Büyük hırsız, küçük hırsızı cezalandırır

Yazar

Ekim 9, 2022

Tüm sınıflı toplumlarda, insanın insan tarafından sömürüldüğü, üretim araçlarının özel mülkiyette olduğu tüm toplumlarda geçerlidir: Büyük hırsız, küçük hırsızı cezalandırır.

Cezalandırma sistemi, eğer bir sistem hâline gelmiş ise, demek hukuk vardır. Yasalar, elbette, devlet denilen şeyin de varlığını önkoşar. Dikkat edilsin, “ilkeler”, “kurallar” demiyoruz, hukuk ve yasalardan söz ediyoruz. Egemen olanın hukuku, egemen olanın yasalarından.

Egemenin varlığından söz ediyorsak, demek ki, toplumun sınıflara bölünmüş olduğundan da söz ediyoruz. Sınıflar, üretim araçları karşısındaki konumu ile belli oluyor, en başta böyledir. Daha birçok şey sayılabilir ama üretim araçları karşısındaki konumu, başka bir insanı çalıştırmak ve onun karşılığı ödenmemiş emeğine el koymak da demektir. O nedenle özel mülkiyetten söz ettiğimizde, işin özü, üretim araçları üzerindeki özel mülkiyettir. Köle sahibi ve köle, feodal bey ve serf, kapitalist ve işçi, bu üretim araçları karşısındaki konumdan başlayarak, sömüren ve sömürüleni gösterir.

Elbette, bir sömürü sistemini sürdürmek, özgür insanı köle yapmak ve bunu sürdürmek, öyle kolayca işler değildir. Devlet, yani zorun kullanılması tekelini egemen sınıfın elinde toplaması bunun içindir. Devlet olmadan, bu sömürü sistemi, bu insanın insana kulluğu, egemen sınıfın cenneti sürdürülemez.

Demek ki, yasalar ve hukuk, bu devletlerin o günkü şartlarına, ihtiyaçlarına vb. göre ortaya çıkmaktadır.

Bir üretim aracı, daha önce insan tarafından üretilmiştir. Bir önceki üretimde üretilen bu üretim aracı, şimdi, bizim karşımıza cansız bir varlık olarak çıkar. Canlı insan emeği, bu cansız insan emeğini kullanarak üretimi geliştirir, kolaylaştırır. Makina, üretim aracı, birikmiş cansız emektir. İşte o emeğe, onun üreticisi değil de, mesela X kişisi el koyuyorsa, bu aslında büyük bir hırsızlıktır.

Bu hırsız, egemendir ve devletin sahibidir. Yasaları o yapar ya da onlar ve bu yasalar, üretim araçlarına el koymayı “hak” sayarlar. Bir işçinin günlük geçimini sağlayacak yemeği vererek, onu gün boyu çalıştırmak ve o gün boyunca ürettiklerine el koymak, artık, ta o ilk sınıflı toplumdan bu yana, muhtemelen on bin yıldır, “yasal”dır.

On bin yıldır yasalar, karşılığı ödenmemiş emeğe, onun ürünlerine el koymayı yasal sayarlar. Ama bir aç çocuğun ekmek çalmasına hırsızlık derler.

Demek oluyor ki, hırsızlık, aslında, mülk sahibinden çalmak olarak tarif ediliyor. Tarifi yapan ise büyük hırsızdır, bizzat devlet ve onun arkasındaki mülk sahipleridir.

Bugün de böyledir. Fakir bir kadının mutfağından ekmek çalsanız, kimse sizi mahkemeye yollamaz. Zaten fakir kadın da, onca ihtiyacı olsa da o ekmek için mahkemelere taşınmaz. Ama bir zenginin mutfağında çalışan köle, yemeğin tadına bakma işini biraz abartır da karnını beylerin hoş yemeklerinin kokusu yerine kendisi ile doldurmaya kalkarsa, işte o hırsızdır ve mahkemeye gitsin ya da gitmesin, yasalar ona ağır bir bedel ödetirler.

Mahkemedesiniz, izliyorsunuz, peş peşe oturumlar var. İlkinde kitap çalan bir öğrenci olsun, cezasını alır. İkincisinde baklava çalan çelimsiz bir çocuk olsun, zaten mahkeme salonuna cezasını çekmiş, yara bere içinde sürüklenerek gelmiştir ve bir kere de hâkim tarafından cezalandırılır. Ve sonra bir kravatı bozulmamış bir devlet bankasını hortumlayan kişi gelsin, hâkim ona “beyefendi” diye seslenecektir. Zira adam, 100 milyar çalmıştır ve hâkim, birkaç milyarını kendisine alabilmek için onunla pazarlık dili bulmaya çalışmaktadır. Bu üç örnekte de “diktatörlük” falan yok, “hukukun üstünlüğü” var. Devlet bankasından 100 milyar götüren, en az ceza ile çıkacaktır. “Hukukun üstünlüğü” işte böyle işler.

Bizim ülkemiz, şu son yıllarda, bu konuda yeni örnekler ortaya koymaktadır.

Evet, bizdeki de kapitalizmdir, İran’daki de, Yunanistan’daki de. Hadi diyelim, Almanya, Fransa, ABD, İngiltere, İtalya, Japonya vb. emperyalist ülkelerdir ve biz sömürgeyiz. Onlarınki ile bizim örneklerimiz arasında, yukarıdaki “hukukun üstünlüğü” ayrı olmak üzere, hırsızlık vb. konularında farklı tutumlar ortaya çıkması normaldir. Ama İran’da da, Yunanistan’da da bu var ise, normal değildir. Yunanistan da bizim gibi bir sömürgedir. Ama bizde ortaya çıkan örnekler bir ayrı “güzel” gibidir.

Mesela, hepsinde borsa var.

Borsa sonuçta hisse senetlerinin alınıp satıldığı, şirketlere halktan para aktarılan, bir çeşit kumarhanedir. Bu kumarhaneyi, tüm tekeller çıkarına, devlet işletir. Öyle ya, devlet, onların ortak komitesidir, organıdır vb. Bunun da tabii kuralları vardır. Diyelim ki, sermayesi 100 olan bir şirket, 100 hisse çıkartarak, 50’sini borsada 1 TL yerine 2 TL üzerinden satıp, 100 TL toplamış olur. Başlangıçtaki 100 TL sermayesini, aslında geri almış olur ve hâlâ şirketin 50’si elindedir. Demek ki, bu yolla kâr oranını artırır, kâr oranındaki düşme eğilimini tersine çevirir. %50 ile işleri yürütür, şirketin sahibi kendisidir ve 50 TL’lik sermaye hissesine karşılık, şimdi 100 TL ilave sermaye elde etmiştir. Bu arada o şirketin hisselerini a ya da b kişileri satın alır, biri diğerinin parasını çarpar ve kumarhane işler. Yasa koyucu, yani büyük hırsızların temsilcisi, bu konuda da yasalar ve işleyiş oluşturur. Bu tüm borsalarda böyledir. Diyelim ki, bir X kişisi büyük bir para ile piyasaya girer, 10 TL olan hisseleri almaya başlar. Diğer oyuncular, bu 10 TL iken alınmaya başlayan şirketin hisselerinin arttığını görürler ve mesela 20 TL’ye çıktıklarında, ondan hisseler alırlar. Bu alımla, para kazanma peşindedirler. Rulette siyah 10’a para koymak gibidir bu. Ve büyük para ile hisse alımı yapan oyuncu, mesela 20 TL iken tüm hisseleri satar, hisseler tekrar 10 TL’ye düşer, ama bu büyük paralı oyuncu, 10 TL’den aldığı hisseleri 20 TL’ye satmıştır. Böylece, diğer oyuncuları çarpmıştır. Bunların hepsi, “yasal” kumarhane kurallarına uygundur.

Ama bizim ülkemizdeki borsa biraz farklı işliyor. Erzurum milletvekili bir AK Partili kadın, aslında tüm süreci yönetiyormuş. Yani makinalara hırsız girmiş. Borsa, artık öyle yasalarda var olduğu gibi işlemiyordur. Kadın milyon dolarlar kazanmıştır ve olay Sedat Peker açıklamaları ve bir iş kadınının itirafları ile ortaya çıkar.

İşte size “güzel” bir örnek. Bunu her kapitalist ülkede, bu güzellikte bulamazsınız.

Mesela Soylu’nun foto albümünde yer alan tombik bir çocuk ya da ergen, çok büyük paralar vurur ve Arnavutluk’a kaçar. Balkanlardan getirilmesi de zor değildir. Çocuk, tombiktir ve annesini özlemiştir. Bu durumda ona özel bir af formülü bulunur elbette, çünkü ne de olsa 2 milyar dolar, yani 400 milyar TL söz konusudur. Bu da “güzel” bir örnektir, değil mi?

İşte bunların çok çoğaldığı bir ülkedir burası.

Bir ayakkabı boyacısı, ki bizce hayatını kazanmak için emekle yapılan her iş değerlidir, birdenbire zengin olmuştur. Oteller almakta, milyarlarca doları yönetmektedir. Aslında o milyarlarca doların ne demek olduğunu bile bilmez kanısındayız. Ama bir anda, sadece Türkiye’de değil, mesela ABD’de de çevreler edinmiş, fotoğraflara girmiştir. SBK diye isminin baş harfleri kısaltılmış ve sanki sermaye piyasasının parçası hâline gelmiştir. İnan Kıraç, Koç’un damadı, bu kişi ile operasyonlar çekmiştir ve SBK, Soylu’nun odasından geçerek, uçakla yurtdışına çıkmış, Avusturya’da, sanırız Viyana’da yakalanmıştır. “Güzel” bir iş değil mi?

Tonlarla uyuşturucu, Soylu-Ağar baronluğunda ülkeye getirilmektedir ve bunun içinde yer alan Cumhurbaşkanı’nın dili “güzel”leşmektedir: Erdoğan, kuru ve sulu, diye kavramlar edinmiştir. İşin içinde, işten anlayan bir kişidir. Sanki, şirket kârlılık tablolarını özel adları ile anan bir yetkili gibidir ve jargona hâkim bir tavır içindedir; kuru ve sulu.

Acaba, kuru ve sulu dışında, birinden diğerine geçiş ya da ikisinin karışımı vb. var mı? Bunu artık ailenin yaşlı babası değil de Bilal Oğlan bilebilir. “Zanlarla davranmayın” diye ilim adamı, Mevlevi gibi konuşmaktadır. Bilal, artık her konudan anlamaktadır, sadece müteahhitlik değil, mesela tarihî eser konusunda da uzmandır, sadece okçuluk konusunda değil, sıfırlama konusunda da uzmandır. Aslında çoktan veliaht prens olmayı hak etmiştir ama baba bu konuda yol kesmektedir.

Ülkenin Merkez Bankası, faiz indirimi kararları açıklarken, o hâle gelmiştir ki, artık piyasaları hiçbir biçimde etkilemeyen açıklamalar ortaya çıkmaktadır. Faiz oranı 13 ten 12’ye indirilmiştir. Ama bunun anlamı, bankaların sabah MB’den yüzde 12 ile para alıp, akşam saat 17.00’da Hazine’ye yüzde 26 ile para satması demektir. Başka bir etkisi yoktur. Bankalar, yani faiz lobisi, binlerce şükür ve şükran duaları ile Saray’ı desteklemektedir. MB, artık etkisizdir. Bu her kapitalist ülkede, her sömürge ülkede, sık göreceğiniz bir manzara değildir. Özel manzaradır.

Sanki karaparalar, bu emperyalist merkezlerden, bu “değerleri” ünlü Batı’dan bağımsız hareket ediyor gibi, TC devletini efendilerine AB’ye ve ABD’ye şikâyet etmektedirler. Ne güzel değil mi, hem suçu işleyen sensin, hırsız sensin hem de karar verilmek üzere başvurulan, adalet dağıtıcısı sensin.

Şimdi bunlardan sonra, acaba, ülke ekonomisi nasıl gidiyor, dolar yakın zamanda ne olur diye tartışanları, zor durumda kalmış ağır “işçiler” gibi üzülerek mi seyredelim?

Seyretmeyelim.

Onlara göre, ülke ekonomisi kötüye gidiyor. Peki ama kimin için? Mesela Koç için mi, mesela inşaat şirketleri için mi, mesela bankalar için mi? Büyük sermaye, tekeller, yabancı sermaye için ortada bir “kötü”ye gidiş yoktur. Onların sadece tek sorunu var, yarın ne olacak, bunu bilmiyorlar. Ve dahası, Saray sürekli kendilerine gelecek paranın bir bölümünü çalıyor. Hepsi budur.

Peki ya ülkenin çalışanları, işsizleri, emeklileri, milyonlarca insanı için, ekonomi nasıl diye sorabilir miyiz? Sormaya bile gerek yok. Berbattır ve krizin tüm faturası onların sırtındadır. Daha çok çalışmak, daha pahalıya almak zorundadırlar. Her gün, her biri, fiyatların üzerine gelişini görüp, marketlerden boş filelerle kaçmaktadır. Yeni yetenekler elde etmektedirler, daha az ile doymak, daha az ısınmak, daha seyyar yaşamak, daha çok çalışmak ve daha berbat bir yaşamı “normal” hâle getirmek. Onlara düşen budur.

Her gün, bir masal gibi filmler izlemektedirler ve bu filmlerden başlarını kaldırdıklarında, az önce filmde başarıları anlatılan hırsızın kendi ceplerinden de çaldığını fark etmektedirler. Hırsızı mı alkışlayacaklar, yoksa kendi hâllerine mi ağlayacaklar belli değildir.

Bir de akşamları, çeşitli uzmanlardan, aslında hukukun üstünlüğünün yasalarda var olduğunu, aslında ülkemizin demokratik, laik ve sosyal bir hukuk devleti ile yönetildiğini, anayasada gösteri hakkının olduğunu dinliyorlar.

Sokakta coplananlar, akşamları “uzman”lar tarafından aslında bir hukuk devletinde yaşadıklarını dinlemektedirler.

Narkotik uzmanları onlara, aslında ülkemizde kuru ve sulu kullanmanın yasak olduğunu anlatmaktadır.

Ve sık sık, TV ekranlarından, marketten çalan birisine verilen cezaların haklılığı anlatılmaktadır. Ekmek çalmanın özel mülkiyete tecavüz olduğu onlara anlatılmaktadır. Gösteri yaparken, polisi dinlememenin de yanlış olduğu, her ne kadar hakkın olsa da, ona uyman gerektiği masalı anlatılmaktadır. Böylece, seçimlere kadar dişlerini sıkması gerektiği, dişlerini sıkmaz da isyan ederse, sokağa çıkarsa, her ne kadar bu hakkı olsa da, başına işler geleceği anlatılmaktadır.

İşte demokrasi, işte hukukun üstünlüğü budur.

Özgürsünüz ey kadınlar, ey insanlar istediğinizi giyebilirsiniz denmektedir, ama her gün bir kadın daha öldürülmektedir. İran’da başındaki saçların bir bölümü görünüyor diye darbedilip öldürülen kadının haklarını savunuyor gibi yapan devlet yetkilileri, sıra ülkemize geldiğinde, öldürülen, tecavüze uğrayan kadınların giyimlerinin teşvik edici olduğunu söylemektedir.

Saray, baştan aşağıya hırsızlarla, kaçakçılarla, suçlularla doludur. Ülkenin içişleri bakanı, ona bağlı emniyet vb. olduğu gibi suç örgütüdür. Savcılar, hâkimler, polisler narkotikçilerin dağıtıcısıdır. Ve hepsi özgürce dolaşmaktadır. Yasaları çiğnemeyen bir tek yönetici, bürokrat, subay, polis amiri, hâkim vb. kalmamış iken, işçilere yasalardan, “hukuk devleti”nden söz edilmektedir.

İnsanlar okullarda eğitim adı altında soyulmaktadır. Sağlık hizmeti adı altında, çaresiz hasta, acil servisten giren insanlar sedyelerin üzerine bırakılmakta, parası olmayan ölüme terk edilmektedir. Ve utanmadan, ülkenin tümü, sadece Saray değil, tümü, devletin hukuk devleti, sosyal devlet, laik devlet olduğundan dem vurmaktadır.

Yalandan başka söyleyecekleri bir şey yoktur.

Artık masalları işe yaramaz hâldedir.

Artık her biri, ortalığa saçılan kirli çamaşırlarını bile toplama zahmetine girmemektedir.

Tüm gücü ile karanlık üreten, olayları karartan, basın yayın organları, bu suç imparatorluğunun bir parçasıdırlar. Her biri, ortalığa saçılan bu kirli işlerden ne kadar az pay almış olduğuna eyvahlanmakta, payını artırmak için, ileri atılmakta, Saray’a övgüler düzmektedir. Her biri din taciri olmuştur ve halkın direnme gücünü yok etmek için, Kürt halkının direnişini bastırmak için zehirli bir dille saldırmaktadır.

Bize anlatılan, sana anlatılan bu hukuk düzeni, büyük hırsızların kurduğu hukuk düzenidir. Büyük hırsızlar, bakkaldan kalem, kitapçıdan kitap, fırından ekmek, baklavacıdan baklava, lokantadan yemek çalanları cezalandırmak için onlara “hırsız” adını takmaktadırlar. Saray’ın tümü, kendi hırsızlığını, ustalık olarak adlandırmaktadır. Büyük hırsızlar, küçük hırsızları cezalandırmaktadır. İşte hukuk sistemi tam da budur.

Hangi olayı ele alırsanız alın, bunu göreceksiniz.

Bu rant, yağma ve savaş ekonomisinin gereğidir.

Savaş naraları ile sağa sola saldırıp, ABD ve efendileri adına tetikçilik yapanlar, başka coğrafyaları yağmalamakta marifetlerini sergilemektedirler. Bunu da halka milliyetçilik ve din karışımı bir ideoloji ile sunmaktadırlar.

Tüm bunlara dur demenin tek yolu vardır. Başka bir kurtarıcı aramak değildir yol. Yol, işçi sınıfının devrimci yoludur. Bu yolun bugünkü işi, direnmek ve örgütlenmektir. Bu ülkede direnenler, bu ülkede örgütlü bir direnişi geliştirenler, geleceğin ve kurtuluşun kahramanları olacaklardır.

10 Ekim; Bu abluka dağıtılacak, direnen halklar kazanacak

Yazar

Kaldıraç

Ekim 8, 2022

Bir tarafta egemenlerin kimyasını bozan Gezi Direnişi, bir tarafta emperyalist efendi ve uşakların beslemesi IŞİD vb. çetelerine karşı Kobanê’de toprağını, yaşamını savunan Kürt halkının mücadelesi…

Gezi Direnişi’nin görkemli günlerinde, burjuva medyanın yalanlarını yaşayarak görenler, 40 yıldır Kürt illerinde yaşananlara ilişkin direnişin gözünden bakmaya başladılar. Lice’de kalekol yapımına karşı direnişte ölümsüzleşen Medeni Yıldırım, Gezi Direnişçileri tarafından Anadolu’nun tüm illerinde on binlerin yürüyüşleriyle sahiplenildi.

Gezi Direnişi ile Kobanê Direnişi’nin aynı kanaldan akmaya başlaması, TC Devleti’nin çözülüşünü hızlandırırken, bu direnişlerden aldığı güç ile milyonlar, 2015 7 Haziran seçimlerinde de kendini ortaya koyunca egemenlerin kabusu oldu. Özgür, eşit, kardeşçe bir yaşamanın kurulabileceğine dair umutların yeşerdiği bir hava tüm toplumsal dinamiklere hâkim oldu.

Buna karşı, 20 Temmuz’da Suruç Katliamı ile başlayan saldırı dalgası, 10 Ekim’de Ankara’da gerçekleştirilen katliamla umut, boğulmak istendi. Egemenler, 10 Ekim Katliamı ile kendi kabuslarını, korkularını, işçi emekçilere, halklara, direnenlere bulaştırmak istedi.

7 yıl geçti üzerinden, onlar korkuları büyüyerek saldırmaya devam ediyor ama onların karşısında, direniş de korkularını gerçeğe çevirmek üzere sürüyor.

Çözülüşü durdurmak üzere kurdukları Saray Rejimi de dertlerine derman olmadı. Her yerden yükselen çürüme kokusuyla çözülüş sürüyor.

Bu toprakların, eşit, özgür, kardeşçe, sömürülmeden yaşamak isteyen işçileri, kadınları, gençleri, halkları, tüm emekçileri, direnmeye devam ediyor.

Çözülüşünüzü yaşıyoruz, öfkemizi örgütledikçe yıkılışınızı da ellerimizle gerçekleştireceğiz. Göreceksiniz, göreceğiz.

Katledenler kaybedecek!

Asla unutmayacağız,
Asla affetmeyeceğiz!

8 Ekim 2022

Direnişi ve örgütlülüğü geliştirmek

Yazar

Kaldıraç

Ekim 8, 2022

Bugün, ülkenin her yerinde, işçi emekçiler için yaşam dayanılmaz, çekilmez hâle gelmektedir. Bu hem işyerlerinde böyledir hem de evlerde. Çalışma, giderek daha da zorlaşmakta, hiçbir güvenlik önlemi alınmamakta, güvenlik önlemleri her gün daha da önemsiz konu hâline getirilmektedir. Kapitalistler, işverenler, kârlarına daha da fazla kâr katarken, Saray Rejimi’nin kendilerine sağladıkları olanaklarla, işçilere karşı bin kat daha ağır çalışma koşullarını, çalışma yaşamını dayatmaktadırlar. Sömürü ağırlaşmakta, işyerlerinde, fabrikalarda çalışma süreleri uzamaktadır. Her şey maksimum kâr amacına uygun olarak, işçinin kanının emilmesi doğrultusunda organize edilmektedir. Devlet, bu konuda patronlardan yana tutum almakta, işçilerin yasal hakları gasbedilmektedir.

Öte yandan, geçinmek her geçen gün daha da zorlaşmaktadır. Paranın satın alma gücü düşmekte, fiyatlar sürekli yükselmektedir. Bir gün sebze ve meyvenin fiyatları ile ilgilenen halk, ertesi gün doğalgaz fiyatları ile şoke olmakta, bir gün elektrik faturalarıyla şaşkına dönen insanlar, ertesi gün astronomik kira zamları ile karşı karşıya kalmaktadır. Sanki tüm fiyatlar birbiri ile sözleşmiş gibi, sanki bir ordu olmuş gibi, işçi ve emekçilerin üzerine yürümektedir. Hayat pahalılığı, işçilerin bellini bükmektedir. Hayatta kalabilmek için ikinci bir iş ya da daha uzun saat çalışma seçenekleri, yaşamlarını tümden yok etmektedir.

İşsizlik, büyük bir baskı hâline gelmekte, işçileri hak arama eylemlerinde dahi düşünmeye itmektedir.

Saray ise, yoldan geçen arabalara, restoranlarda bira içenlere bakarak, “kriz yok” masalını anlatmaktadır. Saray’ın helikopterden, havadan söyledikleri ile, halkın gerçekte yaşadıkları arasındaki açık, sisteme karşı tepkileri biriktirmektedir.

Milyonlarca insan iş bulamamaktadır.

Devlet, her seferinde, olmayan krizi çözmek için, tuhaf rant alanları üretir tarzda önlemler açıklamakta, insanlarla açıktan alay edilmektedir.

Okullar açıldı ve daha doğalgaz faturalarının ağırlığı ortaya çıkmadan, insanlar kitap ve defter paralarını toplayamamakta, üniversite öğrencileri kazandıkları üniversitelere kayıt yaptırdıktan sonra, yurt veya kiralık ev bulamadıkları, bütçeleri yetmediği için okullarını terk etmektedirler.

Çiftçiler, artan maliyetlerin altında ezilmektedir.

Saray Rejimi, herkesi borçlandırmış durumdadır. Bu borçlar ancak yeni borçlarla ödenebilmektedir. Bu arada bankalar, holdingler, kâr üstüne kâr açıklamakta, altın yıllarını yaşamaktadır.

Daha ufukta kış var. Ve insanlar, nasıl ısınacaklarının hesabını yapmaktadırlar.

Tüm bunlara tepkilerini koyanlar, ister öğrenci olsunlar, ister kadın, ister işçi, sokaklarda coplanmaktadır. Saray, Kürt halkına karşı açık bir savaş yürütürken, ülkenin kalanında işçilere, emekçilere, kadınlara, gençlere, hakkını arayan herkese karşı azgın bir saldırganlık içindedir.

Burjuva muhalefet, halkın, kitlelerin, işçi ve emekçilerin, kadınların ve gençlerin tepkisini devlete karşı bir tepkiye dönüşmeden önlemek için, seçim gülümsemeleri dağıtmaktadır. Seçime kadar susun, sabredin demektedir. Saray, Diyanet İşleri’ni de devreye sokarak, sabır duası yaparken, burjuva muhalefet de, “az kaldı seçime kadar sabır” söylemi ile bu dualara katılmaktadır.

Oysa gerçek çıplak olarak orta yerdedir.

Ülkenin parababaları, sadece beşli çeteler değil, bankaları, holdingleri, tekelleri para basmakta, servetlerine servet katmakta, ülkeyi yağmalamaya, yağma rant ve savaş ekonomisinin meyvelerini toplamaya devam etmektedir.

İşçi ve emekçiler, milyonlarca insan, toplumun yüzde sekseni, açlıkla karşı karşıyadır. Evsizlikle, soğukla, eğitimsizlikle, sağlık hizmetlerinden mahrumiyetle karşı karşıyadır.

Birilerinin ekonomisi iyi iken, birilerinin berbattır. Birileri özgür iken, birileri köleleştirilmek istenmektedir. Birilerinin lokmaları büyürken, milyonlarca insanın lokmaları küçülmektedir. Sadece hayat pahalılığı değil, sadece zamlar değil, vergiler, faturalar da ellerini yakmaktadır.

Bu koşullarda, direnenlerin bir adım olsun haklarını alabileceğini görebiliyoruz.

Direniş, ülkenin her yanında büyümektedir. Sadece Kürt illerinde değil, ülkenin her yanında direniş gelişmektedir. Bu yerel direnişler, tüm baskılara rağmen, gelişimini sürdürmektedir.

Çıkış yolu da buradadır.

İşçiler ve emekçiler, yaşamlarını sürdürmek, insan olarak yaşamak istiyorlarsa, insanlar haklarını, her türlü hakkını almak istiyorlarsa, direnmek ve örgütlenmek dışında seçenek yoktur.

Evet, direniş ve örgütlenme, bir günde sorunları çözemez. Çözemez, çünkü bir günde direnişler devasa boyutlara varamaz, bir günde örgütlenmeler kökleşemez, yaygın hâle gelemez. Direnenler, ister kadın, ister öğrenci, ister işçi, ister köy emekçileri olsunlar, her direnişte, örgütlenmenin ne demek olduğunu biraz daha anlarlar. Bunu anladıkça, daha ileri adımlar atarlar. Bu zaman alır.

Yine de bunun dışında bir çıkış yolu yoktur.

İşçiler ve emekçiler, meselenin sadece Erdoğan’ın gidişi olmadığını kavrayacak kadar deneyime sahiptirler. Zaman zaman, bunca sorunun nasıl çözüleceği tartışmaları, aslında bu açmazın göstergesidir. Mesele burjuva egemenliktir, mesele Saray Rejimi’dir. Saray Rejimi’nin yıkılması, bu sisteme karşı ciddi, örgütlü ve kararlı bir mücadele yürütmekle mümkün olacaktır.

Seçime kadar beklemek ile bir çıkış ortaya konamaz. İşçiler, kendi direnişlerini, kendi öfkelerini, burjuva muhalefete teslim etmemelidir. Bu bir çıkış yolu değil, bir kere daha hayal kırıklığına uğrama yoludur.

Direniş ve örgütlenme, birlikte ele alınır, birlikte geliştirilir.

Her hak gasbına karşı başlayan direnişten, olumlu bir sonuç elde ettiğimiz zaman bile, rehavete kapılmak yanlış bir tutum olacaktır. Her direniş, daha sonraki direnişlere maya olacak bir örgütlenmeye dönüştürülmek zorundadır.

İşçi sınıfı, ancak örgütlü ise, bir siyasal varlık, bir toplumsal özne hâline gelebilir. Yoksa istenilen hakların tamamının bile alınmış olduğu bir direniş, kurtuluşu sağlamaz. Bizi, daha örgütlü bir mücadelenin gerekliliğine ulaştırırsa, her direniş önemli ve anlamlıdır.

Son dönemde, işçilerin çeşitli direnişlerinden kazanımları olmaktadır. Bu kazanımlar, bize örgütlü bir gücün, birlikte hareket etmenin avantajlarını göstermektedir. Bu nedenle, direnişleri, daha ileri bir örgütlülüğün parçası hâline getirmemiz gerekir.

Her direniş bize, işçi sınıfının ve başka direnen kesimlerin birlikte dayanışmasının ne denli gerekli ve hayatî olduğunu göstermektedir. Direnen güçlerin dayanışması, bilincin gelişiminde, ortak davranışın gelişiminde büyük bir olanak yaratmaktadır.

Her direniş, başka alanlarda yaşanan direnişlerin, kendinden ne mesafede uzak olmasına aldırmadan, birlikte anlamlı olduğunu bize göstermektedir. Öğrencilerin ev ve yurt sorununun, sağlıkçıların sorunlarının, madencilerin sorunlarından çok da uzak olmadığını bize göstermektedir. Burjuva basın, direnişlerin üzerini örtmekte, onları yansıtmamaktadır. Biz, bizden uzakta bile olsa gelişen direnişlerin anlamı üzerine kafa yormalıyız. Sadece kendi sorunlarına duyarlı direnişçi olmaz. Her direnişçi, kendisi dışında direnenlerin de sorunlarına ilgi göstermelidir.

Ancak bu yolla, işçi ve emekçilerin, kadınların ve çevrecilerin, öğrencilerin ve diğerlerinin aynı mücadelenin parçası olduklarını anlamak mümkün olabilir. İşçiler sadece kendisi gibi işçi olanların direnişlerini dinlemekle, izlemekle, onlarla dayanışma geliştirmekle yetinmemelidirler. Öğrenciler, sadece kendi sorunları için direnen öğrencilerle bağ kurmakla yetinmemelidirler.

Bu mücadele iki sınıfın mücadelesidir. Burjuvaların, parababalarının, bankaların, çetelerin vb. devletleri vardır. Bu devlet onların devletidir. Sadece bugün değil, her zaman onların devletidir. Biz işçi sınıfının, işçilerin ise, böylesi bir devleti yoktur. Biz, ancak gelişmiş örgütlülükler yaratarak, her direnişten sonra daha gelişmiş bir örgütlenme yaratarak, bu devlete, burjuva egemenliğe, insanın insan tarafından sömürüldüğü bu düzene karşı savaşabiliriz.

Her direniş bir okuldur. Her direnişten öğrenmesini, en çok öğrenen olmayı başarmasını bilmeliyiz. Ancak o zaman, direniş ve örgütlenmenin ne demek olduğunu anlayabiliriz.

İşçi ve emekçilerin, bu ülkede direnen herkesin, tek çıkış yolu vardır. Kendi gücünü örgütlemektir bu yol. Direniş ve örgütlenme hattını geliştirmektir bu yol. Yoksa, birini gönderip diğerine kurtarıcı olarak sarılmak değildir. Bizi kurtaracak olan, kendi eylemimiz, kendi ellerimiz, kendi örgütlülüğümüz, kendi mücadele irademizdir.

Direniş ve Birleşik Emek Cephesi

Yazar

Kaldıraç

Ekim 7, 2022

Başlarken belirtmek gerekir ki; bugün işçi sınıfı iktidarı mümkündür… Tüm tartışmamız bu olanak üzerinedir.

Dünya toplam işçi sayısı

1992 2000 2010 2019

2.314,7 2.617,5 2.985 3.294,8

Sanayi % 21,6 20,8 22,6 23,1

Hizmetler % 34,7 39,2 44,4 50,1

Tarım % 43,7 40,0 33,0 26,8

Dünya işsizlik (mil.) 118,7 160,0 187,8 187,7

Not: İşsiz sayısı, iş arayan ve eğer iş bulursa girecek olanları içermektedir

Kaynak: ilo.org/wesodata

Yukarıda ILO’nun 2019 yılı resmî verilerine göre, dünya nüfusunun yarısı kayıtlı olarak işçidir. Kayıtsız çalıştırılan işçiler ile birlikte dünya nüfusunun 15 yaş üstü ve 65 yaş altı çalışan nüfus olarak düşünüldüğünde, yaklaşık dünya nüfusunun %75’i işçidir. Bu veriler proleterleşmenin boyutunu göstermesi açısından çarpıcıdır.

Bu tablo aynı zamanda üretimin toplumsallaşması ile mülkiyetin özel karakteri arasındaki çelişkinin boyutunu göstermesi açısından da önemli veriler sunmaktadır.

A- Dünya kapitalist-emperyalist sistemi

Dünya kapitalist sistemi, kapitalist-emperyalizm büyük bir kriz içindedir. 2008’de başlayan ve ’29 Bunalımı ile karşılaştırılan bu kriz derindir ve aşılması kolay değildir. Üstüne gelen Covid-19 pandemisi krizi derinleştirmiştir. Fikret Başkaya’nın “Kapitalist uygarlığın çöküşü” vurgusu yabana atılacak bir tespit değildir.

Kapitalist-emperyalist sistem, dünyanın işçi-emekçilerine, halklarına, velhasıl insanlığa hiçbir gelecek vaadinde bulunamamaktadır. Ne “yeni dünya düzeni” kalmıştır, ne “küreselleşme”, ne “AB vizyonu”… Sistem tel tel dökülmekte ve dünya çapında cehennem gibi bir yaşama mahkûm edilen işçi-emekçiler, halklar, dalga dalga isyan etmektedir.

Çöküş süreci, sistemin krizi, bizzat emperyalist merkezlerin, uluslararası tekellerin organize ettiği toplantıların gündemidir. Ne Sanayi 4.0, ne “iklim anlaşmaları”na göre ekonomik sistemin yeniden organize edilmesi, büyük bir dönüşümü, dünya çapında uygulanacak ekonomik-siyasi modeli tarif edememektedir. Kapitalist emperyalist sistemin işleyiş yasaları gereği dünya hızla paylaşım savaşının daha sıcaklaşacağı bir döneme girmektedir.

Paylaşım savaşı

İkinci Dünya Savaşı’nda topraklarında savaş görmeyen ABD, Sovyetler Birliği’nin Nazi Almanyası’nı yenilgiye uğratması sonrası “sosyalizm tehdidi”ne karşı, kapitalist-emperyalist dünyanın hegemon gücü hâline gelmişti. Savaşın yaşandığı Sovyet ve Avrupa coğrafyası gibi yıkıma uğramamış, ekonomik ve askerî olarak güçlü olan ABD, hegemonyasını sosyalizm tehdidine karşı zorlanmadan kurabilmiş, DB, IMF ve NATO örgütlenmeleri ile kapitalist dünyanın merkezine oturmuştu.

90’lı yılların başında Sovyetler Birliği’nin çözülmesi ve sosyalizmin yenilgisi sonrası ABD’nin merkezinde durduğu emperyalist dünyayı bir arada tutan çimento dağılmış oldu. O günden bu yana, öncesini bir yana bırakarak diyebiliriz ki, ABD hegemonyası tartışılır durumdadır ve giderek çözülmektedir. Bu noktada, ABD savaşı dayatarak, askerî olarak güçlü durumda iken hegemonyasını korumaya, kabul ettirmeye çalışmaktadır. İslâm’ın düşman ilan edilmesi, “medeniyetler savaşı” ile Afganistan işgali, ardından, “demokrasi götürmek” üzere Irak işgali, dağılan koalisyonu toparlamak üzere Libya’nın Fransa ve İngiltere’ye altın tepside sunulması ve ardından Suriye savaşı çözülen hegemonyayı durdurmak bir yana çözülüşü hızlandırıcı etkide bulunmuştu.

NATO’nun beyin ölümünün gerçekleştiğinin söylendiği, Avrupa Ordusu’nun tartışıldığı bir dönemde, ABD, Biden ile birlikte NATO’yu toparlamaya girişti. ABD, sosyalist geçmişlerinden kaynaklı bağımsız hareket edebilen ve ABD hegemonyasının emperyalist rakipleri tarafından sorgulanmasına yol açan Rusya ve Çin’i düşman ilan ederek rakiplerine paylaşılacak pastalar olarak sunmuştu. Arkasından İngiltere ile birlikte Ukrayna kışkırtması ile Ukrayna topraklarında NATO eli ile Rusya ile savaşa girmesi hegemonyasını devam ettirmenin bir yolu olarak planlarına devam ettiğini göstermektedir. Ukrayna’nın hemen ardından Tayvan üzerinden Çin ile askerî gerilimi tırmandırma girişimleri şimdilik sonuç vermiş gözükmektedir. Savaşın geldiği boyutta ilk darbe alan AB olmuş, beyin ölümü geçekleştiğine dair yapılan tespitler hızla rafa kalkarken ABD, NATO’yu tahkim etmeyi şimdilik başarmış görünmektedir.

Kapitalist-emperyalist sistemin krizden çıkış yolu olarak savaşı görüyor olması, sistemin doğası gereğidir. Dünya çapında savaş politikaları artarak devam edecektir.

B- Direnişin dünyası

Yukarıda sözünü ettiğimiz, ekonomik, siyasi ve ideolojik krize karşı dünya çapında işçi sınıfı tüm renkleri ile dalga dalga isyan hâlindedir. ABD’de George Floyd’un polis tarafından öldürülmesi sonrası öne çıkan “Siyah yaşamlar değerlidir” sloganının yanında, sömürgecilerin heykellerinin tüm dünyada yıkılması eylemleri ile birlikte, “bu bir sınıf savaşıdır” sloganı da öne çıkmaya başladı.

Evet yaşanan bir sınıf savaşıdır. Öncesini bir yana koyarak, 2008 krizinden bu yana üçüncü isyan dalgasının içinde olduğumuzu söyleyebiliriz. 2008 krizi sonrası Yunanistan ve İspanya’dan başlayan isyan dalgası, 2011’de Tunus ve Mısır’da ikinci dalga olarak devam etti. Pandeminin hemen öncesinde başlayan fakat pandemi nedeniyle bir süre yavaşlayan ancak pandeminin ortasında yeni bir dalga olarak çıkan isyanlar dünyanın her yanını gezer durumdadır.

İlk iki isyan dalgasının talepleri, kapitalizmi aşmayan, sosyal devlet ufku ile sınırlı kalmıştır. Son isyan dalgası ise ekonomik ve siyasi krizlerin gölgesinde yoksulluğa, yolsuzluğa, geleceksizliğe ve baskıya karşı “Hepiniz defolun” isyanlarıdır. Potansiyel olarak kapitalizmden umudunu kesmiş, farklı bir dünyanın arayışının net olarak görüldüğü ancak adının konmadığı isyanlardır. Sistemden kopuş çok güçlü ancak, “biz yöneteceğiz” düzeyine gelmiş değildir. Sonuç olarak kendiliğinden isyan dalgasının varacağı en ileri nokta dersek yanlış söylemiş olmayız. Daha ötesi, örgütlü mücadelenin başarabileceği bir durumdur.

Dünya nesnel olarak devrime çok yakınken öznel olarak da bir o kadar uzağındadır. Ancak toplumsal mücadelelerin sıçramalı geliştiği de akılda tutulmalıdır.

İşte tam bu noktada, biz diyoruz ki, tüm dikkatimizi dünya çapında gelişen isyanlara ve direnişlere vermeliyiz. İşçi sınıfının, tüm ezilenlerin tek kurtuluşu, tek çıkışının burada olduğunu görüyor, ısrarla ifade ediyoruz. Dünya çapında devrim mayalanmaktadır, gözümüzü buraya diktiğimizde, enerjimizi buraya harcadığımızda her türlü “çatlağı” değerlendirme olanağının olduğunu, dahası “çatlakları” değerlendirmenin tek yolunun da bu olduğunu söylüyoruz.

Bugün tablo budur ve bu tablo, dünyanın, içinde yaşamın süreceği bir gezegen olarak varlığını sürdürmesinden başlayarak, “başka bir dünya” isteyenlere önemli sorumluluklar yüklemektedir.

Bugün bırakalım bir geçiş toplumu olarak sosyalizmi, komünist bir toplumun önündeki tek ve yakıcı engel üretim araçları üzerindeki özel mülkiyettir. Bırakalım 6 saatlik işgününü çok daha az çalışarak, gezegenin kendini yenilemesine de fırsat vererek üretecek altyapıya sahibiz. Komünizmin şafağında adeta Orta Çağ karanlığında yaşamamızın tek nedeni verili üretim ilişkileridir. Bu gerçek, hiç bu kadar çıplak görünür olmamıştı.

C- Saray Rejimi ve direniş

Yukarıda ifade ettiğimiz, sistemin kriz içinde olması, hegemonya ve paylaşım savaşı, hem bölgemizde hem de bu topraklarda yakıcı olarak kendini göstermektedir.

Türkiye coğrafyasında da ekonomik ve siyasal kriz tüm derinliği ile yaşanmakta, krizin tüm yükü işçi-emekçilerin sırtına yıkılmaktadır. Kapitalist dünya ekonomisinin neoliberal düzeninde kendisine “ihracata dayalı ekonomi” modeli düşen Türkiye sermayesi ve devleti, ihracat yapmak için, ihracatından fazla ithalat yapan bir ekonomik model içinde kriz yaşamaktadır. Sıcak para bolluğunda yağma ve rant üzerinden organize edilen sistem, paranın darlaşması ile kriz yaşamaktadır. Özellikle Suriye savaşı ile birlikte büyüyen savaş ekonomisi, yağma ve rantın yanına eklenmiş ve Saray Rejimi ile birlikte, yağma, rant ve savaş ekonomisi ortaya çıkmıştır. Saray Rejimi, aynı zamanda ABD’nin bölgemizdeki savaş politikalarında bir tetikçi olarak organize edilmesinin adıdır.

TC Devleti, Sovyetler’in varlığında, ekonomik olarak AB’ye siyasi olarak ABD’ye bağlı bir NATO ülkesi olarak organize edilmişken, bugün paylaşım savaşına bağlı olarak kimin elinde kalacağı bir kavga konusudur.

TC Devleti çözülmektedir ve Saray Rejimi bu çözülüşe çare olarak organize edilmiş olağanüstü bir rejimdir. Ancak bu da çözülüşe bir çare olamamıştır. Saray Rejimi çözülmektedir.

Çözülüşün üç temel dinamiği vardır. Birincisi, yukarıda bahsedilen emperyalistler arası paylaşım savaşıdır. İkincisi, onlarca yıldır süren Kürt halkının direnişi ve mücadelesidir. Üçüncüsü, egemenlerde ciddi bir kırılmaya neden olan Gezi Direnişi ile birlikte yayılarak devam eden direniştir. Bu üç dinamik Saray Rejimi’ni çözmektedir.

Saray Rejimi, sadece AK Parti-MHP ittifakı değildir. Saray Rejimi’nin organize edilmesi aşamalarında, referandum ve cumhurbaşkanlığı seçimlerinde muhalefetin tutumları hatırlandığında bu rejimin elbirliği ile kurulduğunu rahatlıkla görebiliriz. Dokunulmazlıkların kaldırılmasına, kayyumlara, tezkerelere girmiyoruz bile.

Saray Rejimi, yağma, rant ve savaş ekonomisine uygun olarak, içeride ve dışarıda savaş politikalarını hayata geçirirken, sömürü ve yağma düzeni ile sermayenin her kesimi muazzam kârlar elde etmektedir. Bankalarından büyük şirketlerine kârını ikiye üçe katlamayan sermaye kesimi yoktur. Buna karşı gelişen her itiraz ise karşısında çıplak devlet zorunu bulmaktadır. Tam bir iç savaş hukuku devrededir.

Buna rağmen direniş sürmekte, işçi-emekçilerde, tüm ezilen kesimlerde ciddi bir öfke birikmektedir. Gezi Direnişi yayılarak, inişli-çıkışlı toplumun neredeyse tüm kesimlerinde sürmektedir. Doktorlardan avukatlara, öğretmenlerden sanatçılara, kadınlardan öğrencilere, doğasını yaşamını savunanlara kadar süren bir direniş vardır. Direnişi kırmak için, başta ABD olmak üzere tüm emperyalist merkezlerin desteğinin alınmasına rağmen Kürt halkının direnişi kırılamamaktadır. Tüm bunlarla birlikte, özellikle son birkaç yıldır işçi direnişleri daha fazla öne çıkmaktadır. İşçi sınıfı giderek çekilmez hâl alan yaşam koşullarına ve geleceksizliğe karşı işyerlerinde direnişe geçmekte ve direnişlerdeki kararlılık giderek artmakta, direniş biçimleri fiilî grev, fabrika işgali gibi daha ileri boyutlara gelmektedir.

Önümüzdeki dönem, tüm dünyada olduğu gibi, Türkiye’de de yaşam koşularının giderek ağırlaşmasına paralel olarak direnişler artacak, daha kararlı hâle gelecektir.

D- Seçimler ve Birleşik Emek Cephesi

Bugün, burjuvazinin içinde “kurtuluş” arayışları gelişmektedir. Bunlardan birisi, “iktidarı sürdürmek”, ne pahasına olursa olsun Saray Rejimi’ni devam ettirmektir. Bunu Bahçeli, biraz daha güçsüz bir şekilde Erdoğan dile getirmektedir. İkincisi “devletin yıprandığını” söyleyen, kişileri değil de devleti kurtarmayı öneren “burjuva muhalif” görüştür. Bunu Kılıçdaroğlu, Akşener dâhil, tüm burjuva partiler söylemektedir. Buna göre, “güçlendirilmiş parlamenter sistem”e dönmek üzere, devleti kurtarma projesi devreye sokulmalıdır. Üçüncüsü, burjuva demokratik muhalefet ve liberallerin savunduğu, “demokrasi”ye dönüş alternatifidir. Bu görüş, aslında ikincisi ile aynıdır, sadece yeni anayasanın demokratik olması için ilave öneriler içermektedir. İkinci görüşte “devleti kurtarmak” egemen iken, bu “demokrasi”ye dönüş projesinde bazı hakların üzerinde durulması daha öndedir.

Peki işçi sınıfının görüşü nedir?

Tam da işçi sınıfının çözümünün tartışılması gereken bir noktadayız.

Krizin faturasını işçilere yıkıyorlar. Peki “güçlendirilmiş parlamenter sistem” olsa, işçilere yıkmayacaklar mı? “Demokrasiye dönüş” olsa, yıkmayacaklar mı? Krizin faturasını kim ödeyecek, patronlar mı?

Krizin faturasını kapitalistlere, patronlara ödetecek tek şey, işçi sınıfının iktidarıdır. Öyle ise krizin faturasını samimi olarak reddetmek demek, devrimci mücadeleye katılmak, direnmek demektir.

İşçi sınıfına dönük baskıların artması, acaba, Erdoğan gidince, kendiliğinden bitecek mi? Erdoğan’ı biz işçiler indirirsek, evet, ama efendiler “senin süren doldu, şimdi de şu gelsin” dedikleri için inecekse, baskı ve zülüm bitmez.

Demek oluyor ki, işçi sınıfı, kendi eylem cephesini oluşturmak zorundadır.

Biz buna Birleşik Emek Cephesi diyoruz. Birleşik Emek Cephesi; (a) Birleşik mücadeleye çağrıdır. Yani, tüm sol örgütleri, tüm kitle örgütlerini, kadın hareketini, çevre hareketini vb. mücadele etmekten yana olan herkesi kapsar. (b) Emekten yana tutum almaya çağrıdır. Yani, burada ilke, “demokrasi” gibi her yere çekilen kavramlarla yürümek değil, işçi ve emekçiden yana, emekten yana tutum almaktır. (c) Buna bir cephe diyoruz, platform vb. değil, çünkü, bu sadece bugünlük mücadele için gerekli değildir, uzun bir mücadeledir bu ve işçi sınıfının cephesinin tüm farklılıklarına rağmen yerini belirtmek amacı güder.

Diyelim ki bir kişi “demokrasi” mücadelesini, burjuva anlamda değil de, işçi sınıfının ve emeğin dünyasından bakarak tarif ediyor ve buna “demokrasi mücadelesi” demeyi seçiyor, bizim açımızdan bir sakıncası yoktur. Ama liberallerin, burjuvaların, hatta faşistlerin “demokrasi” diyebildiği bir dünyada, demokrasi kavramına çok da yaslanmak bize doğru gelmiyor. ABD, Irak, Afganistan, Libya gibi ülkelere “demokrasi” götürüyordu. Bugün, ABD Kürtlere Barzani’nin terziliğini yaptığı bir “demokrasi” elbisesi giydirmek istiyor.

Diyelim ki, bir kişi, artan baskılara dikkat çekerek “anti-faşist” mücadele ile meseleye yaklaşıyor olsun. Eğer burada anti-faşist mücadele, burjuva demokrasisi için bir mücadele anlamına gelmiyorsa, bizim için emekten yanadır ve Birleşik Emek Cephesi’nin içindedir.

Diyelim ki, bir kişi, dinin rant ve yağma için kullanılmasına vb. karşıdır ve mücadele etmek istiyor. Eğer dine, burjuva sistemin bir yapıştırıcısı, sömürünün gizlenmesinin aracı olarak değil de, insan inancı olarak yaklaşıyorsa, eğer mücadelenin din üzerinden değil de, ezen ve ezilen, sömüren ve sömürülen, sermaye ve emek üzerinden yürüdüğünü anlıyorsa, bizim açımızdan yeri Birleşik Emek Cephesi’dir.

Barolara yönelik saldırılar, Tabipler Birliği’ne dönük saldırılar, Mimar ve Mühendis Odalarına dönük saldırılar, işçi sınıfının geniş bir tanımı olduğunu da göstermektedir. Hem avukatların hem doktorların hem mühendislerin çok büyük bir kesimi işçidir. Kendilerini işçi olarak görmeyenleri, aslında bu mücadeleden uzak olmaları nedeni ile, bazı ayrıcalıkları abartmalarından kaynaklı yanılgı içindedirler. Kısa sürede bu konular, sınıf savaşımına bağlı olarak netlik kazanacaktır. Elbette ki, avukatlar, hekimler, mühendisler, mimarlar vb. bu Birleşik Emek Cephesi’nin içindedir. Durakoğlu yönetiminde bir baronun Birleşik Emek Cephesi’ne gelmeyeceğini öngörebiliriz, ama baronun içindeki gruplar da, Birleşik Emek Cephesi’nin içinde yer bulacaktır.

Bunu uzatmak mümkündür.

Birleşik Emek Cephesi, işçi sınıfının kendi alternatifinin öne çıkartılması demektir. İşçi sınıfının, emekçilerin derdi, “devleti nasıl kurtarırız”, bu yasa tanımayan Saray Rejimi’nden nasıl bir “normal” burjuva düzene geçeriz değildir. İşçi sınıfının, emekçilerin derdi, sömürüsüz, savaşsız bir dünya kurmaktır.

“Demokrasi mücadelesi” için samimi olanlar, Birleşik Emek Cephesi’nden korkmaz. Çünkü işçiler ne kadar örgütlü, Birleşik Emek Cephesi ne kadar güçlü olursa, haklar o kadar genişlemiş olacaktır.

Birleşik Emek Cephesi, işçi sınıfının, emeğin alternatifidir. Bizim gibi devrim isteyenlerden değilseniz bile, başka bir mücadele yolu yoktur.

Birleşik Emek Cephesi, geçici, birkaç eylem yapmayı hedefleyen, ortak mücadeleyi bununla sınırlayan bir öneri değildir. Birleşik Emek Cephesi, uzun süreli bir mücadele arkadaşlığına davettir.

Birleşik Emek Cephesi, en başta, farklı siyasal ve toplumsal hareketlerin varlıklarını, farklılıklarını kabul eder. Ama, işçi sınıfı cephesinden, iktidarı alma sürecine bir müdahaleyi içerir. Bize lazım olan da budur; iktidar.

İran; edebiyat, tarih, devrim – Nisan 2018

Yazar

Yusuf Alp

Ekim 4, 2022

– Bu yazı Nisan 2018’de İran’da gene yaşanan bir isyanın üzerine hazırlanıp yayımlanmıştı. Bu sefer 2022’de gene dünyada gelişen itiraz-protesto-isyan dalgasının içinde ülke Mahsa Amini’nin katledilmesinden sonra yerini aldı. Dünyanın neresinde bir isyan görürsek gözümüz ilk olarak oranın devrimcilerini arayacak –

2017, İran coğrafyasında bir halk isyanıyla sonlandı. Tarih, bu yılın son günlerini coğrafyadaki halkların özgürlük, adalet, yolsuzluğa karşı mücadele, ekonomik refah özlemleri ve taleplerinin yanı sıra; emperyalist hevesler ve saldırganlık, molla rejimindeki iç mücadele ve tüm rejimin birlik olarak halka saldırıları dönemi şeklinde yazacak.
İran devrimcileri ve halkları için bir daha toparlanma evresine girecek bir başlangıç şansı, tarihte yeni bir diriliş umuduyla karşılıyoruz yeni gelen yılı. Bütün bu karmaşanın içinde yine ve yeniden devrimin gündemine bakma umuduyla…

Ne ilk olan, ne de son olacak olan Tunus ve Mısır isyanları, Bouazzizi’nin yanan bedeninden bütün dünyaya yayılan ama bütün dünyayı yakıp küllerinden yeni, özgür, sömürüsüz, sınıfsız, sınırsız dünyayı yaratamayan isyanlar oldular. İsyanlar, bunu yaratacak örgütlülükte değildi. Ama öncesinde Yunanistan sokaklarında olan, sonrasında Gezi Parkı’ndan Brezilya şehirlerine ve ormanlarına yayılan; İspanya’da filizlenen, Ferguson’da öfkelenen, Filistin’de haykıran, Rojava’da, Donetsk ve Lugansk’ta vücut bulmaya başlayan bir isyan süreciydi.
Evet çoğu örgütsüzdü, yönsüzdü, yolu muğlak ve rengi bulanıktı. Tıpkı bu sayfalarda milenyuma girerken 21. yüzyılın ilk çeyreğine dair öngörüldüğü şekildeydi. İlk çeyreğin sonlarına doğru gelirken ideolojik olarak bulanık halk isyanlarını yaşıyoruz.

• Geçen son yılın son ayında ise, Honduras’ta seçim sonuçlarındaki hırsızlıklara,
• Katalanların bağımsızlık istemlerini ortaya koymasına karşı İspanya devletinin verdiği saldırgan yanıta,
• Güney Kürdistan egemenlerinin oluşturduğu; yozlaşmış, çürümüş, yolsuzlukla ilerleyen, halkın taleplerine politik bir cevap olamayan yönetime,
• Ve nihayet İran’da ’79 İslamî “devrim” sonrası gelişen uzun süreli baskılar, gene devlet kademelerindeki yolsuzluk, kölece koşullarda, ekonomik zor altında yaşamaya karşı birbirinden farklı niteliklerde isyanlar yaşandı.

Özetleyecek olursak dünya hâlâ yanıyor
Bu yazımızın konusunu ise bu isyanların sonuncusu olan İran oluşturuyor. Devrimci mücadele tarihiyle birlikte edebiyatı, edebiyat ve sanattaki mücadele tarihini işlemeye çalışacağız. Daha çok 20. yüzyıldaki mücadele tarihi açısından dönüm noktası sayılabilecek tarih dilimlerinin politik atmosferini arayacağız.

İran’da ‘bizimkiler’ tarih sahnesine çıkıyor

İran’da solun kökleri, 19. yüzyılın sonlarına dayanır. Bu dönemde göçmen olarak Rus Çarlığı hâkimiyeti altındaki Güney Kafkasya’da bulunan İranlı işçiler ve aydınlar, önce gazetecilik faaliyetleri aracılığıyla sol ve sosyal demokrasi düşüncelerini İran’a tanıtmış, daha sonra Rus Bolşeviklerinin de desteğiyle parti ve örgütler kurmuşlardır. [1]

İlk olarak 1904 yılında, Kafkasya’da eğitim, iş ya da ticaret için bulunan İranlılar tarafından Bakü’de Himmet Parti’si kurulmuştur. Himmet, o bölgedeki göçmen İranlıların büyük bir kısmını, bilhassa işçi ve öğrencileri kısa sürede örgütleyebilmiştir. Çarlık rejimine, Rus seçkinlerinin çıkarlarına hizmet eden Müslüman ulemaya ve Avrupalılaşmış aydın sınıfına eleştirel yaklaşan parti, eğitim öğretimin yaygınlaştırılması, anadilde eğitim, kadınların toplumsal konumunun yükselmesi gibi hedefleri benimsemiştir. [2]

1905 yılında Himmet Partisi ve Bakü Bolşeviklerinin de desteğiyle İran Sosyal Demokrat Partisi kurulur. İran’da 1906 yılında gerçekleşen Meşrutiyet Devrimi’nden (Constitutional Revolution) sonra, 1909 yılında kurulan ve siyasi partilerin temsil edildiği ilk meclis olan 2. Meclis’te de “Demokrat Parti” adıyla yer alan bu partinin laiklik ve toprak reformu gibi talepleri vardır.

Meşrutiyet Devrimi’nin hedeflerine varılamaması ve 1. Dünya Savaşı’nın başlamasıyla birlikte 1917’de bir grup Sosyal Demokrat Parti üyesi ve Bakü’deki petrol işçileri, Esedulah Gaffarzade’nin önderliğinde İngiliz karşıtı anti-emperyalist talepleri ön planda olan Adalet Partisi’ni Bakü’de kurarlar. Bu parti sürgünde olmasına rağmen İran’la bağlantılarını Sosyal Demokrat Parti aracılığıyla sürdürür.

1914’te Hazar kıyısındaki Gilan eyaletinde, Mirza Küçük Han’ın önderliğinde başlayan sosyalist Cengeli ayaklanmasının şiddetlenmesiyle beraber 1920’de bir yeraltı örgütü olan İran Komünist Partisi, Gilan’ın Enzeli kasabasında kurulur.

Abdulkasım Lahuti; Moskova’da ölen sosyalist gerçekçi bir İranlı

1887’de Kirmanşah’ta doğan Marksist şair; Firdevsi’den etkilenen tasavvuf ve mistisizmi kullanan bir babanın oğludur. Gençliğinde ulusalcılığı savunan radikal bir çizgide hareket eden Lahuti, Rusya’da 1905 Şubat ve 1917 Ekim Devrimlerinin etkisiyle sosyal demokrasi ve sosyalizmle tanışmış, Sovyetler Birliği’nde bir komünist olarak ölmüştür.

Yıllar ilerledikçe, şiiri mistisizmden temizlenen şair, militan bir ulusalcı çizgiden etkilenmiş, sonrasında ise; özellikle Ekim Devrimi sonrasındaki süreçte; daha solda yer almaya başlamıştır. İstanbul’da sürgünde yazdığı şiirde; “…Kimseye el açmıyoruz/ İşçi elleri dışında…” mısralarını yazmıştır (İstanbul, 1919). [3]

1921’de İran’a girmesine izin verilen şair, Tebriz’e geçmiş jandarmaya girmişti. 30 Ocak 1921’de jandarmada isyan çıkarıp Sufian’ı işgal etmiş, ertesi gün Tebriz’e doğru yürümüş ve valiyi gözaltına almıştı. Kendini askerî komite başkanı olarak tanıtması Bolşeviklerden etkilendiğini ortaya koyuyordu.

Bu kalkışma, Mirza Küçük Han’ın önderlik ettiği, kısa süren Gilan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti’ni kuran Gilan hareketi benzeri kalkışmaların sonuncusu sayılabilir. Çabucak ezildiler. Lahuti, Aras nehrini geçerek yeni kurulan Azerbaycan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti’ne geçti ve sürgünde öldü.

Sovyetler Birliği’nde yaşadığı dönem içerisinde Tacikistan Eğitim Bakanlığı ve Yazarlar Birliği’nde Gorki’nin başkan yardımcılığını yapmıştır. Tacikistan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti’nin ulusal marşını yazmıştır.

Şiirlerinde Tacikistan’da gerçekleşen ekonomik ve toplumsal değişimleri selamlayan Lahuti; “Şan olsun halkın boynundan sökülen/ Orak ve çekiçin gücüyle egemenlerin boynuna atılan ilmiğe” der. Devrimin önderi Lenin’in ölümüyle ilgili yazdığı üzgün işçiler ve Stalin’e ithafen yazdığı ‘ustalar ustası’ adında divanı da vardır.

Lahuti’nin şiirlerinde ülke hasreti vardır, işçi sınıfı ve özgürlük vardır. Kadın mücadelesine özel olarak yer verir ve başta İran’daki mücadeleleri yüceltirdi. Şiiri, onunla birlikte İranlı komünistlerin birçoğunda görüleceği üzere bir ideolojik gelişimin seyrini gösterir. Evet, dinî, mistik etkilerle başladığı şiir yolculuğunda sosyalist gerçekçi bir komünist olarak öldü.

Yaşasın ilk ayaklanmalarımız; ilk yenilgilerimiz

Daha önce değindiğim gibi, Bakü ve SSCB topraklarındaki göçmen işçiler aracılığıyla İran’da gelişen Bolşevik etki büyümüş, sosyalizm, işçiler ve aydınlar arasında sempatiyle karşılanmaya başlamış ve irili ufaklı isyanlara rengini katmıştı. 1920’lerin başlarına kadar en bilineni kuzeydeki Gilan bölgesinde gerçekleşen ve kısa süren Gilan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti’nin kurulmasını sağlayan ayaklanmalar gerçekleşmişti.

Kısa sürüp, sert bir şekilde ezilmesine rağmen sosyalizmin İran’daki mücadelelere rengini vermesi; Rusya’da vücut bulan komünizm heyulasının geçici de olsa İran’da da yerleşmesini sağlaması açısından çok büyük önem taşıdılar. Onlar, ilk acılarımızla birlikte ilk zafer naralarımızdı.

1924 yılından itibaren Şah unvanını alan Rıza Han önderliğinde Pehlevi Hanedanı’nın iktidara gelmesiyle birlikte, tahttan indirildiği 1941’e kadar tüm siyasi partiler yasaklanır. 1931’de, ülkede işçi grevleri ve öğrenci eylemlerinin artmasıyla birlikte devlet, komünist siyasi örgütlerin faaliyetlerine karşı bir yasa kabul eder. Bu yasanın da etkisiyle bu dönemde İran’da sol ve komünist partiler ve silâhlı örgütler yerine entelektüel çevrelerce temsil edilmiştir. Bu çevrelerden en önemlisi Taki Arani ve “53 kişi” grubudur.

1938 Kasımı’nda yargılanan “53 kişi”, 1933’te kabul edilen komünist propaganda yasağına muhalefet etmekten suçlu bulunarak yüksek hapis cezalarına çarptırılırlar. Grubun lideri olan Arani bir buçuk yıl sonra hapishanede katledilir.

İran kitleler partisi; Tudeh

Arani’nin önderliğindeki 53 kişi grubundan 27 kişi, serbest bırakıldıktan sonra bir araya gelerek Tudeh Partisi’ni kurmuşlardır. 1941’de kurulan Tudeh Partisi, Taki Arani’yi onursal lideri olarak benimsemiştir.

1944 yılında parti, 14. Meclis seçimlerine katıldı ve sekiz adayı seçildi. Bu andan itibaren parti muazzam biçimde büyüdü ve İran politikasında başlıca güçlerden biri haline geldi. Tudeh, İran’da 1941-1949 arasındaki dönemde 25 bin üyeyi kendine bağlı sendikalarda örgütlemiş, 400 bin işçinin desteğine sahipti. [4]

Aynı yıllarda, partiyi destekleyen üst düzey subaylar dâhil ordu mensuplarından oluşan “Tudeh Partisi Askerî Örgütü” kurulmuştur. [5]

1946 yılından 1950’nin başına kadar Parti, devlet baskısıyla ve zor koşullarla karşı karşıya kalmıştır. Bu durumun nedeni Rıza Şah’ın oğlu Muhammed Rıza Şah’ın iktidarı yeniden pekiştirmesi, 2. Dünya Savaşı döneminde ülkede yaşanan karışıklıkların yarattığı siyasi boşluğun ve hareket kolaylığının ortadan kalkması, dönemin başbakanı Kavam’ın sağcı söylemleri benimsemesi ve kuzeydeki Mahabad ile Tebriz’de ve güneydeki Ahvaz bölgesindeki ayaklanmaları bastıran rejimin yeniden güçlenmesidir.

Merkezdeki Kerman, Fars ve güneydeki Sistan eyaletlerinde parti binaları basılmış, matbaaları tahrip edilmiş ve sendika önderleri kuzeye kaçmaya zorlanmış, İsfahan’da Parti merkezi, askerler tarafından basılarak sendika eylemcileri orduya alınmış, Hazar kıyısındaki bölgelerde üç Tudeh eylemcisi silâhlı ayaklanma hazırlığı yapmakla suçlanarak idam edilmiş ve 140 Parti üyesi silâh taşıma suçuyla tutuklanmışlardır. Kürt ve Azeri eyaletlerinde 500 Tudeh üyesi çatışmalarda öldürülmüş ve 45 kişi idam edilmiştir. Başkent Tahran’da ise kamusal alanlarda yapılacak tüm gösteri, eylem ve toplantılar yasaklanarak Parti’nin önderleri için yakalama kararı çıkarılmıştır. Tüm bunlara rağmen Parti, tamamen yasaklanmamış, Tahran’daki ofisinde toplantılar yapmasına, öğrenciler, aydınlar ve kadınlar arasında örgütlenmesine ve gazete yayınlamasına izin verilmiştir. [6]

1949 yılında Parti, Şah Muhammed Rıza Pehlevi’ye karşı başarısız bir suikast girişiminden dolayı suçlandı. Buna rağmen Parti, 1950’lerin başında yeniden legalleşinceye kadar yeraltına geçerek çalışmasını sürdürdü.

1951 yılında Muhammed Musaddık, Şah tarafından başbakan atandı ve kendisinin mensup olduğu Milliyetçi Parti, Ulusal Cephe’yle Tudeh Partisi arasında güçlü ilişkiler kurdu. Musaddık petrolün ulusallaştırılmasını ele aldı ve Anglo İranian Oil Company (İngiliz İran Petrol Şirketi) -günümüzde British Petrolium (BP)- aracılığıyla İran petrolünü kontrol eden ve büyük kârlar elde eden İngiliz hükümetinin çıkarlarına zarar veren birçok sosyal reformu uygulamaya geçirdi.

1953 yılında Amerikan CIA örgütü ve İngiliz istihbaratı, emekli general Zahedi ve Albay Nassiri’ye, Musaddık’a karşı bir hükümet darbesi gerçekleştirmeleri için destek verdi. Bu müdahale sonucunda Musaddık başbakanlık süresini doldurmadan görevinden zorla el çektirildi. Bazı yorumcular bu müdahalenin temelinde İngilizlerin ve Amerikalıların, Musaddık’ın Sovyetler Birliği’yle daha sıkı bağlar kurmasından korkmalarının yattığını iddia eder.

Tudeh, Musaddık’ın öncülük ettiği petrolün millileştirilmesi kampanyası çerçevesinde 1951 yılında Ahvaz eyaletinde 65 bin petrol işçisinin grevini örgütlemiştir. Aynı yıl devletin 1 Mayıs kutlamalarını serbest bırakmasıyla birlikte Parti’ye güç gösterisi yapma ve moral kazanma fırsatı doğmuştur.

1952 yılının Temmuz ayında Musaddık, Şah ile yaşadığı anlaşmazlığın şiddetlenmesi sonucu istifa etmiş, ancak bunun üzerine başlayan sokak gösterileri ve kanlı ayaklanmalar sonucu tekrar makamına geri dönmüştür. Bu ayaklanma sırasında, Tudeh’in örgütlediği sendikalardaki işçilerin İsfahan ve güneydeki Abadan gibi sanayi merkezlerinde grevler düzenlemesi, siyasi gidişatta belirleyici rol oynamıştır.

Tarihçi Mazyar Behruz, Mussaddık’la ilgili fikir değişiminin sebebi olarak, o yıllarda Tudeh’te yaşanan Nurettin Kiyanuri, İhsanullah Teberi ve Emanullah Kureyşi gibi nispeten genç üyelerin savunduğu katı fraksiyon ve İrec İskenderi, Mustafa Yezdi ve Rıza Radmaneş’in öncülük ettiği ılımlı fraksiyon arasındaki kutuplaşmayı göstermektedir: 1952 Temmuz ayına kadar Parti’de söz sahibi olan katı fraksiyon; işçi sınıfını örgütlemenin ana hedef olması gerektiğini savunarak; Musaddık’ın milliyetçi hükümetine muhalefet etmiştir.

Bu kesim Musaddık’ı; “Amerikan emperyalizminin maşası olan komprador burjuvazinin İngiltere ile olan rekabetinin lideri” olarak görmüştür.

1955 yılında çok sayıda askeri personelin Tudeh Partisi içinde aktif oldukları ortaya çıkarıldı. Bunlar derhal tutuklandı ve idam edildi. Sonuçta Tudeh Partisi, Şah rejiminin saldırılarına direnemez hale geldi ve hareket düşüşe geçti. Parti’nin Merkez Komitesi 1950’lerin sonuna doğru fiilen tamamen yeniden örgütlendi.

Arkasındaki nedenler ne olursa olsun, darbe Şah Muhammed Rıza Pehlevi’nin elinde diktatörlük yetkilerini toplamasıyla ve Musaddık’ın Ulusal Cephesi ve Tudeh Partisi de dahil olmak üzere politik grupların büyük çoğunu yasaklamasıyla sonuçlanmıştır. Her iki parti etkinliğini yeraltında sürdürmüştür.

‘53 nefer’den biri Bozorg Alavi

Bozorg Alavi, Abol Hassan Alavi’nin 6 çocuğundan üçüncüsüydü. Babası, İran’daki meşrutiyet mücadelesinde yer almıştı. Bozorg, İran’ın etkili yazar ve romancılarından biridir. 1922’de yüksek öğrenimini tanımlamak için gittiği Berlin’de en yakın arkadaşı ve birlikte Farsça’ya Çehov, Kafka, Edgar Allan Poe gibi yazarları kazandırdıkları Sadık Hidayet’le tanışmıştı. Edebiyatla ilgisi 1927’deki geri dönüşüne kadar artmıştı.

Aynı vakitlerde Dr. Arani ile tanışmış ve 53 kişi grubunun bir parçası olmuştu. 1937’de tutuklanmış 4 yıl sonra çıkan genel afla serbest bırakılmıştı. 1941’de Tudeh’in kurucu üyelerinden biri olmuştur. Serbest bırakıldıktan sonra ‘Zindan Notları’ (İng: Scrap Papers of Prison) ve ’53 Nefer’ (İng: 53 Persons, Farsça: 53 Nafar) kitaplarını yayınlamıştır. [7]
Zindan Notları kitabında; “Her insan, bütün hayatında, kuyruklu yıldızı ancak ve ancak bir kez görebilir. Benim gibi bazıları ise, onu bir kez bile göremezler. 1912 yılında, kuyruklu yıldız ilk kez göründüğünde, ben on yaşımdaydım. Annem ve kız kardeşlerim, bu acayip yıldızı görebilmek için dama çıktıklarında, yıldızı bana da gösterip: ‘Gördün mü? Kuyruğunu görüyor musun?’ demişlerdi. Bense, henüz aklım ermediği için yıldızın dâhi ne olduğunu bilmiyordum. Kuyruklu yıldızı görmediğim halde: ‘Evet gördüm’ demiştim.

“Bu yıldız, 1992 yılında yeniden görüleceği zamansa, ben artık bu dünyada olmayacağım. Eğer o tarihte sağ olsam bile, bu acayip yıldızı görebilmek için gözlerimin yeteri kadar güçlü olacağını ve ayaklarımın, bu yıldızı seyretmek için, beni dama çıkarabileceğini sanmıyorum. Bu olay, insan hayatında sadece ve sadece bir kez olacak bir şey” ifadelerini kullanmıştı.

53 Nefer kitabında ise grubun kurulmasını ve yargılanmasını anlatır. Tudeh’in resmî metinlerindendir. 1953 darbesi sırasında Berlin’deydi. 1979 İslam Devrimi’ne kadar Berlin’de yaşadı. 1979’da İran’a ziyarete geldi. Ardından 1980’de kısa ziyaretinde İslam Devrimi’nin geçirdiği baskıcı dönüşümü gördü ve Berlin’de 1997’deki ölümüne kadar yaşadı.

1952’de yazdığı ‘Gözleri’ kitabının Türkçe baskısı için hazırlanan tanıtım bülteninde, kitaptan yapılan alıntıda şöyle yazar: “Beni yanardağın yanına kadar çekiyordu fakat soğukluğuyla donduruyordu. Ömrüm boyunca esir düştüğüm ve hâlâ da devam eden facia bu işte. Ne demek istediğimi anlıyor musunuz? Öpücüklerime hasret olduğunu biliyordum, sıcak parmaklarının tenimi yakmaya hazır olduğunu bildiğim gibi. Teninin, tenimin ağırlığını beklediğini de. Dünyada onu bir anlığına olsa bile mutlu edebilen tek kişinin ben olduğumu da biliyordum. Ben de tenini, güçlü ellerini vücudumun derinliklerinde hissetmeyi çok isterdim. Vücudunun, vücudumda erimesini, benimle birleşmesini isterdim. Dalgalı, perişan saçlarıyla oynamak isterdim. Dudaklarının hararetini, dudaklarımla emmek isterdim. Ruhunu, yanıp tutuşan o ruhu, çırılçıplak, güncel sıkıntıların ve diktatör baskısının yarattığı sorunlardan, polis korkusundan, üzerine çektiği o koruyucu kalkan olmadan görmek isterdim.”

Gençliğinde devrim fikriyle tanışan, verdiği mücadele sırasında cezaevine düşen, 3 kez de vatanından uzaklaşan Arani’nin yaşamında ve eserlerinde İran Devrimi’ndeki iniş çıkışlara rast gelirsiniz. 1992’de kuyruklu yıldızı seyredebildi mi, bilmiyorum. Ama kuyruklu yıldız 1992 yılında, Dr. Arani ve ondan önceki ve sonraki yoldaşları gibi göklerde yerini almıştı.

1953 darbesine tutum, kan kaybettiriyor

Ulusal Cephe’ye karşı İngiliz-Amerikan yanlısı darbenin ardından, Tudeh nezdinde komünistlerin kitlesel ve etkili bir güç olmasına rağmen etkili bir direniş sergileyememesi, Parti içinde ve tabanında tartışmalara neden olmuş, Parti’’nin ciddi oranda güç kaybetmesine neden olmuştu.

İran’ın yakın dönem tarihini inceleyen tarihçiler bunun nedenini farklı şekillerde açıklıyorlar. Behruz’a göre bunun nedeni; Parti’nin inisiyatifini toptan olarak içinde yer aldığı Ulusal Cephe koalisyonuna devretmesi ve 1949’da olduğu gibi ağır bir darbe almayacağını düşünmesiydi.

Böyle durumlarda işçi sınıfının kuracağı ittifakların yanında kendi bağımsız devrimci hattının, işçi sınıfının nihai zaferini unutan bir hattın tehlikeli olacağı açıktır. İşçi sınıfı iktidarı perspektifinin geride kalmasının ağır sonuçları oldu.

İran üzerine çalışan tarihçiler; Ervand Abrahamian ve Cosroe Chaqueri ise darbeye karşı direnememenin ve sonuçta Parti’nin güç kaybetmesinin, Musaddık’ın yeterince desteklenmemesi ve yeterince risk almamasına bağlar.

Sonuç itibariyle 1959’a gelindiğinde Parti’nin önder kadrosundan kırk kişi de dâhil olmak üzere iki yüzden fazla Parti mensubu idam edilmiş, Parti tüm toplumsal tabanını, örgütlerini ve destekçilerini yitirmiş ve ülke içinde Tudeh’ten sadece kırıntılar kalmıştır. [8]

Tudeh parçalanıyor; yeni örgütler doğuyor

1940’lı ve 50’li yıllarda İran solu neredeyse sadece Tudeh tarafından temsil edilirken darbeden ve ardından gelen baskı dalgasından sonra solda, örgütsel ve ideolojik çeşitlilik egemen olmuştur. Özellikle 1960 yılında kurulan yurtdışındaki İranlı Öğrenciler Konfederasyonu, 1979 Devrimi’ne kadar çeşitli Marksist muhalif grupları birleştiren ortak bir çatı örgütü işlevini görmüş ve bu anlamda güçlü bir siyasi çizginin temsilcisi olarak Tudeh’in yerini almıştır. [9]

1960’ların başında yumuşayan siyasi iklimden yararlanmak için, Ulusal Cephe, muhalif politikacılardan oluşan bir şura oluşturarak meclis seçimlerine katılma kararı vermiştir. Tudeh Partisi üyeleri de Ulusal Cephe içerisinde faaliyette bulunarak bu ortamdan yararlanmışlardır. Parti’nin sürgündeki liderleri yurtiçindeki üyeler ve hücrelerle bağlantı kurmaya çalışsalar da SAVAK müdahalesi nedeniyle başarısız olmuşlardır.

Parti, yurtdışındaki İranlı öğrenciler arasında aktif olsa da Konfederasyon’da temsil edilmesi, Ulusal Cephe ve yeni oluşmakta olan diğer sosyalist örgütlerin destekçileri tarafından engellenmiştir.

Bu yıllarda sol içinde gelişmeye başlayan Sovyetler-Çin-Arnavutluk-Küba tartışmaları; özellikle Küba gibi yeni deneyimlerin etkisiyle Tudeh’in etkisinin zayıflamasına, yeni deneyimleri programlarına katan sosyalist gerilla örgütlerinin oluşumuna ön açmıştır.

Tudeh’in özellikle gençliği arasında, Parti’nin revizyonizme saptığı tartışılmaya başlanmış, bu üyeler tarafından Tudeh Partisi Devrimci Örgütü kurulmuştur. Bu örgüt, Küba deneyimini ve Maoizmi savunmuş, Sovyetlerin Kruşçev ile revizyonizme sapan politikalarından vazgeçilmesini, Sovyetlerle kurulan geleneksel bağın koparılmasını savunmuştur. Talabani önderliğindeki kamplarda gerilla eğitimi almıştır.

1965’te; daha önce Tudeh’ten ayrılan 3 parti önderi, Tudeh Partisi Devrimci Örgütü’ne katılmış, sonrasında Toufan’ı (İran Emek Partisi) kurmuştu. Bu örgüt, Çin Komünist Partisi ve Arnavutluk Komünist Partisi’nin görüşlerinin propagandasını yaptı.

Bu bölünmeler sonucu, Tudeh ve Ulusal Cephe, Humeyni ve Ali Şeriati önderliğinde gelişen İslamcı hareket ve gerillacı sosyalist hareketler karşısında iyice zayıfladı.

Gerillacı sosyalist hareketlerden ilk akla geleni Halkın Fedaileri’ydi. Sonrasında bu örgütten, Halkın Fedaileri Gerillaları Devrimci Örgütü ayrı bir hareket olarak örgütlendi.

Şah rejimine karşı edebiyatın direnişi;
şair sahneye çıkıyor

Ekim 1977’de Şah’a karşı eylemlerin kızıştığı bir dönemde İranlı Yazarlar Vakfı (Iranian Writers’ Association), Tahran’daki Goethe Enstitüsü’nde on gün sürecek olan şiir geceleri düzenledi. Bu etkinliğin beşinci gecesinde sahneye militan bir şair çıktı. Sözlerine 14. yüzyıl Fars şiirinin ustalarından Hafız’ın dizeleriyle başladı:

“Arp ve ud ne anlatır bilir misiniz?
Cezalandırılmamak için şarabı kuytuda iç.
Onlar sevginin şerefi, sevgilinin ihtişamını yağmalar
Gençleri engeller, tarihi reddederler
Aşka dair olanı ne söyler ne de işitirler
Anlatılan zor bir hikâyedir.”

Sahneye Hafız-ı Şirazi’nin sözleriyle çıkan şair Said Sultanpur’dur. Yazdığı şiirler, oyunlar, Marksist mücadelesi ve Halkın Fedaileri (OIPFG, Fedayan-e Khalq) üyesi olmaktan cezaevinde yıllarını geçirmiş, daha birkaç ay öncesinde serbest bırakılmıştı. Dinleyenlere seslenip onları, karanlık günlerde özgürlüğe susayanlar olarak tanımlar.

Sultanpur İran’da gerillacı şiir-gerilla tarzı şiirin kurucusu sayılır. Şah’a karşı silâhlı gerilla mücadelesini savunan örgütünün ideolojisini ve savaş stratejisini, şiirinin ve edebiyatın kurucu değeri haline getirir.

Bir sanat biçimi, bir düşünme biçimi

Militan şiirin teorize edilmesi, savaşçı sanatın yönünün oluşmasında Sultanpur’un büyük katkısı olmuştur. “Bir Sanat Biçimi, Bir Düşünme Biçimi” adlı kitabında, İran’daki çağdaş sanat eserleri hakkındaki fikirlerini anlatıyor. Sınıf temelli, toplumcu yeni bir estetik oluşumu için mücadeleye çağırıyor. [10]

Hedeflediği sanat biçimini, savaşçı sanat (honar-e mobârez) olarak tarif ediyor. Savaş sanatı, sınıf mücadelesini doğru ele alan sanat ve edebiyattır. Savaşçı terimini kullanarak (combative art), sanatın sosyal değişime direkt katılması gerektiğini özellikle ifade eder. Önermesiyle eleştirel düşünce veya entelektüelliği hedefleyen sanatın aksine, değişime savaşçı bir edebiyatın daha çok hizmet edeceğini belirtir.

Eğer bir savaş olacaksa, savaşçılar düşmanını tanımalıdır. Savaşçı sanat, düşmana gerçekten fiziksel olarak da zarar verir. Sultanpur kendi dizeleriyle belki de kendi şiirini tarifliyor:

“Ey geceye çalan şafağım
Ebedi ateşim
Meskenimdeki o kırmızı gül
Tutkum ve kıvılcımlarım
Sürekli ve kalıcı yaram”

Sultanpur’da nesnellik

Şiir, sınıf savaşımına nasıl dâhil olacak, düşman sınıfa fizikî olarak nasıl zarar verecekti? Cevap nesnellik konseptiyle (ayniyat) başlar. Öznelliğin (zehniyat) estetik eserlerde tarihî bir rolü olduğunu kabul edip, sanatçıların nesnellik ve öznellik arasındaki diyalektik dengeyi sürdürme görevini belirtir. Sultanpur, tartışmasının devamında, sanatın materyalist tarih analizine varacak bir nesnelliği önceliği haline getirmesi gerekliliğini vurgular. Ona göre; objektif bir sanatçı bir estetikçiden çok, bir Sovyet sosyal bilimcisine benzer. Sorumlu sanatçı, toplumların yapısını, yoksulluk, hastalık, köleliğin yapısını ve temellerini keşfeder ve anlatır.

Savaşçı sanatın kurucusu, militan devrimci şair ve oyun yazarı, kendi düğününde İslamî yönetim güçleri tarafından 16 Nisan 1981’de tutuklandı. Halkın Fedaileri üyesi olmaktan atıldığı Evin Cezaevi’nde, 21 Haziran’da kurşuna dizilerek katledildi. Ardında, eserleri ve fikirleriyle İran şiirinin en uzun gündüzünü bıraktı.

İran’ın ‘Guevara’sı Khosrow Golesorkhi

1974’te, 30’unda hakimin karşısına çıktığında, askerî hakimin yüzüne bakıp: “Halkın şanlı adına! Meşruluğunu hiçbir zaman tanımadığım bir mahkeme karşısında kendimi savunacağım. Bir Marksist olarak halktan ve tarihten yanayım. Bana ne kadar saldırırsanız saldırın, bunu onur sayarım. Size ne kadar uzaksam, halka o kadar yakınımdır. İnançlarımı ne kadar kötülerseniz, inançlarım, halkın sempatisini ve desteğini daha çok kazanır. Eğer beni yakarsanız bile ve kesinlikle yapacaksınız, insanlar cesedimden bayraklar ve şarkılar yapacak” der. [11]

‘Sanatın Politikaları, Şiirin Politikaları’ adlı yapıtında; “Sanatsal bakışı olan bir insan, toplumla daha geniş bağlar oluşturur. Sanatçı, kendi coğrafyasındaki insanların yaşamıyla bağlantı kurar ve onlarla birlikte mücadele eder. Bu herhangi bir edebiyat okulunda böyle olmayabilir. Tıpkı Filistinli fedailerin şiirlerinin bu okullarda okutulmayacağı gibi. Neden okutulsun ki? Neden etkili sanat formlarımız, edebiyat ve sanat, okullarda hapsedilsin? Şiirin yeri kütüphaneler değil, diller ve zihinlerdir. Edebiyat, her zaman sosyal hareketteki yerini almalıdır. Edebiyatın görevi uyandırmaktır. İlerici edebiyatın görevi, sosyal hareketler oluşturmak ve halkların tarihsel ilerleyişlerine yardım etmektir” der. [12]

Birlik marşı şiirinde; “Biz, birbirimizi sevmeliyiz/ Hazar gibi kükremeliyiz/ Ve eğer çığlıklarımız duyulmuyorsa,/ Birlikte bağırmalıyız/ Her kalp atışı, şarkımız/ Kan kızılı, sancağımız/ Yüreklerimiz, bayrağımız/ Ve şarkılarımız olmalıdır…” der.

Golesorkhi, Sultanpur’a benzer militan bir çizgiyi dolduran eserler ve fikirler bıraktı ardında. Bir şiirin doğrudan düşmanın göğsünü hedef alması gerektiğini belirtir. Ona göre objektif şiir, öznel bir şiirin aksine hiç değilse, yanlış yorumlamaların önüne geçer. Marksist-Leninist bir bakıştan nesnel gerçekliği araştıran şiir; sınıf savaşı, düşman tarifini hedeflerken; ona göre savaşçı sanat, tekil olarak, siyasal açıdan aydınlanmış bir kitleden yanıt talep eder. [13]

Mahkeme salonunda yoldaşı, yönetmen Keramat Danehian’la yaptıkları, ardı ardına tiradı andıran ve mücadelelerine devam edeceklerini bildiren konuşmalar sonunda idama mâhkum edildiler. Son arzuları olarak Halkın Fedaisi olarak öldüler.

Tudeh’in ölümcül hatası

1979 yılının Ocak ayında, İran’daki halk ayaklanmaları sürerken ve Şah’ın devrilmesine birkaç hafta kalmışken Tudeh önderliği, Doğu Almanya’nın başkenti Leipzig’de toplanarak, devrimi ve Humeyni’yi tamamen destekleme kararını vermiştir.

Tudeh’in devrimden sonra Humeyni’nin öncülüğünde kurulan İslam Cumhuriyeti rejimini devrimci ve anti-emperyalist olarak tanımlayıp kayıtsız şartsız desteklemesi diğer sosyalist grupların ağır eleştirisiyle karşılaşmasına neden olmuştur.

Parti’nin 22 Eylül 1980’de “İlamiye-yi Komite-yi Merkezi-yi Hizb-i Tudeh-yi İran” (Tudeh Parti Merkez Komitesi Bildirisi) adıyla yayınladığı broşürde, üyelerini, rejim karşıtı tüm gruplar ve bireylerle ilgili güvenlik güçlerine ihbarda bulunmaya çağırması, bu desteğin boyutlarını göstermektedir.

1982 yılına gelindiğinde, o güne kadar Tudeh’ten diğer sosyalist örgütleri ortadan kaldırmak için yararlanmış olan Humeyni rejimi, bu sefer Parti’nin kendisini hedef alıp tüm liderlik kadrosunu ve aktif üyelerinin çoğunu tutuklamıştır. Tutuklananların çoğu 1985 yılında idam edilirken, Ali Haveri gibi kaçmayı başaran birkaç Tudeh üyesi Parti’yi; sürgünde faaliyetleri basın, yayın ve propagandayla sınırlı olan bir örgüt olarak yeniden inşa etmişlerdir.

Tudeh Partisi son darbeyi, 1988 yılının Haziran ve Aralık ayları arasında Humeyni’nin fetvasıyla gerçekleşen siyasi tutsaklar katliamıyla almıştır. Beş binden fazla siyasi tutuklunun mahkemeye çıkarılmadan gizlice ve topluca infaz edildiği bu katliamın sonucunda Tudeh de dâhil olmak üzere sosyalist örgütlerin tamamı ülke içindeki siyasi kadrolarının çoğunu yitirmiştir. [14]

Sonuç olarak
İran’da yürütülen özgürlük mücadelesini İran edebiyatının gelişim seyri üzerinden anlatmak; İran’da gerçekleşen halk isyanı, özgürlük arayışı ve protestolar vesilesiyle, İran mücadelesinin tarihsel seyrini hatırlatmak; Anadolu devrimci mücadelesiyle ortak bir dava mücadelesi verildiğini ve coğrafî-tarihsel kesiştiğimiz noktaları bulmak için hazırlanan bu yazıya ilk andan itibaren ne olursa olsun eksik kalacağını bilerek başladık.

Bu yazının sonunda rahatlıkla ifade edebilirim ki; müthiş deneyimlerle dolu tarih ve insanlık mirası eserleriyle dolu sanat ve edebiyatıyla bu yazı sadece bir başlangıç olabilir.

Samed Behrengi ve kadın mücadelesinde önemli bir yer tutan Füruğ Ferruhzad bakmamız gereken edebiyatçılardandır. Tarihsel olarak 19. yüzyıl öncesi hem tarih hem de edebiyat incelemesi ve ’79 İslam devrimi sonrası dönem incelenmeye değer.

Buraya kadar çıkardığımız sonuçta uzlaşacağımızı düşünerek; bütün bu tarihten, düşmandan, ideolojik, politik, askerî ve örgütsel olarak bölünmenin, sınıf güçleriyle ise dayanışmanın önemini; bağımsız devrimci sosyalist çizgideki ısrarın, devrimin gündemini takip etmenin önemini ve bir değer olarak devrimciliğin yüceliğini anlıyoruz.
Yaşlı balık masalını bitirdi ve on iki bin yavrusuna ve torununa:
“Artık yatma vakti çocuklar. Gidip yatın bakalım.” Çocuklar ve torunlar:
“Büyükanne, minik balığa ne olduğunu söylemedin.” Yaşlı balık:
“O da yarın akşama kaldı. Şimdi yatma vakti. İyi geceler.”
On bir bin dokuz yüz doksan dokuz küçük balık; “iyi geceler” dileyerek yatmaya gitti. Büyükanne de uykuya daldı. Ama küçük bir kırmızı balık, ne yaptı ne ettiyse de uyuyamadı. Sabaha kadar denizi düşündü hep… [15] o

[1] Yunes Parsabanab, Tarih-i Sed Saleh-yi Jonbeşhayi Sosyalisti, Kargeri ve Komonistiyi İran [İran’ın Komünist, İşçi ve Sosyalist Hareketlerinin Yüz Yıllık Tarihi], 2008, http://www.rahman-hatefi.net/tarikhe%20100sale%20socialism-233-8602230.htm
[2] İran’da Sovyet Yanlısı Sol: Tudeh Partisi’nin Siyasi Tarihçesi (1941-1988), Sanem Vaghefi, Aralık 2015, İstanbul http://www.academia.edu/
[3] http://www.iranicaonline.org/articles/lahuti-abul-qasem
[4] Serpil Üşür, “Devrime Giden Yolda Muhalif Örgütler”, Sosyalizm ve Toplumsal Mücadeleler Ansiklopedisi, İletişim Yayınları, 1989, s. 1350
[5] Maziar Behrooz, “Tudeh Factionalism and the 1953 coup in Iran”, International Journal of Middle East Studies, 33.03, 2001, s. 367.
[6] İran’da Sovyet Yanlısı Sol: Tudeh Partisi’nin Siyasi Tarihçesi (1941-1988), Sanem Vaghefi, Aralık 2015, İstanbul
[7] Zindan Notları, Ağustos 2008’de Ağaç Kitabevi yayınları tarafından Prof. Dr. A. Naci Tokmak çevirisiyle yayımlandı.
[8] Ervand Abrahamian, Iran Between Two Revolutions, Princeton University Press, 1982.
[9] Torab Haqshenas
[10] The Poetics of Commitment in Modern Persian: A Case of Three Revolutionary Poets in Iran, Samad Josef Alavi, UC Berkeley Electronic Theses and Dissertations, 2013.
[11] Şah Mahkemesinde İki Devrimci Sanatçı: Keramat Daneshian ve Khosrow Golesorkhi, Yusuf Alp, Özgür Bir Dünya İçin Kaldıraç, s. 175, Şubat 2016.
[12] a.g.e.
[13] The Poetics of Commitment in Modern Persian: A Case of Three Revolutionary Poets in Iran, Samad Josef Alavi, UC Berkeley Electronic Theses and Dissertations, 2013.
[14] İran’da Sovyet Yanlısı Sol: Tudeh Partisi’nin Siyasi Tarihçesi (1941-1988), Sanem Vaghefi, Aralık 2015, İstanbul.
[15] Küçük Kara Balık, Samed Behrengi.

“… bu kez devrime ve siyasi iktidar savaşını zafere götürmeye hazır, güçlü, hâkim, açık görüşlü ve savaşan komünist bir güç var”

Yazar

Kaldıraç

Eylül 29, 2022

İran Komünist-İşçi Partisi (WPI) Politbüro Üyesi Bahram Soroush ile röportaj

-Mahsa Amini’nin katledilmesinden sonra İran’da yaygın, kitlesel ve militan bir protesto dalgası başladı. Bunun üzerine merak ettiğimiz konulara ilişkin yanıtlar almak üzere İranlı sosyalist, devrimci ve komünist güçlere ulaşmaya çalıştık. İletişime geçebildiğimiz partilere birebir aynı soruları sorduk.-

1- Öncelikle partinizi okuyucularımıza kısaca tanıtabilir misiniz?

Partimiz 1991 yılında, Marksizm içinde farklı bir okuma ve o dönemdeki mevcut komünizme kıyasla farklı bir sınıf hareketi olarak işçi-komünizmi fikri temelinde kuruldu. Partimiz dönemin komünist damarlarından (SSCB, Çin, Arnavutluk, Troçkizm, Yeni Sol vb.) hiçbirine uygun değildi. Bütün bu kolların eleştirisi içinde doğdu ve gelişti. Sosyalizmin Sovyetler Birliği’nde, Çin’de vs. kurulduğuna asla inanmadık ve bu devletleri devlet kapitalizmi olarak gördük.

Partimizin kökleri, 1979 devriminden de öncesine, -1980’lerin başında Kürdistan bölgesinde Komala adlı bir sol örgütle ve diğer sol aktivistlerle birleşen- Komünist Militanlar Birliği (UCM) adlı bir örgüte dayanmaktadır. UCM’nin fikirlerini savunanlar İran Komünist Partisi’ni (CPI) kurmuştur. İran Komünist Partisi’nin (CPI) büyük bir bölümü 1991’de İran Komünist Partisi’nden (CPI) ayrılarak İran Komünist-İşçi Partisi’ni (WPI) kurdu.

Partimiz, İran İslam Cumhuriyeti’nin yıkılması ve sosyalist bir cumhuriyetin kurulması için mücadele etmektedir.

2- İran’daki son durum hakkında bilgi verebilir misiniz? Protestoların ve eylemlerin sıklığı nedir? İran’da eylemler sıkça gerçekleşir mi? İnsanların hem nicelik hem de nitelik olarak katılımları hakkında ne düşünüyorsunuz? Ve son olarak, böyle bir protesto dalgasının olabileceğini öngörebilmiş miydiniz?

Bu, İran halkının İslam Cumhuriyeti’ne karşı ilk isyanı değil. Ülke çapında en göze çarpan protestolar Haziran 2009, Aralık 2017-Ocak 2018 ve Kasım 2019’da gerçekleşti. Tüm bu protestolar, doğası gereği derinden hükümet karşıtıydı ve İslam Cumhuriyeti’nin devrilmesine yönelikti. Birçok şehirde bu protestolara çok sayıda insan katıldı. Rejim, 1500’den fazla protestocunun öldüğü, binlerce kişinin yaralandığı ve tutuklandığı 2019 protestolarının yanında 2009 ve 2017 eylemlerinde de halka şiddetle saldırdı.

Protestoların bastırılmasına rağmen, özellikle 2019’dan sonra, halk ile İslam Cumhuriyeti arasındaki çatışma öyle bir aşamaya ulaşmıştı ki, yeni bir devrimci yükselişin kaçınılmaz olduğu açıktı. İran halkı İslam Cumhuriyeti’ni hiçbir zaman kabul etmedi. Doğrusunu söylemek gerekirse, 1979 devrimini gasp eden karşı-devrimci bir güç olan rejim, ancak devrimi bastırarak, on binlerce sol örgüt üyesi, işçi lideri, kadın hakları aktivistlerini ve diğer siyasi muhalifleri tutuklayıp infaz ederek kendini kurabilirdi. Ve kırk yılı aşkın barbarca varlığıyla işte böyle hüküm sürdü. Yeni kurulan rejime karşı ilk muhalefet eylemlerinden biri, Mart 1979’da Tahran’da on binlerce kadının, Ayetullah Humeyni’nin zorunlu başörtüsü dayatma emrine karşı gerçekleşti.

Önceki ayaklanmalarla karşılaştırıldığında, mevcut devrimci ayaklanma daha kapsamlı, daha radikal ve nüfusun çok daha geniş kesimlerini harekete geçirdi. Bu nedenle, İslam Cumhuriyeti’nin devrilmesinin gelişimi açısından daha büyük bir potansiyele sahiptir.

3- İran’da başörtüsüne karşı erkeklerin kadınlara desteğinin arttığını vurgulayan bazı yorumlarla karşılaşıyoruz. Bu konudaki gözleminiz ve yorumunuz nedir?

İran toplumunda ve halk arasında kadınların gerçek statüsü her zaman İslam Cumhuriyeti yasalarının dikte etmeye çalıştığından çok daha güçlü olmuştur. İran’daki kadınlar rejime ve onun kadın düşmanı yasalarına karşı mücadelede her zaman cüretkâr oldular ve ön saflarda yer aldılar. Aynı zamanda, erkeklerin çoğunluğu kadınların eşitlik mücadelesini destekliyor ve rejimin kadınlara karşı yaptığı aşağılık ayrımcılığa ve ikinci sınıf vatandaş muamelesine karşı çıkıyor. Dolayısıyla bu sefer de erkeklerin, başörtüsüyle mücadele ve kadınların eşitliği için kadınların yanında yer alacağı açıktı. Örneğin, protesto videolarında erkeklerin başörtülerini çıkarıp yakan kadınları nasıl alkışladığını ve tezahürat ettiğini görebilirsiniz. İranlı erkekler, rejimin on yıllardır kadınlara dayattığı zorunlu başörtüsü ve cinsiyet ayrımcılığına karşı mücadelede İranlı kadınlarla birlikte duruyor.

4- Protestoları yönlendiren bir muhalefet koalisyonu var mı? Siz de içinde misiniz? Adım atmaya çalıştığınız konular nelerdir?

Mevcut protestolarda muhalefet içinde bir koalisyon bulunmuyor. Ancak soldan sağa muhalefetteki siyasi partilerin çoğunluğunun ortak amacı rejimin gitmesi. Sağ ve sol arasındaki temel fark, rejimi devirme sürecinin nasıl olacağı ve ne kadar radikal olması gerektiği.

Sağdaki ana parti ve gruplar, protestolara desteklerini ifade ederken, bir değişim için ‘yukarıya’ bakıyorlar ve devletin organları, yani ordu, devlet bürokrasisi, mahkemeler, hapishaneler, kamu gözetim hizmetleri vb. üzerinde en az yıkıcı etkiye sahip olan siyasi bir değişikliği savunuyorlar. Partimiz ise, İslam Cumhuriyeti’nin tamamen ortadan kaldırılmasını, onun baskıcı güçlerinin ve devlet bürokrasisinin dağıtılmasını, tüm ayrımcı ve baskıcı yasaların kaldırılmasını savunuyor. İslam Cumhuriyeti’nin devrilmesiyle birlikte siyasi iktidarın, silahlı halk milisleri tarafından korunan ve kendi meclislerinde örgütlenmiş halka geçmesini istiyoruz. İnisiyatifin, şu andan itibaren, rejimin devrilmesi sırasında ve en önemlisi rejimden sonra da halkta olmasını ve kalmasını istiyoruz. Bu nedenle mevcut devrimci yükselişin mümkün olduğunca radikal olmasını istiyoruz.

Mevcut yükselişin ön cephesi sokaklardaki protestolar. Bunun devam etmesini istiyoruz, ancak bir sonraki adım olarak grevlerle destekleyici ve tamamlayıcı olmasını istiyoruz. Gerici rejim güçlerinin sokaklardan çekilmesi zorunlu başörtüsünün hemen kaldırılması gibi devrimin bir dizi belirli talebi doğrultusunda ekonominin kilit sektörlerinde grev çağrısında bulunuyoruz. Bunları, rejimi felç etmek ve rejime karşı yeni bir saldırı cephesi yaratmak için genel greve dönüşecek bir grev hareketinin parçası olarak görüyoruz. Daha şimdiden öğretmenler, üniversite öğrencileri ve öğretim görevlileri ve hatta lise öğrencileri çağrı yaptı ve greve başladı. Sözleşmeli petrol işçileri dün bir açıklama yaparak, protestoculara karşı saldırıların son bulmaması halinde greve gideceklerini bildirdi. Grev kilit sektörlere yayılırsa rejim çok zayıflayacaktır. Sokak protestoları ve halkın tüm kesimlerinin (artan sayıda protestolara destek veren sosyal aktivistler, STK’lar, yazarlar, sanatçılar, aktörler, ünlüler, sporcular vb.) harekete geçirilmesinin yanı sıra grevler, özellikle genel grev, rejimin devrilmesi için son hamlede önemli bir faktördür.

Mücadelenin bir diğer önemli cephesi, dünyanın dört bir yanındaki insanların uluslararası dayanışmasıdır. İran’ın kadın ve erkeklerine, özgürlük mücadelesine, dünya çapında muhteşem bir destek hareketine daha şimdiden tanık olduk. Mahsa Amini’nin öldürülmesi ve tetiklediği devrimci yükseliş sadece İran’daki insanları değil, tüm dünyadaki insanları da harekete geçirdi. Mahsa, özgürlük ve eşitlik mücadelesinin simgesi haline geldi. İran halkına verilen, küresel hareketin ve kamuoyunun desteği büyüdükçe devletlerin katliamcı İslam rejiminden kendilerini uzak tutmaları için gereken baskı da büyüyecektir. Partimiz uzun zamandır dünya devletlerine bu rejimi tanımamaları ve onunla siyasi bağlarını kesmeleri çağrısında bulunuyor. Bu rejimin dünya çapında boykot edilmesi, temsilcilerinin dünya kuruluşlarından çıkarılması ve İran dışına ayak bastıklarında katil devlet görevlilerinin yakalanması ve soruşturulması çağrısında bulunduk. Dünya halklarının İran halkıyla büyüyen dayanışması ve dünya devletlerini rejimi destekleme politikalarını terk etmeye ve rejimle ilişkilerini kesmeye zorlaması, İslam rejiminin devrilmesi mücadelesinde önemli bir cephedir.

5- Durumun gidişatına ilişkin ne gibi öngörüleriniz var ve bu aşamada Komünist İşçi Partisi (WPI) neyi örgütlemeye çalışıyor?

Yukarıdaki cevaplarımda bu soruya da yanıt verdim.

6- Genel anlamda kadın hareketinin durumundan bahsedebilir misiniz?

Diğer toplumsal hareketlerde olduğu gibi kadın hareketinin de İran’daki protestolar bağlamında görülmesi gerektiğine inanıyorum. Daha önceki sorularınıza verdiğim yanıtlarda belirttiğim gibi İranlı kadınlar rejime karşı mücadelede her zaman ön saflarda yer aldılar. İslam Cumhuriyeti’nin iktidara gelmesinden sadece birkaç hafta sonra zorunlu uygulama üzerine rejime karşı büyük bir protesto düzenlediler, ancak toplumun diğer tüm kesimleri gibi onlar da baskının katıksız vahşeti ve şiddeti karşısında ezildiler. Ancak, her zaman cüretkâr kaldılar ve rejimin zorunlu başörtüsü yasasına pratikte meydan okudular ve rejimin sokaklardaki vahşi “iffet” devriyeleri ile savaştılar. Son yıllarda, örneğin Dünya Kadınlar Gününde yapılan eylemler aracılığıyla kadın protestolarının yeniden canlandığını gördük. Önemli bir protesto biçimi de 2018’de kadınların sokaklardaki elektrik trafolarının üzerine çıkıp başörtülerini protesto amacıyla havada sallamalarıyla başlayan ‘Devrim Sokağı Kızları’ oldu. Zorunlu başörtüsüne karşı mevcut protestolar, bu mücadelenin bir devamı, ancak elbette çok daha yüksek ve geniş bir ölçekte, bir kadın devrimine şekil veriyor. 2002 yılında hayatını kaybeden işçi-komünizminin ve İşçi-komünist Partisi’nin kurucusu Mansoor Hekmat, yıllar önce bir sonraki devrimin, İslam rejiminin kadınlara yönelik ayrımcılığı, şiddetinin büyüklüğü ve gaddarlığından dolayı bir kadın devrimi olacağını söylemişti. Ve şu an olan tam olarak bu.

7- Son dönemde çok sayıda grev, genel grev çağrısı ve işçi eylemlerini duyduk, gözlemledik. Bu konuda ne öngörüyorsunuz ve işçi sınıfı hareketinin ilerlemesini nasıl tanımlayabilirsiniz?

İşçi sınıfı, daha önceki zamanlarda gerçekleşen hareketlere kıyasla artık daha örgütlü. Bir dizi işçi örgütü (İşçi örgütlenmesi ve grevlerinin yasa dışı olduğu koşullarda kurulmuş olan) ve işçi liderleri, artık İran toplumunda oldukça iyi tanınmaktadır. Ancak, örgütlenme özgürlüğünün yokluğunda, örgütlenme hakkı hâlâ işçi hareketinin temel bir talebidir. Ancak İslam Cumhuriyeti altında, diğer birçok hak gibi, örgütlenme hakkını elde etmek, rejimi devirmek için siyasi bir mücadele haline geliyor. Sizin de belirttiğiniz gibi son yıllarda işçi hareketi çok fazla hareketli. Örneğin şeker kamışı işçileri, çelik işçileri, petrol işçileri, kamyon şoförleri gibi işçi kesimlerinde birçok grev ve protesto gerçekleşti. Ayrıca öğretmenler ve emekliler tarafından ülke çapında sürekli ve önemli protestolar yaşandı. Rejimin işçilere dayattığı korkunç yoksulluk ve hak yoksunluğu karşısında bunlar olurken, milyarder Ayetullahlar ve rejim yetkilileri zenginleşmeye devam etti. İşçi sınıfı kuşkusuz mevcut devrimci yükselişte kilit bir rol oynayacaktır.

8- İşçiler gibi öğrenciler ve gençlerin de eylemliliklerini gözlemliyoruz. Öğrenci hareketini nasıl görüyorsunuz?

İran’daki gençlerin bir parçası olan öğrenciler, rejim karşıtı protestoların her zaman önemli bir cephesini oluşturmuşlardır. Rejimin gerici ve baskıcı yasalarına karşı öğrenciler, kendi kuşaklarının özgürlüğü -müzik, sanat, film vb. aracılığıyla özgür siyasi ve kültürel ifade gibi en temel haklardan yararlanma, yaşamlarında dini müdahaleye son verilmesi- ve aynı zamanda daha geniş toplumsal talepler için çok güçlü bir şekilde seslerini çıkardılar. Birçok kez öğrenciler dayanışma içinde işçi protestolarına (örneğin Haft-Tapeh şeker kamışı işçilerinin grevinde) katıldılar. Mevcut protestolarda da öğrenciler hem sokaklarda polise karşı mücadelede hem de kampüslerde önemli bir rol oynadılar. İran üniversitelerindeki öğrenciler, Mahsa Amini’nin öldürülmesinin ardından kampüslerdeki protestoların yanında, zaman zaman öğretim görevlilerinin de desteklediği eylemlere başladı. Öğrencilerin taleplerinden biri de güvenlik güçlerinin üniversite kampüslerinden çekilmesidir.

9- Bize kısaca ve bir bütün olarak Devrimci ve Sosyalist hareketin durumunu-ilerlemesini anlatabilir misiniz? Son olarak, bu güçler protesto dalgasında nasıl bir rol aldılar?

Sol ve genel olarak sosyalistler elbette protestoları destekliyor ve içinde yer alıyor. Partimiz ve yurtdışındaki sol muhalefet grupları, İran’daki protestoları desteklemek, düzenlemek ve çağrılarını yapmakla meşguller. Partimiz, yurtdışındaki teşkilatımız aracılığıyla uzun süredir İran dışındaki protestolarda aktif bir şekilde İran halkının mücadelesini desteklemek ve İran’daki uygulamaların durdurulması için İran’daki durumu dünya kamuoyunun dikkatine sunmak üzere başarılı kampanyalar yürüttü. İran’daki mevcut durum hala komünist ve sosyalist partilerin özgürce faaliyet göstermesine izin vermiyor. Bu durum, rejim devrilir devirmez ve hatta belki daha da önce değişecektir.

10 – Ülkenize emperyalist müdahale riski hakkında ne düşünüyorsunuz?

Bununla devrimci süreci kısıtlamaya yönelik müdahaleyi kastediyorsanız, şu anda bunun pek olası olmadığını düşünüyorum. Irak’taki yenilginin ardından batılı hükümetler, özellikle Ortadoğu’da rejim değişikliği için askeri müdahale politikasından uzun süredir vazgeçtiler. ABD ve Batı Avrupa hükümetlerinin bugüne kadarki politikası, genel olarak statükoyu korumak ve İslam Cumhuriyeti ile ilişkilerde bunu bölgedeki çıkarları çerçevesinde ehlileştirmeye çalışmak olmuştur. Örneğin, İran rejiminin nükleer tehdidi ve Lübnan, Suriye ve Irak’taki İslami terörizme müdahalesi ve desteği konusunda. Dolayısıyla şu anda ABD’nin veya diğer büyük güçlerin saldırı veya müdahalesini olası bir senaryo olarak görmüyorum. Bu tehdit şu anki devrimci isyanın başlaması ile birlikte iyice ortadan kalkmıştır, çünkü halkın ve sokakların ana oyuncu olduğu koşullarda insanların tepesinden değişiklik yapabilme olasılığı çok daha zor hale gelmiştir. Ancak bu, İran’daki gelişmeleri aktif olarak başka şekillerde etkilemeye çalışmadıkları anlamına gelmiyor.

Mevcut devrimci yükselişin tam gelişmiş ve radikal bir devrime doğru gelişmesi, Batı’nın ve İran’ın sağ muhalefetinin, gelişmeleri kendi lehlerine etkileme kapasitelerini – insanları kandırarak ve onları yanlarına çekerek – daha da azaltacaktır.

Devrim, partimizi ve genel olarak sosyalist ve devrimci güçleri güçlendirecektir. Protestoların başlamasından sadece on gün sonra, uluslararası alanda şekillenen muazzam dayanışmanın, dünya halklarının ve devrime verdikleri desteğin ve zaferimizi kendi zaferleri olarak göreceklerinin gösterdiği gibi, bunun, müdahale olasılığının kısıtlanması ve devrimin zaferi için önemli bir faktör olacağını ayrıca hatırlamalıyız.

11- Eklemek istediğiniz bir şey var mı?

Derginiz aracılığıyla herkese – kişiler, ünlüler, örgütler, sendikalar, partiler vb.- çağrıda bulunmak istiyorum. Protesto haberlerini yayınlayarak, İran destek eylemlerine katılarak, destek eylemleri gerçekleştirerek İran’ın savaşan kadın ve erkeklerine desteklerin devam etmesini istiyorum. Mevcut gerici rejimin devrilmesi son derece önemli bir eylemdir. 1979’daki gibi inisiyatifin işçi sınıfının ve komünist güçlerin elinden Batı’nın desteklediği gerici İslami eğilime kaymasını engelleyebilecek güçsüz ve sağduyusuz bir sol yerine, bu kez devrime ve siyasi iktidar savaşını zafere götürmeye hazır, güçlü, hâkim, açık görüşlü ve savaşan komünist bir güç var.

Bana bu röportaj fırsatını verdiğiniz için çok teşekkür ederim.

29 Eylül 2022

Röportajın orjinaline buradan ulaşabilirsiniz: http://kaldirac5.org/this-time-there-does-exist-a-strong-mainstream-clear-sighted-and-already-engaged-communist-force-which-is-ready-to-lead-the-revolution-and-the-battle-for-political-power-to-victory/

“…this time there does exist a strong, mainstream, clear-sighted and already-engaged communist force, which is ready to lead the revolution and the battle for political power to victory”

Yazar

Kaldıraç

Eylül 29, 2022

Interview with Bahram Soroush Member of the Political Bureau of the Worker-communist Party of Iran

-After the massacre of Mahsa Amini, there has been a wave of rampant, massive and militant protests throughout Iran. Upon that, we have tried to reach Iranian socialist, revolutionary and communist forces in order to get answers about what we wonder about. We addressed the same questions to the parties which we could have contact.-

1- First of all, could you briefly introduce your party to our readers?

Our party was formed in 1991 on the basis of the idea of worker-communism as a different reading within Marxism and a different class movement compared to existing communism at the time. Our party did not belong to any of the existing strands of communisms (such as the USSR, China, Albania, Trotskyism, the New Left, etc.) It was born and developed in the critique of all these strands. We never believed that socialism had been established in Soviet Russia, China, etc. and considered these states as state capitalist. The roots of our party go back to even before the 1979 revolution to an organisation called the Unity of Communist Militants (UCM), which later in the early 1980s merged with a left organisation in the Kurdistan region called Komala and with other left activists, who had become supporters of the ideas of UCM, to found the Communist Party of Iran (CPI). The overwhelming majority of the CPI broke away from the CPI in 1991 to found the Worker-communist Party of Iran (WPI). Our party is fighting for the overthrow of Iran’s Islamic Republic and the establishment of a socialist republic.

2- How is the final condition? What is the frequency of protests and activities? Are these protests and activities common in the country and what do you think about the participation of people both in quantity and quality? And finally did you foresee possible come out a protest wave like that is living on before it began?

This is not the first time that the people of Iran have risen up against the Islamic Republic. The most notable protests on a nationwide scale happened in June 2009, December 2017/January 2018 and November 2019. All of these protests were deeply anti-government in nature and called for the overthrow of the Islamic Republic. Huge numbers of people took part in these protests in many cities. The regime violently attacked the people in all these protests, but especially brutally in the November 2019 protest, when it killed over 1500 protesters, injuring and arresting thousands of others.

Despite the suppression of the protests, it was clear, especially after 2019, that the clash between the people and the Islamic Republic has reached such a stage that another revolutionary upsurge is inevitable. The people of Iran have never accepted the Islamic Republic. Indeed, the regime, as a counter-revolutionary force which hijacked the 1979 revolution, could only establish itself by suppressing the revolution, arresting and executing tens of thousands of activists of the left organisations, workers’ leaders, women’s rights activists and other political dissidents. And that is how it has ruled in its over four-decades long barbaric existence. One of the first acts of opposition against the newly-established regime took place by women in March 1979, when they marched in their tens of thousands in Tehran against Ayatollah Khomeini’s order to impose compulsory hijab.

Compared to the previous uprisings, the current revolutionary upsurge is more extensive, more radical and has activated much larger segments of the population. Thus, it has a greater potential in its development to topple the Islamic Republic.

3- We read some comments that emphasize the rising support of men against hijab. What is your observe and comment about it?

The actual status of women in Iranian society and among the people has always been much stronger than what the laws of the Islamic Republic have tried to dictate. Women in Iran have always been defiant and at the forefront of the fight against the regime and its misogynistic laws. At the same time, the majority of the men have been supportive of women’s fight for equality and have opposed the regime’s vile discrimination against women and their treatment as second-class citizens. So it was clear that this time too men would stand alongside women in the fight against hijab and for women’s equality. You can see, for example, from the videos coming out of Iran how men are clapping and cheering the women taking off and burning the hijab in their protests. The Iranian men stand together with the Iranian women in the fight against compulsory hijab and the gender apartheid that the regime has imposed against women for decades.

4- Is there an opposition coalition that you are participate driving the protests? What are the issues you are trying to take steps?

There is no coalition within the opposition in the current protests. However, the majority of the political parties of the opposition, from left to right, have the common aim of wanting the regime to go. The main differences between the right and the left are mainly over how this should happen and how radical the process of overthrow of the regime should be. The main parties and groups on the right, while expressing support for the protests, look to the ‘top’ for change and stand for a political change that has minimal destructive impact on the organs of state power, namely the army, the state bureaucracy, the courts, prisons, the public surveillance services, etc. Our party stands for a total dismantling of the Islamic Republic, the dissolution of its suppressive forces and state bureaucracy and the abolition of all its discriminatory and repressive laws. With the overthrow of the Islamic Republic, we want the political power to pass to the people organised in their councils and protected by armed a citizens militia. We want the initiative to be, and to remain, with the people from now, during and, crucially, after the overthrow of the regime. That is why we want the current revolutionary upsurge to be as radical as possible.

The frontline of the current upsurge is the protests on the streets. We want this to continue, but, as the next step, we want this to be complemented and supported by strikes. We are calling for specific strikes in the key sectors of the economy over any number of the specific demands of the revolution, such as the withdrawal of the repressive forces of the regime from the streets and the immediate abolition of compulsory hijab. We see these as part of a strike movement growing into a general strike so as to paralyse the regime and create a new front of attack against it. Already, teachers, university students and lecturers and even secondary school children have called for and have started their strikes. The contract oil workers issued a statement yesterday warning that they will take strike action if the regime does not stop attacking and killing the protesters. If the strike movement spreads to key industries and the services sector, the regime will be much weakened. Alongside the street protests and the activation of all sections of the people (social activists, NGOs, writers, artists, actors, celebrities, sports personalities, etc., who are coming out in support of the protests in increasing numbers), strikes, and specifically a general strike, are an important factor in the final move for the overthrow of the regime.

Another crucial front of the fight is international solidarity by people around the world. We have already witnessed a magnificent movement of support by people globally for the women and men of Iran and their fight for freedom. The murder of Mahsa Amini and the revolutionary upsurge that it has triggered has galvanised not only the people in Iran, but also people globally. The name of Mahsa has become an icon for the fight for freedom and equality. The more this global movement of support and the public opinion in support of the people of Iran grows, so also does the pressure on governments to distance themselves from the murderous Islamic regime. Our party has long called on the world’s governments not to recognise this regime, and to cut off their political ties with it. We have called for a global political boycott of this regime, the expulsion of its representatives from world bodies and the arrest and prosecution of its murderous officials if they set foot outside Iran. The growing solidarity of the people of the world with the people of Iran and forcing the world’s states to abandon their policy of accommodation of the regime and to cut off their political ties with it are an important front of the fight to bring down the Islamic Republic.

5- What foresights do you have on the progress of the situation and what is the Worker-communist Party trying to organize at this stage?

I answered questions 4 and 5 together.

6- How is the situation of the women’s movement in general terms?

I believe, the women’s movement, like many other social sectors of protest, should be seen in the context of the current upsurge. As I mentioned in answer to your previous questions, Iranian women have always been at the forefront of the fight against the regime. They staged a massive protest against the regime over the imposition of compulsory just a few weeks after the Islamic Republic had come to power, but, like all the other sections of the population, they were overwhelmed by the sheer brutality and violence of the suppression that soon followed. However, they always remained defiant and practically defied the regime’s law of compulsory hijab and fought battles with the regime’s savage ‘chastity’ patrols on the streets. In recent years we saw a revitalisation of women’s protests through, for example, gatherings and protests on International Women’s Days. An important form of protest started with the ‘Girls of Revolution Street’ in 2018, when women courageously climbed on utility boxes on streets, took off their hijab and waved it in the air in protest. The current movement of protest against compulsory hijab is a continuation of that fight, but, of course, on a much higher and expanded scale, which is giving shape to a women’s revolution. Mansoor Hekmat, the founder of worker-communism and the Worker-communist Party, who passed away in 2002, said many years ago that Iran’s next revolution will be a women’s revolution, due to the sheer enormity and grotesqueness of the Islamic regime’s discrimination and violence against women, and this is precisely what is happening now.

7- We heard and observed about a lot of strikes, calls for general strike and worker protests in the last period. What do you foresee about it and how can you describe working class movement’s progress?

The working class is more organised now compared to when the previous upsurges took place. A number of workers’ organisations (which have been formed under conditions when workers’ organising and strikes are illegal) and workers’ leaders are now quite well-known in Iranian society. However, in the absence of the freedom to organise, the right to organise is still a key demand of the workers’ movement. However, under the Islamic Republic, like many other rights, achieving the right to organise becomes a political fight for the overthrow of the regime. As you mentioned, in recent years the workers’ movement has been very active. There have been many strikes and protests by, for example, the sugar cane workers, steel workers, oil workers, truck drivers and many others. There have also been continuous high-profile nationwide protests by teachers and retired workers. These have taken place in the face of the appalling poverty and lack of rights that the regime has imposed on the workers, while billionaire ayatollahs and officials of the regime have continued to enrich themselves. The working class will no doubt play a key role in the current revolutionary upsurge.

8- Same as workers, we observe youth and especially student protests. How do you see the student movement?

Students, as part of the youth in Iran, have always formed an important front of the protest against the regime. They have been very vocal in expressing the demands of their generation for freedom from the reactionary and oppressive laws of the regime against the youth – free political and cultural expression and enjoyment of the most basic rights, such as free access to and expression through music, art, film, etc. and an end to religious interference in their lives – but also the demands of the wider society. Many times students have joined workers’ protests in solidarity (e.g. in the Haft-Tapeh sugar cane workers’ strike). In the current protests too, students have played a prominent role both on the streets in battling the police and also on campuses. After their protests on the campuses following the murder of Mahsa Amini, students across Iran’s universities have now begun strikes, supported in some cases by lecturers. One of the demands of the students is the removal of the security forces from the university campuses.

9- Can you briefly tell us about the situation and progress of the Revolutionary and Socialist movement as a whole? Finally, how was the position taken in the protest wave by these forces?

The left and socialist activists in general are of course supporting and taking part in the protests. The left opposition groups abroad, including our party, are also engaged in calling and organising protests by the Iranian community in support of the protests in Iran. Our party has long been very active in protests outside Iran, through our organisation abroad, in support of the struggle of the people of Iran and campaigning to bring the situation in Iran to the attention of the world community, including successful campaigns to stop executions and stonings in Iran. The security situation in Iran still does not permit communist and socialist parties to operate freely. This situation will of course change as soon as we topple this regime, and perhaps even before, in the process of doing so.

10- What do you think about risk of imperialist intervention on your country?

If by this you mean intervention to curtail the revolutionary process, I think it is unlikely at present. After the defeat in Iraq, the western governments have long relinquished the policy of military intervention for regime change, specifically in the Middle East. The US and the West European governments’ policy has so far been to generally maintain the status quo, and in the relations with the Islamic Republic to try to tame it within the framework of their interests in the region, for example on the issue of the Iranian regime’s nuclear threat and its intervention in and support of Islamic terrorism in Lebanon, Syria and Iraq. So I do not see an attack or intervention by the US or other major powers as a likely scenario at the present moment. This threat has receded even further with the start of the current revolutionary upsurge – where people and ‘the street’ are a major player – which makes the possibility of bringing about change from above people’s head much more difficult. However, this doesn’t mean that they are not actively trying to influence the developments in Iran in other ways. The development of the current revolutionary upsurge into a full-blown and radical revolution will reduce the capacities of the West and Iran’s right-wing opposition in influencing the developments in their favour – by circumventing the people and side-lining them – even further. The revolution will strengthen our party and the socialist and revolutionary forces generally. We should also remember, as shown already only ten days or so since the start of the protests, by the tremendous solidarity that has taken shape internationally, the people of the world and their support for the revolution and what they will see as their own victory will be an important factor in restricting the possibility of intervention and for the victory of the revolution.

11- Is there anything you want to add?

I would like to appeal through your journal to everyone – individuals, celebrities, organisations, trade unions, parties, etc. – to continue their fantastic support for the fighting women and men of Iran by publicising the news of the protests and through many other acts of solidarity, such as joining the protests by the Iranian community abroad and also, as it has already happened in a number of countries, themselves independently calling for protests. The overthrow of the current reactionary regime is an act of utmost importance. Unlike 1979, when there did not exist a strong and clear-sighted left that could have prevented the initiative from slipping from the hands of the working class and communist forces to the reactionary Islamic tendency supported by the West, this time there does exist a strong, mainstream, clear-sighted and already-engaged communist force, which is ready to lead the revolution and the battle for political power to victory.

And many thanks for giving me this opportunity of an interview.

“Ayaklanma bu kez İslam Cumhuriyeti’nin devrimci bir şekilde yıkılması için daha yaygın, daha örgütlü ve kararlı bir aşamaya erişti”

Yazar

Kaldıraç

Eylül 29, 2022

Marzieh Nazeri, Abbas Mansouran İran Komünist Partisi (CP İran) MK ve enternasyonal büro üyeleriyle röportaj

1- Öncelikle, partinizi kısaca okuyucularımıza tanıtabilir misiniz?

İran Komünist Partisi 2 Eylül 1983’te kuruldu. Hedeflerine yönelik onlarca yıllık mücadeledesinde meydana gelen iniş ve çıkışlara rağmen, bu parti, dünyanın devrimci komünistlerinin Komünist Manifesto’dan bugüne kadar ulaşmak için kararlılıkla savaştıkları aynı amaç için savaşıyor. Partimiz işçilerin, emekçilerin ve yoksun bırakılanların partisidir ve işçi devleti, özel mülkiyetin kaldırılması ve sosyalizm için savaşmaktadır.

İran Komünist Partisi, işçi devrimi yoluyla İran’daki kapitalist İslami rejimi devirmek ve İran’da sosyalizmi kurmak için mücadele ediyor.

İran Komünist Partisi’nin Kürdistan örgütü Komala, İran Kürdistanı’nda ve özellikle Sanandaj kentinde işçi sınıfı arasında geniş kitlesel ve radikal bir kaleye sahip.

2- Son durum nasıl? Protestoların ve etkinliklerin sıklığı nedir? Bu protestolar ve faaliyetler ülkede yaygın mı ve insanların hem nicelik hem de nitelik olarak katılımı hakkında ne düşünüyorsunuz? Ve son olarak, henüz protestolar başlamadan önce böyle büyük bir dalgaya dönüşebileceğini öngörmüş müydünüz?

İran’da işçi eylemleri 2006 yılının ikinci yarısından itibaren neoliberal politikaların hız kazanması, özellikle kadınlara ve toplumun alt gelir grubundan işçilere yönelik İslami hükümet tarafından topluma dayatılan özelleştirmeler ve deregülasyonlar nedeniyle şiddetlendi. Sermayenin bu içkin tiranlığına karşı, İslami hükümetin egemen dini tiranlığı da daha yoğun hale geldi. Bu maddi dayanakla, özellikle 2009 yılında hükümet seçimlerinde hile yapılmasını protesto etmek gerekçesiyle işçi hareketleri yoğunlaştı.2009’dan beri devamlı olarak işçilerden, öğrencilerden, öğretmenlerden, emeklilerden, şoförlerden, kadınlardan ve toplumun diğer katmanlarından binlerce protesto gerçekleşti. İran’da, İran’ın her yerine yayılan 2017 ayaklanmasını yaşadık. Tüm hükümetin kurumsallaşmış yozlaşması, maaşların ödenmemesi, milyonların işsizliği, Suriye, Yemen, Lübnan, Irak, Filistin vb. yerlerdeki taşeron savaşları ve askeri müdahaleler, nükleer silah elde etme çabaları, Rusya’nın politikalarını ve Rusya’daki yönetici oligarkların çıkarlarını ilerletmek için temsilciye dönüşülmesi, İran’da yaşayan insanların baskı altına alınması, üretim merkezlerinin baskı altına alınması ve iflas ettirilmesi, toplumun bir pazar haline getirilmesi ve Çin malları ile yabancı malların tüketilmesi, kadınların aşağılanması, insan haklarının ihlali ve daha onlarca faktör, halkın öfkesinin birikmesine neden oldu.

28 Aralık 2017’den itibaren Haft-Tappeh şeker kamışı kompleksi işçileri ve Ahvaz çelik şirketinin protestolarıyla başlayan bu protesto dalgası “İş, Emek, Özgürlük, Meclis yönetimi” sloganıyla başka bir biçim aldı. Aslında 2018 yılında protestolardaki emek imgesi öne çıktı. Bu dalga derinlemesine bastırıldı. Son olarak da 15 Kasım 2019’dan bu yana akaryakıt fiyatlarına yapılan zamların protesto edildiği, sadece dört gün içinde en az 1.500 kişinin öldüğü, Kanlı Kasım olarak da bilinen yurt genelindeki 2019 ayaklanması patlak verdi.

Başörtüsünü çok gevşek taktığı iddiasıyla ahlak polisi tarafından tutuklanan ve polisin birçok kez kafasına vurmasından sonra nezarette öldürülen 22 yaşındaki İranlı kız Mahsa Amini’ye atıfta bulunarak Partimizin “Mehsa ayaklanması” olarak adlandırdığı mevcut ayaklanma da Mahsa Amini cinayetinin toplumu şoke etmesi ve toplumun öfkesini ateşlemesiyle başladı. Aslında bu ayaklanma sadece Mahsa’nın ölümüne bir tepki değil, aynı zamanda daha önce biriken ayaklanmaların devamı ve İslami rejimin topluma yönelik zulmüne bir cevaptır. Ayaklanma bu kez İslam Cumhuriyeti’nin devrimci bir şekilde yıkılması için daha yaygın, daha örgütlü ve kararlı bir aşamaya erişti. Bu ayaklanmanın öne çıkan bir diğer yönü de kadınların gösterilere önderlik etmesidir. İran’da kadınlar her zaman protestoların ve ayaklanmaların ön saflarında yer alsalar da bu kez kadınların varlığı etkileyici ve görkemliydi. Kapitalist İslami Rejim’in vahşeti, Tahran’dan Kürdistan’a, Azerbaycan’a, Belucistan’a, Huzistan’a, Mazandaran’a ve Gilan’a, kuzeyden güneye ve doğudan batıya kadar İran’ın birçok şehrinde halkların ve gösterilerin birikmiş öfkesini kışkırttı. Güvenilir raporlara göre 26 Eylül’e kadar 100’den fazla şehir ve hatta köyde protestolar yayıldı, bazı şehirlerde bazı hükümet merkezleri ele geçirilmesine ve hatta Kürdistan’daki Oshnavieh kentinin bir geceliğine özgürleştirilmesine yol açtı, idari, askeri, dini ve kolluk merkezlerine saldırılar gerçekleştirildi. Kuşkusuz bu muhteşem protesto hareketi, güç dengesini, emek ve kitle mücadeleleri lehine değiştirecektir. Ayrıca İranlı kadınların hareketi, cinsiyet baskısına, zorunlu başörtüsüne ve İslam Cumhuriyeti’nin kadın karşıtı yasa ve düzenlemelerine karşı mücadelede yeni bir aşama başlatacaktır. Protestolara karşı polisin vahşeti ve şiddeti ile internet kesintilerine rağmen, ayaklanma devam ediyor. Şimdiye kadar 76 kişinin öldüğü ve 1000’den fazla kişinin tutuklandığı belirlendi, ancak bu protestoların azalmasına neden olmadı, giderek daha fazla insan ve şehir ayaklanmaya katılıyor.

3- Erkeklerin başörtüsü karşıtlığına ilişkin desteklerinin arttığını vurgulayan bazı yorumlar okuyoruz. Bu konudaki gözleminiz ve yorumunuz nedir?

İran’daki erkekler, İran’da zorunlu başörtüsü ve diğer dini veya Şeriat yasalarının dayatılmasını hiçbir zaman desteklemedi. Unutulmamalıdır ki İran’da Humeyni’nin emriyle “ya başörtüsü ya kafaya kurşun” (Farsça: ya rosari ya tosari) sloganıyla saldırıya uğrayan ilk büyük toplumsal kesim kadınlardı! Başörtüsü takma emri, kadınların esaretinin, kadınların beden ve ruhuna uygulanan kötülüğün bir simgesiydi. Ne yazık ki 1978’de kadınlar yalnız bırakıldı ve sol güçler ve erkekler Hizbullah’a ve devlet faşizmine karşı duran kadınlara daha az ilgi gösterdi. Bu, solcuların İslam hükümetinin insanlık dışı düzenini destekledikleri anlamına gelmiyor ama bunu ciddiye almamak rejimin kadın karşıtı politikalarıyla ilerlemesine neden oldu.

1980’lerde özgür erkekler ve kadınlar, sosyalistler, işçiler ve hükümete muhalif bazı kesimleri direndi ve bu on yılda öldürülenlerin sayısı ve isimleri, yaklaşık 100.000 kişiyi gösteriyor. Sadece 1988 yazında, Humeyni’nin emriyle, kana susamış başkan Ebrahim Raisi liderliğindeki heyet, 5.000’den fazla siyasi mahkûmu astı ve gizli toplu mezarlara gömdü.

İran halkının çoğunluğu zorunlu başörtüsüne karşı. İran’da hem erkekler hem de kadınlar İslami yasalardan etkileniyor. İslam Cumhuriyeti, İran toplumu için yoksulluk, mahrumiyet, işsizlik, evsizlik, tecrit, en temel insan haklarından yoksunluk ve Afganistan’dan milyonlarca göçmen işçiden başka bir şey getirmedi.

Geçtiğimiz 43 yıldır dini esarete karşı başkaldırıda kadınların direnişi, girişgenliği, öz farkındalığı ve spontanlığı sonsuzdu. İslam Cumhuriyeti İran’da kadınları boyunduruk altına almaya, insani kimliklerinden ve temel haklarından mahrum etmeye çalışmış, ancak kadınlar bu dayatmalara karşı yalnızca karşı gelmek ve teslim olmamakla ya da kölelik yasalarına boyun eğmemekle kalmamış, aynı zamanda bu rejime karşı mücadele etmek için her fırsatı değerlendirmiştir.

Eğitim, spor, sanat vb. alanlarda kendi değerleri ve isteklerini rejime dayatmaya çalışmışlardır. İran’daki erkekler, kadınlarla dayanışma içerisinde, özellikle de İran’daki rejimi devirmeye ilişkin ayaklanmada, İranlı kadınların birer insan olarak temel haklarını edinmeyi hak ettiklerini biliyorlar. İran’daki rejimi devirme ayaklanmasında kadınlarla dayanışma içinde, İranlı kadınların tam bir insan olarak haklarını hak ettiğini biliyorlar. İran’daki kadın ve erkeklerin ortak bir düşmanı olduğunu ve bunun da kriminal İslam Cumhuriyeti olduğunu biliyorlar.

4- Protestoları yürütürken katıldığınız bir muhalefet koalisyonu var mı? Adım atmaya çalıştığınız konular nelerdir?

Gösteriler kitleler ve onların yerel liderleri tarafından yönetiliyor ve liderler de sokaklardaki protestocular arasında yer alıyor. Tabii ki İran’da özellikle Kürdistan’da bu gösterilerin arka planında rol oynayan – gizli aktivistlerimiz var ama şu ana kadar ayaklanmanın örgütlü bir liderliği yok ve propagandasını yoğunlaştıran ve kendi alternatif medyasını dayatan burjuvazi muhalefetini de unutmamamız gerekir. Bunlar yurt dışında, monarşistlerden milliyetçilere, sosyal demokratlara ve ayaklanmayla doğrudan bağlantısı olmayan diğer sağ partilere kadar ondan fazla burjuva koalisyonunda toplandılar.

Kürdistan’da milliyetçiler, sokak gösterilerine karşı olan ve Kürdistan’da grev çağrısı yapan bir koalisyona sahipler, bu da pratikte insanların gidip evlerinde oturmaları ve birkaç gün sonra normal işlerine dönmeleri anlamına geliyordu ancak insanlar doğru bir seçim yaparak protestoları sokaklara taşımayı tercih etti. Grev çağrıları başarısız oldu ve Kürdistan’da pek çok kişi buna olumlu yanıt vermedi, aslında daha fazla insan sokaklara çıktı. Muhalefetin bu kesimi yerel iktidardan pay almak, bir tür federalizm ve partilerin egemenliğini istiyor ve işçi ve emekçi konseylerinin iktidarına karşı çıkıyor.

Bu halk ayaklanması, uzun vadede, tabii ki, 1979 devriminde olduğu gibi, gösterilere fiili bir katılımı ve gösterilerde varlığı bulunmayan burjuva muhalefet tarafından çalınma tehlikesiyle karşı karşıya kalabilir. Bu riskin üstesinden gelmek için, İran’daki işçi aktivistlerinin ve örgütlerinin ayaklanmaya dair bir duruş ve sorumluluk almasını ve zafere öncülük etmesini umuyoruz.

İran’daki işçi sınıfı her yıl binlerce protesto ve grev yapıyor ve bu süreçte protesto ve grevlere liderlik etme konusunda değerli deneyim ve eğitim kazandı. Edindikleri bu tecrübeleri kullanmalarını ve ülke çapında yaptıkları saldırılarla İslami rejimin askeri mekanizmasını felç etmelerini umuyoruz. İşçi sınıfı örgütlü, sınıf bilinci ve bağımsız varlığı olmadan bu hareketin devrimci zaferi mümkün değildir.

İşçilerin liderliği, ülke çapındaki ayaklanmanın zaferini garanti edebilir. Öğretmenlerin grevinin ilanıyla birlikte hareket genel grevin ilk aşamasına girmiş ve öğrenciler ve aileleri de bu harekete katılmıştır. İslam hükümeti, öğretmenlerin grev ilanı karşısında tamamen çaresiz kaldı ve son hac vesilesiyle öğrencilerin dersliklerine gitmelerinin gerekli olmadığını duyurmak zorunda kaldı. Bir öğrenci ayaklanmasından korkan İslam hükümeti, İran’daki tüm üniversiteleri de kapattı. İran’ın her yerinde öğrenciler eylemde. Gaz ve petrol sektöründekiler ile ve Haft Tappeh şeker kamışı kompleksindeki sözleşmeli işçiler de dahil olmak üzere bazı sektörlerdeki işçiler ayaklanmaya desteklerini açıkladılar. İşçi sınıfının güçlü ve bağımsız varlığı bir zorunluluktur. Kendi sınıf hareketi, doğası ve hedefleri hakkında bilinç, işçi sınıfının öncülerinin en hayati devrimci görevleridir.

5- Durumun ilerleyişi hakkında ne gibi öngörüleriniz var ve bu aşamada KP ne düzenlemeye çalışıyor?

Mahsa kod adlı bu hareket toplumda büyük bir heyecan ve umut yaratmıştır ancak devamı ve ilerlemesi daha da yayılmasına, insanların daha fazla seferber olmasına, tüm işçilerin ve tüm sektörlerin ulusal grevine(Genel grev) bağlıdır. Ayaklanma ne kadar çok harekete geçer ve yayılırsa, baskıcı güçler o kadar az protestocuları dağıtabilir ve bu protestoları sokak çatışmasına taşıyabilir. İran’ın her yerinde bulunan baskıcı güçler takviye edilemiyor ve başka şehirlere gönderilemiyor. Tahran’da ve İran’ın büyük şehirlerinde yüz binlerce insan sokaklara dökülürse, düşman kuvvetleri bu insan seliyle baş edemeyecek. Kalbi hiç şüphesiz bu sokak protestolarıyla atan işçi sınıfı, ülke çapında grevlerle ayaklanmayı destekler ve rejimin baskı makinesini felç ederse, bu devrimci ayaklanmanın devamını ve ilerlemesini garanti edebilir. İran Komünist Partisi’nin teşvik etmeye çalıştığı şey budur.

İşçi sınıfının ülke çapındaki işçi grevleri ve sokak ile fabrika arasındaki bağlantı, onun zaferine yardımcı olur ve katkıda bulunur. Nitekim dün, Petrol Sözleşmeli İşçilerin Protestolarını Düzenleme Konseyi, İran’daki kitlesel ayaklanmayı destekleyen ve hükümetin baskılarına karşı gelen bir bildiri yayınladı. Açıklamada, “Biz petrol işçileri, tutuklamalar, insanların öldürülmesi ve kadınların başörtüsü nedeniyle taciz edilmesi ve insanlara yönelik baskılar sona ermezse, sessiz kalmayacağımız konusunda uyarıyoruz.” “Protestolara katılacağız ve işi durduracağız.” Öğretmenler sendikası konseyinin açıklaması da genel grev ihtimaline yeni bir ivme kazandırdı.

İranlı Öğretmenler Sendikası Örgütleri Koordinasyon Konseyi, hükümetin savunmasız insanlara yönelik baskısını, özellikle de bazı okulların askerileştirilmesini, okul ve üniversite öğrencileri ile son zamanlarda barışçıl şekilde toplanan insanların gözaltına alınıp tutuklanmasını şiddetle kınarken, öğrencileri hükümetin canice ve şiddet içeren davranışlarını protesto etmek ve mazlumlara eşlik etmek için yanlarında durmaya çağırdı.

Açıklamada ayrıca öğretmen ve öğrencilerin 26 Eylül Pazartesi ve 28 Eylül Çarşamba günleri dersliklerine gitmemeleri istendi. Koordinasyon Kurulu ayrıca, hükümetin insanlara baskı yapmaktan vazgeçmemesi halinde, mevcut durumu protesto etmek amacıyla bir sonraki planlarını açıklayacakları tehdidinde bulundu.

6- Genel anlamda kadın hareketinin durumu nasıl?

Kadınların İslam Cumhuriyeti’ne ve rejimin her gün devam eden gerici ve kadın karşıtı yasalarına karşı acımasız baskılara rağmen gösterdikleri direniş ve mücadeleleri, yöneticilerin, baskıcı güçlerin ve kolluğun “psikolojik güvenliğini” bozmuştur.

Ortaçağ İslami rejiminin baskıcı ve kadın düşmanı kanunlarına karşı mücadele sadece bir kadın meselesi değildir. Kadın mücadeleleri artık İranlı işçi ve yoksulların halihazırda İran’daki işsizliğe, yoksulluğa, yüksek fiyatlara ve diğer sosyal sorunlara karşı gündelik olarak devam eden mücadelelerinin bir parçası haline gelmiştir ve bu durum, İran’daki kadın ve erkeklerin mücadelelerinin bu alanda ilerlediğini göstermektedir. Mevcut hareket, İslam Cumhuriyeti’ni devrimci bir şekilde devirmeyi hedeflemektedir.

7 – Son dönemde çok sayıda grev, genel grev çağrısı ve işçi protestosu duyduk ve gözlemledik. Bu konuda ne öngörüyorsunuz ve işçi sınıfı hareketinin ilerlemesini nasıl tanımlayabilirsiniz?

Tahran’da öğretmen hareketinin, emeklilerin, otobüs şoförlerinin, petrol ve gaz şirketlerinin taşeron ve proje işçilerinin ve müteahhitlerin greve gittiği 2018 ve 2019 yıllarından ve ardından 2021 yazından itibaren talepler, zaman zaman politik talepler de içermekle birlikte çoğunlukla sınıf talepleri oldu. Ancak mevcut harekette, sınıf mücadelesinin yeni ve daha yüksek bir aşaması gözlemlenebilmektedir.

İşçiler ve aileleri, İran genelinde harekete katılmaktadır, ancak sınıf temelli, örgütlü ve bağımsız bir şekilde değil. Vangaurd öğrencilerin işçi sınıfına destek ve dayanışma sloganları en öne çıkan sloganlardır. Yaşasın sosyalizm Sanandaj’da duyuldu. Rusya’da Ekim 1917 ve İran’da 1978 devrimi deneyimi, bağımsız bir sınıf olarak işçi sınıfının harekete katılan son toplumsal kesim olduğunu, ancak ayaklanmanın zaferinde belirleyici bir rol oynadığını göstermektedir. İran’daki üretim ve hizmetlerin farklı belirleyici kesimlerinden işçi sınıfının ülke çapında harekete katılması ve ülke çapında genel bir grev yapması bekleniyor.

Devrimci bir döneme girdiğimiz bu aşamada, halk kitleleri İslami rejimin geçmişteki mutlak baskı koşullarına teslim olmayacak, öte yandan rejimin baskı politikalarını ilerletme gücü kalmamıştır.

8- İşçiler gibi gençleri ve özellikle öğrenci eylemlerini gözlemleyebiliyoruz. Öğrenci hareketini nasıl görüyorsunuz?

İran’da yaklaşık 4 milyon öğrenci ve 16 milyon okul öğrencisi var. 10 milyondan fazla okul öğrencisinin, yoksulluk ve öğrenim ücretlerini ödeyememeleri nedeniyle okula girmeleri veya daha yüksek sınıflara gitmeleri engellendi. Milyonlarca öğrenci işsiz ve daha iyi yaşam koşulları için İran’ı terk etmek zorunda kaldı. Şimdi mevcut hareket, onlara, özgürlük umudunu ve normal hayata dönme ve haklarından yararlanma umudunu verdi. Bu gençlerin ve genç savaşçıların sokaklarda kaybedecek hiçbir şeyleri yok. Bu nedenle, hareketin ilerlemesiyle ve sokaklarda bulunmaya devam ettikleri her saatle daha fazla umut kazanıyorlar, daha militanlaşıyorlar ve İslami rejimin ve askerlerinin vahşetinden gitgide daha az korkuyorlar.

9- Devrimci ve Sosyalist hareketin bir bütün olarak durumunu ve ilerlemesini kısaca anlatır mısınız? Son olarak, bu güçler protesto dalgasında nasıl bir pozisyon aldılar?

Bahsedildiği gibi, tüm toplumda ve işçi sınıfında, özellikle Kürdistan ve Huzistan (petrol ve gaz merkezleri) ve İran’ın kuzeyinde devrimci sola eğilimin tabanı vardır. Ancak radikal ve sosyalist parti ve örgütler ne yazık ki rejimin şiddetli baskısı, solcu ve işçi aktivistlerinin İran’da hapse atılması, sürgünde yaşaması ve İran toplumundan uzak kalması gibi pek çok nedenden dolayı mevcut hareketin gerisinde kalıyor. Şimdi sağ, reformist ve burjuva güçler güçlenmeye ve birleşmeye çalışıyor. Öte yandan bu çaba radikal ve sosyalist güçler ve partiler arasında yoğunlaşmıştır. Yüzbinlerce kişi, yüzlerce grup ve onlarca solcu ve sosyalist örgüt maalesef bir koalisyon halinde örgütlenemedi. Yaklaşık 4 yıldır İran Komünist Partisi’nin de aralarında bulunduğu 6 siyasi parti ve örgüt arasında “Sol ve Sosyalist Güçler İşbirliği Konseyi” adlı bir koalisyon oluşturulmuş ve Kürdistan’da da böyle bir ittifakın örgütlenmesi için bölgenin sol güçleri ve sosyalistler arasında çaba sarf ediliyor. Sol ve sosyalist parti ve güçler ile içerideki işçi hareketi aktivistleri arasında da bazı bağlantılar var. Rejimin burjuva muhalefeti, İslami rejimi “devirmek” ve küresel kapitalistlerin yardımıyla iktidara oturmak isterken, solcular ve komünistler, İslami hükümeti ve kapitalist ilişkileri bir işçi sınıfı devrimi yoluyla devrimci bir şekilde devirmeye ve sosyalizmi kurmaya çalışıyorlar.

10- Ülkenize emperyalist müdahale riski hakkında ne düşünüyorsunuz?

Doğrudan askeri müdahale kastediliyorsa, bu tehlike olası değildir. Emperyalistler uzun süredir vekil güçleri kullanıyorlar.

ABD emperyalizmi ve Avrupa Birliği, İslam Devletini doğrudan ve dolaylı olarak güçlendirdi, İran rejimine silah ve temel stratejik teçhizat sattı ve bu devlete siyasi olarak da yardım ediyor. Öte yandan, bu emperyalist fraksiyon, çökmekte olan İslami rejim yerine alternatif bir siyasi iktidar örgütlemeye çalışıyor.

ABD, AB ve İngiltere gibi emperyalist güçler aslında her zaman İran devrimi için bir risk olabilir. Şu anda İran dışında liberal ve burjuva muhalefeti bir araya getirmeye başladılar ve İran’da bir alternatifleri olsun diye koalisyon oluşturdular.

Ve aslında bir ABD senatörü bu sabah şöyle dedi, “Bu rejim gidiyor ve ABD, onun yerine başka birini düşünmeli.” Bu, ABD müdahalesi anlamına gelir.

Elbette İran halkının kendisinin bunun farkında olması gerekir. Elbette küresel güçler İran’da kendi değerlerini ve kapitalistleri en iyi temsil eden alternatifi oluşturmaya çalışacaklardır. Öte yandan İran halkı bunun farkında. Özellikle emperyalistlerin çaldığı ve bize Humeyni’yi getiren eski devrimi yaşadık. O yüzden bu sefer daha dikkatli olacaklarını düşünüyorum.

İran’da siyasi ve askeri meselelerde büyük çıkarları ve hâkimiyeti olan Rusya, birçok projesini ileri taşıdı. Şimdi, rejimin Hizbullah’tan gelen vekil güçleri ve Suriye ve Irak’a götürülen diğer güçlerin, İran’daki bazı şehirlerde, İranlı protestoculara baskı yapmak için getirildiği görüldü.

Halkın Mücahitleri, monarşistler, farklı renkten milliyetçiler ve eski Rus yanlısı geleneksel solu da dahil olmak üzere burjuva muhalefet, emperyalizmin Truva atı rolünü oynayabilir.

11- Eklemek istediğiniz bir şey var mı?

İran’da 1906’daki meşrutiyet (anayasal devrim), din adamları, aristokrasi ve emperyalist güçlere bağımlı burjuvazi arasında bir uzlaşmaya yol açtı. Dönemin talepleri ve toplumsal koşullar, 1906 anayasal hareketini başarısızlığa uğrattı. Otokratik emperyal yöneticiler iktidara geldiler ve 1978 yılına kadar Amerikan ve İngiliz darbelerinin, baskı ve işkencenin yardımıyla iktidarlarını sürdürdüler. Kraliyet karşıtı siyasi devrim çalındı ve Guadalupe konferansındaki emperyalistlerin yardımıyla, işçi sınıfının ve radikal solun gücünden korkuyla dini alternatife güç kazandırıldı. Bu 43 yılda, kapitalizmin ve dinin çifte tiranlığı, topluma insanlık dışı koşullar dayatmıştır. Reformistlerin ve hükümetin bir kliğinin daraltmaya ve başörtüsüne karşı bir ayaklanma olarak göstermeye çalıştığı ve en azından son 120 yılın biriken ve yoğunlaşmış taleplerini inkâr ettiği mevcut hareket, sadece zorunlu başörtüsüne karşı değil. Başörtüsünün kadınların esaretinin sembolü olduğu ve protestocular tarafından köleliğin sembolü olarak yakıldığı doğrudur, ancak bu ayaklanma aslında İslam Cumhuriyeti’nin tüm aygıtlarına karşıdır. İslam Cumhuriyeti’nin varlığı zorunlu başörtüsüne çok bağlıdır. Rejimin başından beri böyleydi. Rejimin bu talebe teslim olması intihar ve ideolojik temellerinin yıkılması demektir. Toplum, bütün İslam devletini devirmek için ayaklandı. Hedefimiz, işçi devrimine doğru ilerlemeye devam etmektir.

Son olarak, bu röportaj için teşekkür ederiz.

29 Eylül 2022

Röportajın orjinaline buradan ulaşabilirsiniz: http://kaldirac5.org/this-time-the-uprising-entered-a-new-phase-in-a-more-widespread-and-more-united-and-determined-way-for-the-revolutionary-overthrow-of-the-islamic-republic/

“This time the uprising entered a new phase in a more widespread and more united and determined way for the revolutionary overthrow of the Islamic Republic”

Yazar

Kaldıraç

Eylül 29, 2022

Interview with Marzieh Nazeri and Abbas Mansouran, the Central Committee and International Bureau Members of the Communist Party of Iran

1- First of all, could you briefly introduce your party to our readers?

The Communist Party of Iran was founded on 2 September 1983. Despite the ups and downs that have occurred in the struggle for its goals after several decades of persistent activity, this party is fighting for the same goal that the revolutionary communists of the world have resolutely fought to achieve since the Communist Manifesto until today. Our party is the party of the workers, the toilers and the deprived, and is fighting for the workers’ government, the abolition of private property, and for socialism.

The Communist Party of Iran is fighting to overthrow the capitalistic Islamic regime in Iran through workers revolution and for the establishment of socialism in Iran.

Komaleh, the Kurdistan organization of the Communist Party of Iran, has a wide mass and radical stronghold in Iranian Kurdistan and among the working class, especially in the city of Sanandaj.

2- How is the final condition? What is the frequency of protests and activities? Are these protests and activities common in the country and what do you think about the participation of people both in quantity and quality? And finally did you foresee possible come out a protest wave like that is living on before it began?

Labor protests in Iran intensified from the second half of 2006 due to the acceleration of capital neoliberalism policies, privatizations and deregulations that were imposed on the society, especially on women and workers from the low-income layers of the society, with the force of the Islamic government. Against this inherent tyranny of capital, the ruling religious tyranny of the Islamic government also became more intense. With these material grounds, labor movements intensified especially in 2009 under the pretext of protesting fraud in the government election. Since 2009, we have always had thousands of protests from workers, students, teachers, pensioners, drivers, women and other layers of society. In Iran, we had the uprising of 2017, which spread throughout Iran. Institutionalized corruption of the entire government, non-payment of wages, unemployment of millions, proxy wars and military interventions in Syria, Yemen, Lebanon, Iraq, Palestine, etc attempting to acquire nuclear weapons, becoming a proxy of Russia to advance the policies and interests of the ruling oligarchs in Russia, suppressing the people living in Iran, suppressing and bankrupting production centers, turning society into a market and consuming Chinese and foreign goods, humiliating women and violation of people’s rights and dozens of other factors caused the accumulation of people’s anger.

From December 28, 2017, this wave of protest took another form under the slogan of “Bread, Work, Freedom, Council administration”, which started from the protests of Haft-Tappeh sugarcane complex workers and Ahvaz steel company. In fact, in 2018, the labor stamp on the protests became prominent. This wave was deeply suppressed. Once again, the nationwide uprising of 2019 erupted in protest against fuel price hikes since November 15, 2019, also known as Bloody November, where at least 1,500 people were killed in just four days.

Regarding the current uprising, which our party calls “the Mehsa uprising”, referring to Mahsa Amini, 22 years old Iranian girl who was arrested by morality police for allegedly wearing her hijab too loosely and killed in police custody after being beaten in head several times by the police, started when her murder shocked the society and ignited the rage of the society. In fact, this uprising is not just a response to Mahsa’s death, but also a continuation of the previous accumulated uprisings and a response to the oppression by the Islamic regime against the society. This time the uprising entered a new phase in a more widespread and more united and determined way for the revolutionary overthrow of the Islamic Republic. Another prominent aspect of this uprising is the leadership of women in the demonstrations. Although women have always been at the forefront of protests and uprisings in Iran, this time the presence of women was impressive and glorious. Brutality of capitalist Isalmic Regime provoked the accumulated anger of people and demonstrations in many cities of Iran from Tehran to Kurdistan to Azerbaijan, Baluchistan, Khuzestan, Mazandaran and Gilan, from north to south and east to west of Iran. According to reliable reports, until september 26th, it has covered more than 100 cities and even villages, and in some cities it led to the capture of some governmental centers and the liberation of even the city of Oshnavieh in Kurdistan for one night, attacks on government military, religious, and police bases. Undoubtedly, this magnificent protest movement will change the balance of power in favor of labor and mass struggles. Also, Iranian women’s movement will enter a new stage in the fight against gender oppression, compulsory hijab and anti-women laws and regulations of the Islamic Republic. Despite police brutality and violence against protests and internet shutdowns, the uprising continues. So far 76 people have been reported dead and more than 1000 people arrested, but this has not caused the protests to subside, rather more and more people and cities join the uprising.

3- We read some comments that emphasize the rising support of men against hijab. What is your observe and comment about it?

Men in Iran have never supported the imposition of compulsory hijab and other religious or Sharia laws in Iran. It should be remembered that women were the first major social section in Iran to be attacked by Khomeini’s order under the slogan of “ either hijab or be knocked on the head” ( in Persian: ya rosari ya tosari)! The command to impose hijab was a symbol of the captivity of women and an evil on the body and soul of women. Unfortunately women were left alone in 1978, and the leftist forces and men paid less attention to women against Hezbollah and the state fascism. This doesn’t not mean leftists supported the inhuman order of the Islamic government, but not taking it seriously caused the regime to advance with its anti-woman policies.

In the 1980s, free men and women, socialists, workers, and parts of the government opposition resisted, and the numbers and names of those killed in this decade show nearly 100,000 people. Only in the summer of 1988, by the order of Khomeini, the delegation led by Ebrahim Raisi, the murderous president, hanged more than 5,000 political prisoners and buried them in hidden mass graves.

The majority of Iranian people are against the mandatory hijab. Both men and women are affected by Islamic laws in Iran. The Islamic Republic has brought nothing but poverty, deprivation, unemployment, homelessness, isolation, lack of the most basic human rights for the Iranian society and milions of labor imigrants from Afganistan.

For the past 43 years, resistance, initiative, self-awareness and spontaneity of women in defiance of religious captivity have been endless. The Islamic Republic have tried to subjugate women in Iran and deprive them of their human identity and basic rights, but women not only defied these impositions and did not surrender, and not only did not submit to these slave laws, but also used every opportunity they had to fight against the regime.They have tried to impose their own values and wills on regime in the fields of education, sports, arts etc. Men in Iran, in solidarity with women, especially in the uprising to overthrow the regime in Iran, know that Iranian women deserve their rights as full human beings. They know that men and women in Iran have a common enemy and that is the criminal Islamic Republic.

4- Is there an opposition coalition that you are participate driving the protests? What are the issues you are trying to take steps?

The demonstrations are led by the masses and their local leaders, and the leaders are among the protesters themselves on the streets. Of course, we have underground activists, especially in Kurdistan in Iran, who play a role in these demonstrations, but so far there is no organized leadership for the uprising, and let’s not forget the bourgeois opposition who has intensified its propaganda all over its media and trying to impose its own alternative. These have gathered abroad in more than ten bourgeois coalitions, from monarchists to nationalists to social democrats and others right wing parties which has no direct contact with upprising.

In Kurdistan, the nationalists have a coalition that was against street demonstration and called for a strike in Kurdistan, which practically meant people go and sit at their homes and then return to their normal work after few days, while people had correctly chosen to take their protests to the streets. Their call to strike failed and not many in Kurdistan replied positively to it and in fact more people took to the streets. This part of the opposition wants a share of local power, and a kind of federalism, and the rule of parties and are against the rule workers and toilers councils.

This popular uprising, in the long run, of course, can face the danger of being stolen by the bourgeois opposition, which has no practical participation and presence in the demonstrations, just like what happened in 1979 revolution. To tackle this risk, we hope that labor activists and organizations in Iran will take a positions and responsibility towards the uprising and lead it victory.

The working class in Iran has thousands of protests and strikes every year, and in these years, it has gained valuable experience and training in leading protests and strikes. We hope that they will use these experiences and paralyze the military machine of the Islamic regime with their nationwide strikes. Without the organized, class consciousness and independent presence of the working class, the revolutionary victory of this movement is not possible.

Workers leadership can guarantee the victory of the nationwide uprising. With the announcement of the teachers’ strike, the movement enters the initial phase of the nationwide strike and students and their families have also joined this movemen. The Islamic government was completely helpless in the face of the announcement of the teachers’ strike, and was forced to announce that it is not necessary for the students to go to the classrooms on the occasion of the recent pilgrimage. Fearing a student uprising, the Islamic government also closed all universitie sacross Iran. Students all over Iran are on strike. Workers in some sectors, including contract workers in the gas and oil sector, and the Haft Tappeh sugar cane complex, have announced their support for the uprising. The powerful and independent presence of the working class is a necessity. Conciousness about thier own class movement, its nature and goals, are the most vital revolutionary tasks of the vanguards of working class.

5- What foresights do you have on the progress of the situation and what is the CP trying to organize at this stage?

This movement with the code name Mahsa has created a lot of excitement and hope in the society, but its continuation and progress depends on further expansion, more mobilization of people, the national strike of all workers and all sectors. The more the uprising mobilizes and expands, the less repressive forces can disperse the protestors and bring these protests to a street confrontation. The repressive forces all over Iran are not able to be reinforced and be sent to other cities. If tens and hundreds of thousands of people pour into the streets in Tehran and the big cities of Iran, the enemy forces will not be able to deal with this flood of people. If the working class, whose heart is undoubtedly beating with these street protests, supports the uprising with nationwide strikes and paralyzes the regime’s repressvie machine, it can guarantee the continuation and progress of this revolutionary uprising. This is what the Communist Party of Iran is trying to promote.

Labor strikes across the country by the working class and the connection between the street and the factory help and contribute to its victory. In fact, yesterday, the Council for Organizing Protests of Oil Contract Workers issued a statement in support of the mass uprising in Iran and against the repressions of the government. The statement reads: “We the oil workers warn that if the arrests, the killing of people and the harassment of women because of the hijab do not end and the oppression of people does not end, we will not remain silent.” “We will join the protests and shut down the work.” The statement of the teachers union council also gave a new impetus to the possibility of a general strike.

The Coordinating Council of Trade Union Organizations of Iranian Teachers, while strongly condemning government repression against defenseless people, especially the militarization of some schools, and arresting and imprisoning school and university students, and people in recent peaceful gatherings, called for the students to stand by their side in protesting against the criminal and violent behavior of the government and in accompanying the oppressed. The statement also requests the teachers and students not to go to the classrooms on Monday, September 26th and Wednesday, September 28th. The Coordination Council has also threatened that if the government doesn’t stop cracking down on people, they will announce the next plans in protest against the current situation.

6- How is the situation of the women movement in general terms?

Women’s resistance and struggles against the Islamic Republic and the regime’s reactionary and anti-women laws that are going on every day and despite the brutal repressions, have disturbed the “psychological security” of the rulers and repressive forces and agents. The fight against the oppressive and misogynistic laws of the medieval Islamic regime is not only a women’s issue. Women’s struggles have now become a part of the ongoing and daily struggles of workers and poor people of Iran against unemployment, poverty, high prices and other social problems in Iran, and it shows that women and men in Iran are advancing their struggles in this field. The current movement is aimed at the revolutionary overthrow of the Islamic Republic.

7- We heard and observed about a lot of strikes, calls for general strike and worker protests in the last period. What do you foresee about it and how can you describe working class movement’s progress?

From the years 2018 and 2019, and then in the summer of 2021, when the teachers movement, retirees, bus drivers in Tehran, and contract and project workers of oil and gas companies and contractors went on strike, the demands have been mostly class demands with some political demands. But in the current movement, a new and higher stage of class struggle is observable. Workers and their families participate in the movement throughout Iran, but not in a class-based, organized and independent manner. The slogans of vangaurd students in support and solidarity with the working class are the most prominent slogans. Long live socialism was heard in Sanandaj. The experience of the October 1917 in Russia and 1978 revolution in Iran show that the working class, as an independent class, is the last social section, who join the movement, but they play a decisive role in the victory of the uprising. It is expected that the working class in Iran from differnt decisive section of the productions and services join the coutrywide movement and carry out a general nationewide strike.

In this phase, where we are entering a revolutionary era, the masses of people will not surrender to the past conditions of absolute oppresion of the Islamic regime, and on the other hand, the regime no longer has the ability to advance its policies of suppression and oppression.

8- Same as workers, we observe youth and especially student protests. How do you see the student movement?

There are nearly 4 million students and 16 million scholars in Iran. More than 10 million school students have been denied from entering school or going to higher classes due to poverty and inability to pay tuition fees. Millions of students are unemployed and have been forced to leave Iran in seek of a better life. Now the current movement has given the hope for freedom and the hope of returning to normal life and enjoying their rights. These teenagers and young fighters have nothing to lose on the streets. For this reason, with the advancement of the movemnt, and with each hour of continued presence in the streets, they gain more hope, they become more militant, and they scare less and less from the brutalities of Islamic regime and its troops.

9- Can you briefly tell us about the situation and progress of the Revolutionary and Socialist movement as a whole? Finally, how was the position taken in the protest wave by these forces?

As mentioned, in the whole society and the working class, the tendency towards the revolutionary left has its base, especially in Kurdistan and Khuzestan (oil and gas centers) and in the north of Iran. But the radical and socialist parties and organizations, unfortunately, are behind the current movement for many reasons, including sever repression by the regime, the imprisonment of leftist and labor activists inside Iran and living in exile and being away from Iranian society. Now the righ wing, reformist and bourgeois forces are trying to strengthen and unite with each other. On the other hand, this effort has intensified between radical and socialist forces and parties. Hundreds of thousands of individuals, hundreds of groups and dozens of leftist and socialist organizations have unfortunately not been able to organize in a coalition. For nearly 4 years, a coalition named “Cooperation Council of Left and Socialist Forces” has been created between 6 political parties and organizations, including the Communist Party of Iran, and efforts are being made in Kurdistan to organize such an alliance among the socialists and among the leftist forces of the region. There are also some links between leftist and socialist parties and forces and the labor movement activists inside. The bourgeois opposition of the regime want to “overthrow” the Islamic regime and to sit in power with the help of global capitalists, while the leftists and communists are seeking the revolutionary overthrowing of the Islamic government and capitalist relations through a working class revolution, with the aim of establishing socialism.

10- What do you think about risk of imperialist intervention on your country?

If direct military intervention is meant, it is not a possible danger. Imperialists have been using proxy forces for a long time.

The US imperialism and The European Union have strenghten the İslamic State directly and indirectly. They have been selling weapons and basic strategic equipment to the İranian regime and helping it politically too. On the other hand, this imperialist faction is trying to organize an alternative political power instead of the collapsing Islamic regime, in case it is overthrown.

The imperialist forces like the US, EU and UK can actually be a risk to the Iranian revolution at any time. Right now they have started putting the liberal and bourgeois opposition together outside İran and they have created coalition so that they have an alternative in İran.

As one of the US senators said this morning: “This regime is going and the US has to think about a replacement for it.” This means a US intervention.

Of course Iranian people themselves should be aware. For sure, world powers will try to have the best alternative that represents their values and the capitalists best in Iran. On the other hand, Iranian people are aware of it. Especially we had the former revolution which was stolen by the imperialists and they brought Khomeini for us. So I guess this time they’ll be more careful.

Russia, with the greatest interests and dominance in political and military affairs in Iran, has pushed forward many of its projects. Now, the regime’s proxy forces from Hezbollah and other forces that were taken to Syria and Iraq have been seen in some cities in Iran that are brough to crack down on the Iraninan protestors.

The bourgeois opposition, including the People’s Mojahedin, monarchists, a colorful spectrum of nationalists, and the traditional left of the former pro-Russians, can play the role of imperialism’s Trojan.

11- Is there anything you want to add?

In Iran, the constitutional revolution in 1906 led to a compromise between the clergy, the aristocracy and the bourgeoisie dependent on the imperialist powers. Those demands and social conditions made the constitutional movement of 1906 fail. Autocratic imperial rulers came to power, and lasted until 1978 with the help of American and British coups and repression and torture. The anti-royalty political revolution was stolen and with the help of the imperialists in the Guadalupe conference, fearing the power of the working class and the radical left, the religious alternative gained power. In these 43 years, the double tyranny of capitalism and religion has imposed inhumane conditions on the society. The current movement, which the reformists and a faction of the government are trying to degrade and show as an uprising against hijab, and deny the accumulated and concentrated demands of at least the last 120 years, is not just against forced hijab. It’s true that hijab is the symbol of women’s captivity and is burnt by protestors as a symbol of slavery, but this uprising is in fact against the whole apparatus of the Islamic Republic. The existence of the Islamic Republic is so tied to forced hijab. It has been so from the beginning of the regime. If the regime surrenders to this demand, it means suicide and the destruction of its ideological foundations. The society has risen up to overthrow the whole Islamic state. Our target is to continue to march forward towards the workers revolution.

At the end, we thank you for this interview.

Beklemek sefaleti büyütür, Artık yeter diyenler; 16 Ekim’de Kartal’a!

Yazar

Kaldıraç

Eylül 28, 2022

Kriz var. Ama bu kriz sadece bize zarar yazıyor. Bankalar, Koçlar, Sabancılar, 5’li çetesi ve hepsi ama hepsi kâr üstüne kâr açıklıyor. Bizlere denen ya “biraz daha bekleyin seçimde düzelteceğiz”, ya da “biraz enflasyon var ama yakında inecek”, söyleyelim beklemekle kriz geçmeyecek.

Örgütlü mücadeleyle değiştirebiliriz!

5500 TL olalı 2 ay olmuş asgari ücretin, Ocak’ta 7700 TL yapıp bizleri enflasyona ezdirmeyeceklermiş, sanki açlık sınırı daha bugün 6899 TL değilmiş gibi. Her ay daha da alım gücü düşen maaşların artmasını istemek yetmez;

Isınma, elektrik, su, iletişim kamulaştırılmalı, ücretsiz olmalı!
Eğitim, sağlık, ulaşım kamulaştırılmalı, ücretsiz olmalı!
Temel gıda maddeleri ücretsiz karşılanmalı!
Herkese nitelikli ve sağlıklı koşullarda ücretsiz barınma hakkı sağlanmalı!

Tüm bunların isteneceği bir mercii yoktur. Bunları ancak bir arada mücadelemizle kazanabiliriz. Krize, savaşa, işsizliğe, yoksulluğa, geleceksizliğe, karşı sesimizi birleştirirsek, örgütlenirsek tüm bunlar gerçek olacaktır.

Hayal satanlar var evet. Şu kadar oy verirseniz şöyle değişir, şu kadar daha beklerseniz her şey daha güzel olur. Hayaldir, satılmaya çalışılmaktadır.

Gerçek şudur; bir kurtarıcı gelmeyecek. Bizlerin kurtarıcısı kendi kollarımızdır. Kurtulmak isteyen, yeter artık diyen herkes için tek gerçek yol; direnmektir. Senenin başından bu yana yüzlerce işyerinde, onbinlerce işçinin direnmesi ve mücadele etmesi kazanmanın yolunu göstermiştir.

Kadınların boyun eğdirilemeyen direnişi, öğrencilerin kayyumlardan barınma hakkına kampüs kampüs yükselen itirazı, inançlarını ve kimliklerini kaybetmemek için direnenler, mahallesindeki rantsal dönüşüme hayır diyenler, doğasını savunmaya çalışanlar, yani hepimiz; tüm enerjimizi bu direnişleri birleştirmeye harcarsak, geleceğimizi kazanabiliriz.

Bu krizden tek çıkış yolu budur.

Tüm bunları mahalledeki komşularımıza, işyerindeki arkadaşımıza, okuldaki dostlarımıza daha yüksek sesle anlatmanın vaktidir.

Öfkesi büyüyen, yoksulluğa, sefil bir yaşama mahkûm olmak istemeyen herkesi 16 Ekim’de İşçi Emekçi Mitingi’ne katmanın vaktidir.

Gücümüzü örgütleyelim, direnişi büyütelim, İşçi Emekçi Mitingi’nde buluşalım, kendi sözümüzü söyleyelim!

28 Eylül 2022

İşçi Emekçi Mitingi çalışmalarına güç vermek için bize ulaşabilirsin↓
WhatsApp İletişim: 0212 251 68 61
Facebook/Instagram/Twitter: @kaldiracdergisi

1...676869...312 312 Sayfanın 68. Sayfası

İran’da ‘bizimkiler’ tarih sahnesine çıkıyor

Abdulkasım Lahuti; Moskova’da ölen sosyalist gerçekçi bir İranlı

Yaşasın ilk ayaklanmalarımız; ilk yenilgilerimiz

İran kitleler partisi; Tudeh

‘53 nefer’den biri Bozorg Alavi

1953 darbesine tutum, kan kaybettiriyor

Tudeh parçalanıyor; yeni örgütler doğuyor

Şah rejimine karşı edebiyatın direnişi; şair sahneye çıkıyor

Bir sanat biçimi, bir düşünme biçimi

Sultanpur’da nesnellik

İran’ın ‘Guevara’sı Khosrow Golesorkhi

Tudeh’in ölümcül hatası

İran Komünist-İşçi Partisi (WPI) Politbüro Üyesi Bahram Soroush ile röportaj

Interview with Bahram Soroush Member of the Political Bureau of the Worker-communist Party of Iran

Marzieh Nazeri, Abbas Mansouran İran Komünist Partisi (CP İran) MK ve enternasyonal büro üyeleriyle röportaj

Interview with Marzieh Nazeri and Abbas Mansouran, the Central Committee and International Bureau Members of the Communist Party of Iran

Şah rejimine karşı edebiyatın direnişi;
şair sahneye çıkıyor