli olduğunu savunan partiler vardı.
Bu partiler, belli ölçüde işçi sınıfının ufkunun “tıkanıklığının” sonucudur. Çoğunlukla sınıfı yanlış yönlendirdiler; ancak yine de devlet ile işbirliği içinde olmadıkları ölçüde, mücadeleye katkıları da olabilir.
Dolayısıyla, bu tip partiler karşısında tutum, onların eylem çizgilerinin somut değerlendirilmesi ile ortaya konabilir. Zamanla bu partiler içinden karşı devrime hizmet edenler çıkabildiği gibi, tersine, giderek devrimci parti ile ittifak içine girenler de olur.
Biz, devrimin “renkli” bir süreç olduğunu biliyoruz. Devrimin bir ittifak politikası gerektirdiğini de biliyoruz. İşte ittifaklar, işçi ve emekçilerin çeşitli düzeydeki temsilcilerinden oluşan bir devrimci emek cephesi ile anlam kazanıyor (Kuşkusuz bununla sınırlı değildir. Bölge halkları başta olmak üzere tüm dünya devrimci hareketi Anadolu Sosyalist Devrimi’nin ittifaklarıdır; ama burada bir ülke somutundan söz ediyoruz). İşte devrimci partinin diğer, işçi sınıfı içinde örgütlü siyasal örgütler karşısında tutumu, bu renklilik içinde ve mutlaka mücadelenin gelişimine bağlı olarak, somut biçimde ele alınır. Fakat ilke olarak başka partilerin de var olacağı kesindir.
Devrimci partinin bu noktada, kendi rolünü doğru kavraması ve kavratması gerekir. Devrimci parti, işçi sınıfının öncü partisi, işçi sınıfının nihai çıkarlarının her koşulda savunucudur. O, iktidar savaşı ve sosyalizmin dünya ölçeğindeki zaferi için işçi sınıfının vazgeçilmez silahıdır.
İşçi sınıfının ekonomik-demokratik haklarını savunmak üzere kurulmuş örgütler, devrimci parti tarafından her zaman desteklenen örgütlerdir. Kuşkusuz, devrimciler bu örgütlerin içinde, sınıfın nihai çıkarlarını örgütler ve savunurlar. Fakat bu örgütlerin her zaman sınıfın gelişiminde önemli katkıları vardır. Öte yandan diyoruz ki, devrimci işçi partisi, işçi sınıfının tüm unsurlarını kendi bağrında örgütleyemez. O, en ileri, sınıf bilinçli işçilerin örgütüdür. Bu durumda, işçi sınıfının geniş yığınlarının sendikal ya da fabrika komiteleri biçiminde örgütlerinin varlığı, her zaman devrimci parti açısından olumluluktur. Devrimci parti, bu örgütlerin ciddi ve işçi sınıfının çıkarlarına göre çalışmasını savunur, destekler. İşçi sınıfının sendikal birliğini, bu temelde ileri bir adım olarak görür. Devrimci parti, işçi sınıfının her alanda geliştirdiği örgütlülükler içinden, devrimci olanını desteklemek, öne çıkarmakla yükümlüdür.
Örneğin; bugün, Anadolu işçi sınıfı esirdir, diyoruz. Esirdir; zira kendi örgütleri olan sendikalar bile devlet sendikalarıdır, kendisine karşıdır. Son 20 yıldır pek çok kere, ülkemizde grev silahının işçilere karşı kullanılan bir silah olduğuna dair sayısız örnek gördük. Aslında ülkemiz deneyi gösteriyor ki, eğer işçi sınıfının sınıf bilinci geri, siyasal örgütlenmesi zayıf ise, sendikaları elinde tutamıyor, işçi sınıfı siyasal alandan çekilmiş ise, silahsızlandırılıyor ve esir alınıyor. Siyasal bilinç gelişmemiş ise, “ekonomik sınıf” olmanın ötesine de geçemiyor. Marx’ın “işçi sınıfı ya devrimcidir ve her şeydir, ya da değildir ve hiçbir şeydir” sözünü doğruluyor yaşam.
Demek ki, devrimci parti, işçi sınıfının tek örgütü değildir, öncü örgütüdür.
Devrimci parti, kendisi dışındaki örgütlerin varlığına gözlerini kapamaz, onları görmemezlikten gelmez. Tersine, onları sosyalizm savaşına adım adım, eylemleri ile yaklaştırır. Öncülüğün böylesi bir anlamı da vardır.
Parti, tüm işçi örgütlenmelerine somut, hareketli bir mücadele süreci içinde yaklaşımlar geliştirir. Toptancı, ezberci genel yaklaşımların tehlikelerini görmek gerekir; ancak bu noktada, kendi devrimci çizgisini savunmakta da tereddüt etmez. Bu süreç de mücadelenin bir alanıdır. Ülkemiz örneğinde görüldüğü gibi, devrimci yönlendiricilik eksik ise, işçilerin kitlesel örgütlerine devlet rahatlıkla el atabiliyor. Öyleyse, bunun mücadelenin önemli bir alanı olarak ele alınması, basit genellemeleri de önlemenin yoludur. Gelişen ya da var olan örgütler içinden devrimci olanını öne çıkarmak, bizzat örgütlemek, bu mücadelenin kapsamı içindedir. Bunun gibi, işçi sınıfı içindeki burjuva ajanlarına karşı savaşım da bu kapsamdadır. Devrimci parti sadece ideolojisi ile değil, ahlâkı, politikaları, eylem hattı ve örgütlenme tarzı ile de kendini reformist, uzlaşmacı örgütlerden ayırmak zorundadır. Bu çok yönlü bir mücadele alanıdır. Önemli olan bu mücadeleyi sağlıklı yürütebilmektedir.

Sonraki Bölüm: Sınıf Savaşımı ve İşçi Sınıfının Önderi

Önceki Bölüm: İşçi Sınıfını İktidara Taşıyacak Araç Olarak Parti

Ülkemiz devrimci hareketi, (daha geniş anlamı ile sol hareket tarihi değil, devrimci hareket) tarihi boyunca, işçi hareketi ile aynı kanallardan akmamıştır. Kısa süreli kesişme noktaları olmuş; ancak bir tek kanal yaratamamıştır.
Bu zaten kendiliğinden olmaz. O halde bu tespitin bir başka okunuşu şudur: Devrimci hareket, işçi sınıfını devrimcileştirememiştir. Yaşanan yenilgiler, en çok bu nedenle, kalıcı zaferlerin kaldıracı haline getirilememiştir.
Bu öznel bir eksikliktir. Bu öznel eksiklik, pek çok etkenin rol oynadığı bir süreçtir. Örneğin; tarih bilinci eksikliği, örneğin; somut durumun “eksik” tahlili vb. gibi. Fakat aslında bu eksiklikler, sonuçta örgüt anlayışında somutlaşır. İdeoloji, örgütlü bir davranışa dönüştüğü zaman, ayrıştırıcı ve aynı anlama gelmek üzere birleştiricidir. İdeoloji örgütsel davranışa dönüşmeye başlayınca, grupları (isterseniz kişileri) birbirlerinden, benzerlerinden ayırır; ama kendini net ifade etme gücüne dönüştüğündeyse, başka bir tarzda birleştiricidir.
Pek çok kişi kabul etmektedir ki, devrimci hareketimiz “birlik” içinde değildir. Bunu kabul edenler arasında dost olmayanlar varsa da samimi ve dost olanlar da azımsanacak düzeyde değildir. Fakat bir yanlış anlayış, birlik konusundaki tartışmalara egemendir. Sanılıyor ki, herkes “ayrı gruplar” şeklinde örgütlendiğinden bir “ayrılık” çıkıyor. Tersine, devrimci hareketimiz tarihinde ayrılıklar “tam” değildir. Ya da örgütsel davranışta ifadesini bulan ideolojik ayrılıklar fazla değildir.
Bir grup, kendi rotasını, başkalarından habersiz olarak belirlerse ve bu konuda ne kadar sağlam bir çalışma yaparsa, aslında kendi benzerlerini o kadar rahatlıkla sezer, anlar. Yani, kendini net ifade edebilme durumu, kendini ideolojik, örgütsel ve ahlâksal olarak ifade edebilme durumu ne kadar gelişmiş ise, o kadar “ifade eksikliğine” dayalı ayrılıkların, sudan ayrılıkların önüne geçilmiş olur. Başka ifade ile anlatalım. Eğer bir hareket kendini, amaçları ve ilkeleri ile ortaya koyarsa, ayrılıklar o kadar azaltılır. Yani, bir hareket, kendini başkalarına göre değil, kendi analizlerine göre, kendi düşleri ve eylemleriyle tarif etmelidir. Bu ise zordur. Başkasının savunduğu bir görüşte hata bulmak kolay yoldur; ama bütünlüklü bir görüş ifade etmek hem zordur, hem de kazandırıcıdır. İşte bu temelde söyleyecek olursak, ülkemiz sol hareketinde, ideolojik ayrılıklar ya da ideolojik ayrılıklara dayalı örgütsel ayrışmalar azdır.
İşte burada, bunun en temel nedeni, parti konusundaki yanlış kavrayış olarak ortaya çıkar.
Bilinç, sonuçta eylemde ifade bulduğunda bilinçtir. Toplumsal mücadelede bu eylem, ilk ve temel olarak, örgüttür. Yani, bilincin ifadesi, nasıl bir araç yaratıldığındadır. Taşı delmek için bulunan araç, bilincin keskinliğinin de ifadesidir. Toplumsal mücadelede bu aracın, her iki sınıf açısından da örgüt olduğunu biliyoruz. Burjuvazinin aracı ya da temel örgütü, devlettir. Devletin gelişimi ve şekillenişi, egemen sınıf bilincinin en somut bilincidir.
İnsanın tarihteki rolü, bilinciyle gelişiyorsa, bilinç de en somut ifadesini, en tartışmasız ifadesini örgütte buluyor. Buna göre örgüt gelişiyor, şekilleniyor.
Öyleyse, bilinç-örgüt bağlantısını yansıtan bir netleşme, asla ayrılık sayılmaz.
Buna rağmen, sol hareketimizin, daha özel olarak devrimci hareketimizin bir birlik sorunu olduğu da açıktır. İşte biz bu noktada, birliğin, iyi niyetli birleşme çağrılarına bağlı olmadığını, tersine kendini örgütsel olarak net ifade etmekte saklı olduğunu geliştiren eylem ile sağlanacağını iddia ediyoruz.
Devrimci hareketimiz, gücü nitelikte aramayı öğrendikçe, bu sorun da çözülecektir.
Nitelik, örgüt ve eylemdedir.
İşte tam bu noktada bir yanlış bakışı düzeltmeliyiz.
Sol hareketimiz tarihi içinde, örgüt ve parti, birbirinden sunî bir biçimde ayrı tutulmuştur. Şöyle bir basamaklandırma genel olarak kabul görmektedir: Önce grup olursun, sonra örgüt ve en sonunda da parti. Bu basamaklandırmada gizli mantık, şöyle ifade edilebilir: Grup isen, hataların daha bağlanabilirdir; zira iddian da azdır. Örgüt olduğunda, henüz tam bir şey olmuş sayılamazsın. Parti olduğunda ise, büyümüş ve “her şey olmuş” sayılırsın. Kimine göre parti oldun mu, senin yapamayacağın iş yoktur, kimine göre parti oldun mu, “öncülüğü de aldın” demektir. Bunlar birer hedef olarak da ele alınmaz, neredeyse iş bitmiş demektir.
Aslında, bu bakış, örgüt ve parti arasında, sunî bir ayrım yaratmaktadır; ama bu bakış destek görür. Hem parti olunca, “büyüdük” demek isteyenlerce, hem “gücümüz olmadığı için adımız örgüt olsun” diyenlerce. Biri partiyi “şişirir”, diğeri örgütü küçümser. Böylece, nicelik olarak büyüdükçe “parti” olunur, büyüyemedin mi de örgüt olarak kalınır.
Bu bakış, dünyanın pek çok ülkesinde, devrimcilerce anlaşılamaz; çünkü adı parti olmadığı halde, iktidara yaklaşan, iktidarı alan, iktidarı alma mücadelesini tüm yönleri ile yürüten örgüt veya hareket vardır.
Demek oluyor ki, örgüt isminin sonunda yer alan bir “P” harfi ile bir “H” harfi ya da bir “Ö” harfi, durumu değiştirmez.
Parti, “part” sözcüğünden, yan parça, ya da ayırmak sözcüğünden geliyor. Parti, kendini benzerlerinden ayırmak anlamına geliyor. Siyasal açıdan kendini benzerlerinden ayırmak, amaç ve ilkelerde bir şekillenmeyi gerektirir. Yani, eylemine yol gösterecek amaç, bu amaç etrafında örgütleniş ve bütünleşme anlamındadır. Bu durumda, sana en çok benzeyenlerin içinden, amaç ve ilkeler etrafında ayrılmak, işin temeli oluyor.
Bu temelde, örgüt ile parti arasında ciddi bir ayrım yoktur. Örgüt, daha genel bir isimdir. Örnek olsun, parti bir örgüttür. Partinin de kendi örgütleri vardır; Ankara örgütü, gençlik örgütü vb. Parti bir örgüttür, parti örgütleri de birer örgüttür. Parti örgütleri, partiye bağlı örgütlerdir, program ve amaçları açısından tamamen bağlı, belli örgütleniş biçimleri açısından farklı; ama ilkeleri açısından yine bağlıdırlar.
Parti, literatürde daha çok siyasal örgütü anlatmak için kullanılır. Bir anlamda, net bir iddiayı ifade eder. Fakat diyelim ki siz bir siyasal “hareket” olarak kendiniz ifade ediyorsunuz. Bu durumda ya henüz program ve ilkeler açısından şekillenmenizi tamamlamamışsınızdır ya da bu süreci tamamladığınız halde, herhangi bir nedenle, bu adı seçiyorsunuzdur. Bu ikinci durumda, bir “hareket” ile bir parti aynı şeydir. Burada seçilen adın kuşkusuz bir mantığı olabilir; ama belirleyici bir ayrım (parti ve örgüt arasında bir ayrım açısından) değildir.
Siyasal bir örgüt, eğer devrimcilerin örgütü ise, iktidarı almanın, iktidarı alma mücadelesinin aracıdır. İşçi sınıfının iktidara taşınması ve sınıfların ortadan kaldırılması amacına bağlı olarak eylem yürütür. Ve tabii ki böylesi bir “özne” kendine hangi adı verirse versin bir partidir.
İşte bu noktada, bu basit gerçekliğin kabulünü önleyen pek çok önyargı vardır ülkemizde. Bunun en trajik örneği Devrimci Yol örneğidir. Devrimci Yol, ülkenin hemen her köşesinde örgütlü, adının sonunda “parti, hareket, örgüt” geçmeyen, kendini örgüt olarak kabul eden; ama parti olarak görmeyen bir örgüttü. Peki, parti olmasının önündeki engel neydi? Aslında Devrimci Yol yönetiminin, 12 Eylül’ün hemen öncesinde, “iç savaş” tespiti yaptığı halde, “parti kuramayız” kararı almış olması bunun nedenini son noktada iyi anlatır. Devrimci Yol, öncü savaşı başlatma işini, partinin kuruluşunun sonrasına koyar. “Parti kurulduktan sonra öncü savaş başlar”, ifadesi giderek partinin hiç kullanılmamasına ve doğru “iç savaş” tespitinin ardından, işçi ve emekçileri iç savaş anında partisiz bırakma kararına vardırılmıştır. Yani, burada, “Eğer parti olursak, öncü savaşı başlatmak konusunda tüm bahanelerimiz de kalkar.” gizli mantığı vardır. Kuşku yok ki öncü savaşını başlatan güç ya da grup, gerçek anlamda (belki program ve tüzüğü yazılmamış olsa da) bir partidir. Onun için parti-öncü savaş önceliği tartışması gerçekte sunî bir tartışmadır, yapaydır. Öncü savaşını başlatmak bir irade işidir. Zaten parti de bu iradeyi koyabilmektir. Burada kaç kişi olduğunun bir önemi yoktur.
Bir grup yola çıkarken, önünü tam göremiyor ya da başka taraftan yola çıkan kollarla çakışma ümidi taşıyorsa ya da sadece o an için öyle olduğunu görüyorsa kendi adını bir grup, bir hareket, bir örgüt olarak koyabilir. Giderek netleşip bir yol çizebilecek noktaya gelinirse, aslında parti haline geldiği halde, adını eskisi gibi tutabilir; ama her iki durumda da öncülük iddiasını içinde taşır. Burada öncülük, kendi dışındaki devrimci gruplara öncülük anlamında da değildir. Hayır, bununla sınırlı olamaz. Öncülük, ilkin, devrimin temel dayanağı olan işçi sınıfına, kitlelere öncülüktür. Nice örgüt vardır ki parti adı taşımadığı halde kitlelere öncülük etmiştir ve nice parti vardır ki adına rağmen öncülük ile zerre kadar ilgisi olmamıştır. Zira öncülük isme bağlı değildir. Öncülüğün ne olduğunu bir sonraki başlığa bırakalım.
Bitirirken, parti-örgüt ilişkisinin, partinin örgütleri bağlamında ele alınmasını burada gerekli görmüyoruz. Sadece söylemek gerekir ki devrimcilerin partisi, örgütlerin bütünüdür. Yani o örgütler, komiteler vb. şeklinde örgütlenir.

Sonraki Bölüm: Parti ve Sınıf

Önceki Bölüm: Araç Olarak Parti

Araç, bizde, çok “önemli” olmamayı anlatır; ama burada öyle değil. Araç, amaçla sıkı sıkıya bağlı, amaca varmak için gerekli olanı anlatır. Konumuz işçi sınıfının partisi olunca Lenin’in sözlerini hatırlamak yeterli: “İşçi sınıfının devrimci partisi, onun burjuvaziye karşı savaşımında tek gerçek silahıdır”. Yani, öyle kolay vazgeçilir, “olmazsa da olur” cinsinden bir araçtan söz etmiyoruz.
Peki, nasıl bir araçtan söz ediyoruz?
Biliniyor ki bir şeyi tarif etmek, “şöyle değil, böyle hiç değil, böyle de değil” gibi, ne olmadığını anlatmakla aynı şey değildir. Mesela, Kongo’nun yerini tarif ediyor olalım: “Efendim Kongo, Avrupa’da değil.”, “Efendim, orada Almanca konuşulmaz.”, “Efendim, zengin bir ülke değil.” vb. gibi olumsuzu tarif eden, ne olmadığını anlatan cümleler amaca uygun düşmez. Konuyu bulandırmaya daha uygundur.
Şimdi biz de, devrimci parti “ne değildir”i değil, “nedir”i tartışalım.
Devrimci parti, işçi sınıfını iktidara taşımanın aracıdır. Bu amaçla, o, içinde yaşadığımız ve yıkmak için mücadele verdiğimiz düzeni aşmış olmalıdır. Mevcut sistemin ahlâk anlayışını, insana yaklaşımını vb. aşmış olmalıdır.
Bir araç, amaca uygun bir yapıya sahip olmalıdır. Tıpkı ağaç kesmek için keskin bir aletin kullanılması, güç alabilmek için bu keskin uca bir sap yapılması gibi. Devrimci partinin, işçi sınıfının kurtuluşuna uygun bir programı olmalıdır. Mevcut sistem içinde “reformlarla” sınırlı bir bakış, sistemi yıkmayı ve yenisini kurmayı hedeflemeyen bir bakış, bu amaca uygun bir örgüt, bir araç yaratamaz. Fakat “aşmak” dediğimiz şey, sadece, ideolojik, programatik bir mesele değildir. Dahası, buna uygun bir ahlâkı yeşertmesi, buna uygun ilkeler oluşturması, geleceğin toplumunun embriyonlarını bugünden kendi saflarında barındırması gerekir. İdeoloji kadar ahlâk, program kadar ilkeler de önem taşır.
İşte burada bir adım daha ilerleyebiliriz. Bir partinin niteliği hakkında bilgi almak istiyorsak, “onun kendi hakkındaki fikrine” bakmak yetmez. Bir parti; ben devrimciyim, diyor diye öyle olmaz. Bakılması gereken; eylemdir, siyasal tutumdur.
Eylem, program ve ilkeleri, ideoloji ve ahlâkı birleştiren, bir arada yoğuran etmendir. Eylem, bilincin ve niteliğin en dolaysız dışavurumudur. Demek oluyor ki, devrimci parti bir savaş örgütüdür.
Peki, ama nasıl bir savaş örgütü? Bunun için hazır reçete aramak, Marksizmden bir dirhem nasiplenmemek demektir. Fakat konunun temel direkleri vardır.
İlk olarak; devrimci parti, burjuva partilere alternatif olarak örgütlenmez. Bu kritik bir ayrım noktasıdır. İşçi sınıfının partisi, sistem içi bir parti değildir ve parlamentoyu kullansa bile, parlamentoya göre, onu baz alarak örgütlenemez. İşçi sınıfının nihaî amaçlarının her koşulda savunucusudur ve bu laf ile olmaz. Her koşulda işçi sınıfının çıkarlarını savunmak demek, ona uygun örgütlenmek demektir. Örneği;n silahı olmayan, savaş düzenine uygun bir örgütü olmayan bir guruba, “ordu” demek olanaklı mıdır? Tanımı gereği bu olmaz. İşçi sınıfının devrimci partisi, sosyalizmi kurma savaşında işçi sınıfının tek gerçek silahıdır. Öyleyse, onun örgütlenmesine şekil verecek olan da budur; iktidarı almak, sosyalizmi kurmak. Demek oluyor ki, işçi sınıfının devrimci partisi, devlete karşı bir örgütlenmedir ve elbette ona göre kurumlar, araçlar, taktikler ile donanmalıdır. Bu partinin amacı, işçi sınıfını iktidara taşımaktır, onu egemen sınıf olarak örgütlemektir. Amaç bu ise, biçim ve metotlar buna uygun olmalıdır. Tersi ciddiyetsizlik olur. Bu zor olabilir; ama kolay yapılıyor diyerek ağacı bir sopa ile kesmeye kalkamazsınız.
Sistemi değiştirmeyi hedefleyen bir örgütleme, buna uygun şekillenmek zorundadır. Kuşku yok ki, burada yasalara bağlı kalarak bir örgütlenme temel alınamaz. Elbette böylesi olanaklar reddedilemez; ama temel de olamaz. Bu, işçi sınıfının devrimci örgütü için bir seçim, bir karar verme noktası, bir tartışma değildir. Tartışma, varlığını garantiye alan bir örgütün, legal olanaklara yaklaşımı konusunda olur ki burada da hiçbir olanak reddedilemez. Burada temel nokta, “işçi sınıfının çıkarlarının her koşulda savunulmasıdır”.
1. İşçi sınıfının nihai çıkarları, iktidarın alınması ve komünizme giden yolda ülkede sosyalizmin kurulması, uluslararası alanda ise, dünya devriminin bir parçası olarak davranabilme yeteneğinin geliştirilmesidir.
2. “Her koşulda”, barış veya şiddetli savaş koşullarında, nispî kolaylıklar içeren koşullarda olduğu gibi en zor koşullarda da, çoğunluğun desteğini alabildiği koşullarda olduğu gibi, çoğunluğun suskun olduğu koşullarda da.
3. “Çıkarlarını savunmak” demek, lafla, açıklamalarla yetinmek değildir. Bunu eylemiyle yapmaktır. Değil mi ki bir siyasi partinin niteliğini onun eylemine bakarak anlıyoruz. Eylemle, her koşulda işçi sınıfının çıkarlarını savunmak demek, buna uygun örgüt ve mekanizmalara sahip olmak demektir. Mekanizma ve örgüt yok ise, doğru olanı savunmak için güç de yok demektir.
Örnek olsun; bugün Anadolu işçi sınıfı yüz binleri Kızılay’a yığdığında, işçi sınıfının gücünü görebiliyor. Fakat bu gövdeyi, onun çıkarları temelinde hedefe taşıyacak “baş” yok. Daha doğrusu, işçi sınıfının peşine takıldığı “sendika başları”, gerçekte işçilerin çıkarlarının değil, devletin ve patronların çıkarlarının temsilcisidirler.
İşçi sınıfının devrimci partisi, işçilerin çoğunluğunun desteğini almayı hedefler; ama onların desteğini almak çoğunluğu kendi üyesi konumuna getirmek demek değildir. Tersine, niteliği gereği, işçi sınıfının en ileri unsurlarını örgütler. Bu anlamda, sıkı disiplinli bir savaş örgütü, bir dar örgüttür. Çevresi halkalarla sarılmış işçi önderlerini, işçi sınıfının öncüleri olarak kendi bağrında toplar.
İşçi sınıfının örgütlenmesinde, sınıf kardeşliği kadar, dünya çapında işçi sınıfının dayanışmasını, proletarya enternasyonalizmini de temel alır. Bu sıradan bir koşul değildir. Milliyetçi, ya da “ulus” çizgisini aşamamış bir örgütlenme, proletaryayı son noktaya kadar taşıyamaz. Nasıl işçi sınıfının devrimci birliği onun gücünün kendi amaçları için kullanılması ise, aynı biçimde uluslararası alanda da bu geçerlidir. Dünya devrimci hareketinin, bugünkü bu zayıf ve dağınık durumunun bizim ve her parçadaki devrimcilerin önüne koyduğu zorlukları düşünürsek, enternasyonalizmin önemi de anlamış oluruz.
Devrimci örgütün amacı; işçi sınıfını devrimcileştirerek iktidarı almak ve savaşsız sömürüsüz bir dünya yolunda sosyalizmi, sınıfsız topluma yürüyüşün ilk adımlarını atmaktır. Sınıfsız toplumu kurmak, bunun için yola çıkanlara, bugünden yeni görevler yükler. İşçi sınıfının devrimci partisi içinde enternasyonalizmin ahlâki temelleri de var olmalıdır. Buna bağlı olarak devrimci parti; içinde gelecek toplumun embriyonunu yetiştirir. Bu nedenle devrimci ahlâk, buna bağlı olarak geliştirilen kişilik, devrimci partinin ayırt edici özelliklerindendir.
Ancak, işçi sınıfının devrimci partisi, onun tek örgütü değildir ve bunu bilerek hareket etmek esastır. Devrimci örgüt, kendi dışındaki işçi örgütlerine, aynı cephe içinde yaklaşmayı başarmalıdır. Bu noktada, diğer işçi örgütlerinin eylem ve çabalarını devrim amacına uygun olarak koordine etmeyi başarır. Öncülük burada başlar. Parti, hem işçi sınıfını devrimcileştirmede öncüdür, hem de farklı amaçlı işçi örgütlerini toparlayıp koordine ederek savaşa yöneltmede öncüdür. Bu ise, ancak uzun sınavlarla kazanılan bir özelliktir.
İşçi sınıfının devrimci örgütü, kendi içinde aydın-işçi ayrımını reddeder. Bu, özellikle ülkemiz için önemli bir noktadır. Ülkemizde, işçi sınıfı hareketi ile devrimci hareket, aynı kanallarda akmamış, akamamıştır. Devrimci hareket, işçi hareketi ile birleşmeyi başaramamış, işçi hareketi genellikle reformistlerin, hatta bugünkü gibi sendika mafyasının elinde soysuzlaştırılmıştır. Onun için, aydın olmak, sınıf örgütlenmesinde daha az disipline dayalı bir ayrıcalık değildir. Disiplinli bir savaş örgütü işçi sınıfını iktidara taşır. Öyleyse bu yapılacak.
Kuşku yok ki, daha pek çok ayrıntı üzerinde durulabilir ve doğrusu, “şeytan ayrıntıda gizlidir” sözü, konu örgütlenme olunca her zaman ama her zaman doğrudur. Bu nedenle, daha detaylı tartışma, ancak ve ancak pratikte bu işi yaparken ve bunu yapmaya dönük sürdürülür. Bazı konuları ise, zaten ayrı başlıklar altında ele alacağız.

Sonraki Bölüm: Suni Bir Ayrım: Örgüt Ve Parti

Önceki Bölüm: İşçi Sınıfı Partisi Üzerine

Devrimci partinin araç olduğu, pek çok tartışmada vurgulanır. Hatta zaman zaman “partinin o kadar da önemli olmadığı” anlamında da bu vurgulara tanık oluruz. Üstelik bizim ülkemizin solcularının “belkemiği olmayan” tartışmaları çok sevdikleri ya da hiçbir konuyu ciddi tartışmadıkları için ele aldıkları her konuyu çamura buladıkları bilinen bir gerçektir. Parti, bir araçtır ve onlar bunu hangi anlamda kullanırsa kullansınlar, partinin araç olma özelliğini unutacak değiliz.
Parti, işçi sınıfının elinde, burjuvaziye karşı sosyalizm ve devrim amacıyla yürüttüğü savaşım için tek gerçek silahtır. Bunun dışında bir silah yoktur ki, işçi sınıfını devrimcileştirsin ya da iktidara taşısın.
Tarihsel gelişme içinde, giderek öznenin rolünün arttığını, bu artan rolün ise, geliştirilen örgütlülüklerde ifade bulduğunu biliyoruz. Örgütlenmemiş, vücut bulmamış görüş öznenin rolü olarak ele alınamaz. Öznenin artan rolü demek, insanın toplumsal yaşama, kendi kaderine müdahalesi demektir. Bu ise süreklilik isteyen, yani ancak örgütlülükle anlam taşıyan bir olgudur.
Kişinin anlık tepkileri, “öznel” olmakla beraber, plansızlığı ifade eder ve burada konuştuğumuz özne ile ilgili değildir. Tepkisel davranış, gerçekte nesnel ile öznelin arasındadır, nesnel olandan “kopuşu” ifade etmez. Oysa özne nesnel koşulların bilincinde olmak, nesnel koşullara bilinçli bir müdahalede bulunmak demektir ve bunu için, “kişi” boyutunu aşıp da toplumsal sürece geçildiği oranda özne örgütlülüğü ifade eder.
Özne, belli nesnel koşulların içinde doğar. Nesnel koşullardan bağımsız, bir özne tarifi, hayali bir özne tarifidir; gerçekliğin yerine idealize edilmiş fikirleri koyar. Özne, içinde doğduğu nesnel koşulların ürünüdür, ama bununla sınırlı değildir. O, aynı zamanda nesnel koşulların aşılması da demektir.
İnsanın doğaya karşı mücadelesinde de bunu görürüz, insanoğlu, amacına uygun, iş görebilen aletler yapmayı başararak doğa karşısında varlığını korumuş, doğayı dönüştürmüştür. Balta yapmak, hem doğayı dönüştürmektir, hem de daha sonraki dönüşüm için müdahalede bulunmaktır. Balta burada araçtır ve onun geliştirilmiş olması bile başlı başına önemli bir adımdır.
Burada da görülüyor ki, geliştirilen araç, amaca uygun ve içinden çıktığı nesnelliği aşan bir özelliğe sahiptir. Kazma bir araçtır ve toprağı kazmak için kullanılması için topraktan farklı olmalıdır. Balta tahta gibi kör ve yuvarlak olursa, balta olmaktan çıkar ve sopaya dönüşür.
Bu basit ve temel akıl yürütme bizi, aracın içinden çıktığı nesnel koşulları aşan bir özelliği olması gerektiği noktasına getirmiştir. Nesnel olmanın birebir yansıması olan, nesnel olanı aşamamış olan bir özne, nesnel olanı dönüştürmek için bir araç olarak işlev göremez.
İkincisi; kör ve yuvarlak bir demirin bıçak olmaması gerçeğinden hareketle, aracın biçiminin amaca uygunluğu noktasının çok da önemli olduğu ortaya çıkmaktadır. Kesmek için keskin bir araca ihtiyacınız vardır. Bu aracın taştan yapılmış bir taş bıçak olduğu durumda iş görmesi, demir bir bıçak olduğu duruma göre daha verimsizdir. Bu durumda demir bıçak daha iyi bir araçtır ve kendisinin öncülü olan taş bıçağa göre insanoğlunun gelişiminin düzeyleri arasındaki farka işaret eder.
“Örgüt örgüttür”, deyip işin içinden çıkamayız. Devrimci parti, içinden çıktığı koşulları aşan bir mekanizmadır, bir canlıdır. Koşulların aşılabilirliğinin, amaç olan dünyanın değiştirilmesinin ilk kanıtıdır da. Devrimci partinin örgütleniş biçimi de içinden geçilen koşullarla bağlantılıdır. Devrimci parti, işçi sınıfının çıkarlarının her koşulda temsilcisidir. Tersinden de işçi sınıfı ancak devrimci partisi var ise, devrim ve sosyalizm savaşında silahı var demektir. Öyle ise işçi sınıfının örgütlülüğünün, bilincinin de sarsılmaz yansıtıcısıdır devrimci parti.
Demek ki, “araç”tır; ama sıradan bir araç değildir. Yani alternatifi olan bir araç değildir. Öyleyse, vazgeçilmez bir araçtır.
Bugüne kadarki tartışmalarda partinin ya da örgütün amaçlaştırılmaması gereğinden hareketle tartışılmıştır. “Amaçlaştırma” yanlıştır mantığıyla, araç tartışmaları yürütülmüştür. Oysa ağacı kesmek için bir baltaya ihtiyacımız vardır ve bunun alternatifi de yeni bir balta vb. olur. Elbette amaç ağacı kesmektir. Elinizdeki baltayı keskin tutmanız, aracınızı inkâr etmenizden bin kat iyidir. Ne zaman amacınızı terk ederseniz, ne zaman toprağı kazmaktan vazgeçerseniz, o zaman, “kazma veya traktör”ü amaçlaştırmayalım demek, samimi ve ciddi değildir. Doğru olanı, hâlâ tarlayı kazarken, araçları amaca uygun olarak kullanmayı, araçları amaçlaştırmamayı tartışabiliriz.
Biz işçilerin, biz devrimcilerin özellikle anlamamız gerekir ki, bazı tartışmaların zamanlaması da önemlidir. Zamansız bir önerme, yolları açmıyor. Belli koşullar altında belli söz ve eylemler masum olurken, belli koşullar altında masumiyeti kalmıyor. Biz, bu topraklarda yaşayan devrimcilerin, tartışma ve eylemde zamanlamaya çok ama çok dikkat göstermemiz gerekir. Bu konudaki eksikliğimiz, kendi değerlerimizi kullanan sahte dostların saldırılarından çok ama çok etkilenmemize neden olmaktadır. Bunun başka adı ise taktik zayıflıktır. Politik mücadeleyi bir “erkeklik” gösterisi olarak ele alanlarımız az değildir. Oysa politik mücadelede taktikler son derece önemlidir. Öyle anlaşılıyor ki, taktik zayıflığımızın kökeninde tarih bilinci eksikliği vardır. Özne üzerine tartıştığımıza göre, tarih bilincinin eksikliği üzerinde durmamız tam da yerinde olacaktır. Devrimci hareketimizin tarihinde çok önemli bir çıkış, bir dönüm noktası olan 1970 hareketinde, yani Mahir, İbrahim ve Deniz’de ifadesini bulan harekette, en önemli eksiklik bu tarih bilincidir. Ülkemiz tarihi açısından son derece kritik yıllarda topraklarımızda önemli bir sıçrama yaratan devrimci hareketin yenilgisinde, en önemli unsurlardan biri taktik zayıflıktır ve bunun temeli de tarih bilinci eksikliğidir.
Tekrar konumuza dönelim. Bu, zamansız ve sahte dostlarca gündeme taşınan tartışmaları daha az dinleyerek ilerleyeceğiz. Tarlayı kazmaktan vazgeçenler, bize kazmanın traktörün amaçlaştırılmaması gerektiğini anlatamazlar.
Devrimci partinin ne olmadığı değil de, ne olduğunu tartışarak ilerlemeliyiz. Araç olması da bize bunu ifade etmeli. Tartışmayı, nasıl bir araç, işçi sınıfına bugün, nasıl bir örgüt, nasıl bir önder lazım konusunda ilerletmeliyiz. Tersi, “olmaması gerekene takılıp” olması gerekeni örgütlemeyi feda etmek, ya da daha sade söylersek gevezelik olur.
İşçi sınıfın öncü partisi, işçi sınıfını iktidara taşımayı amaçlayan, işçi sınıfının çıkarlarını her koşulda koruyan, en zor koşullarda bile görevi savsaklamayan bir araçtır. Eğer iktidar hedefi unutulursa, “sürekli muhalif” olarak kalınırsa, elbette parti amaçlaşmış olacaktır. Yani amaç unutuldukça, kendi varlığı amaç haline gelecektir. Tutucu bir devrimci parti olanaklı mıdır? Elbette hayır; ama eğer iktidar mücadelesi unutulursa elbette amaçlaşma peşi sıra gelecektir.
Yoksa örgütün korunması, düşman saldırıları karşısında direniş, “amaçlaştırma” değildir ve olamaz. Düşman saldırıları karşısında, düşmana karşı en önemli araç olan partiyi, örgütü korumak kuşkusuz gereklidir. Bunun olmamasını istemek kaçkınlıktır ve işten kaçanın araçlara sövmesi kaçınılmaz tepkidir.
Düşman, işçi sınıfının iktidara yürüyüşünü durdurmak isteyecektir. Zaten fazladan ömür sürdüğünün bilincinde olan burjuvazinin, işçi sınıfını örgütsüz ve eli kolu bağlı halde tutabildikçe yaşayabileceğini bilen burjuvazinin her adımda örgüte saldırması kadar doğal bir şey yoktur. Ve düşman saldırılarına karşı örgütünü korumak, devrimci olmanın olmazsa olmaz şartıdır.
Sanırım, bu kaçkınların örgüt düşmanı tutumlarının, sahte özgürlükçülüklerinin gerçek karakteri ortaya çıkmış bulunuyor. İçinde yer aldıkları köleci sistemi değiştirmek, bu devasa boyutlardaki insan kirlenmesine son vermek, insanın insana kulluğunu bitirerek insanı doğa karşısında kendi bilincinde ve özgür kılmak yerine, tüm bunları onaylayarak iki ıstakoz uğruna kıç yalayıcısı duruma gelenleri takip ederek, eylemsizliği, suskunluğu, ahlâksızlığı, tepkisizliği “özgürlük” olarak tanımlayanlar bizi ne kadar rahat bırakırlarsa o kadar iyidir. Gölge etmesinler yeter. Biz, çabalarımızın temeline bunları ikna etmeyi değil, işçi ve emekçileri kazanmayı, onlara gerçekleri açıklamayı ve bunun için örgütlenmeyi koyacağız.
Onun için de bir araç olduğunu bildiğimiz, vazgeçilmez bir araç olduğunu bildiğimiz devrimci örgütü, ya da partiyi nasıl ele aldığımızı tartışacağız. Bundan sonra ise ülkemizde yaygın olarak süren, parti-örgüt tartışmasını ele alacağız.

Sonraki Bölüm: İşçi Sınıfını İktidara Taşıyacak Araç Olarak Parti